Πότε θεμελιώνεται δικαίωμα για επίδομα ή σύνταξη αναπηρίας

Ακόμη και ταυτόχρονα με την υποβολή αίτησης πιστοποίησης της αναπηρίας μπορεί να θεμελιώσει κάποιος δικαίωμα για επίδομα ή σύνταξη, μέσω της Ενιαίας Πύλης Αναπηρίας. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι τα άτομα με αναπηρία μπορούν να θεμελιώσουν δικαίωμα παροχής πριν και από τη γνωστοποίηση αποτελέσματος ποσοστού αναπηρίας. Μάλιστα, εάν αυτό δεν γίνει, σε περίπτωση θανάτου του δικαιούχου, τυχόν αξιώσεις των κληρονόμων θεωρούνται άνευ αντικειμένου, λόγω μη αναγνωρισμένου με διοικητική πράξη (απόφαση) δικαιώματος.

Εγκύκλιος του ΕΦΚΑ ορίζει πως η νέα διαδικασία πραγματοποιείται μέσω της «Εθνικής Πύλης Αναπηρίας» και ορίζει ότι εκδίδεται μία ενιαία ιατρική γνωμάτευση (Γ.Α.Π.Α), την οποία ο πολίτης μπορεί να χρησιμοποιήσει σε οποιονδήποτε φορέα και για όποια παροχή επιθυμεί να λάβει, χωρίς να χρειάζεται παραπεμπτικό από τον φορέα που χορηγεί την παροχή.

Ειδικά ως προς τις παροχές που χορηγούνται από τον e-ΕΦΚΑ και τον Ο.Π.Ε.Κ.Α, η εγκύκλιος ξεκαθαρίζει πως ως ημερομηνία αίτησης στον φορέα χορήγησης της παροχής θεωρείται η ημερομηνία της αίτησης μέσω της «Εθνικής Πύλης Αναπηρίας» για την πιστοποίηση της αναπηρίας. Θα πρέπει βέβαια ο ενδιαφερόμενος να υποβάλει και αίτημα στον e-ΕΦΚΑ ή στον ΟΠΕΚΑ για χορήγηση παροχής ή κοινωνικής υπηρεσίας αντίστοιχα, που σχετίζεται με την αναπηρία, εντός 4 μηνών από την ημερομηνία έκδοσης της Γ.Α.Π.Α.

Ιδιαίτερα για την υποβολή αίτησης του αναπήρου στον φορέα για τη χορήγηση της παροχής που επιθυμεί να λάβει, δεν είναι απαραίτητο να έχει ήδη εκδοθεί η Γ.Α.Π.Α. (γνωστοποίηση αποτελέσματος ποσοστού αναπηρίας). Πρακτικά αυτό σημαίνει πως είναι δυνατόν να υποβάλει την αίτηση στον φορέα ακόμα και την ίδια ημέρα υποβολής της αίτησης στην Εθνική Πύλη Αναπηρίας.

Παράδειγμα:

1. ΑΙΤΗΣΗ ΣΤΑ ΚΕΠΑ ΠΡΟ 16/9/2022 (λειτουργία «Εθνικής Πύλης Αναπηρίας»

Έστω ότι ασφαλισμένος υποβάλλει αίτηση για την πιστοποίηση της αναπηρίας του στις 10/8/2022 και αφού εκδοθεί στις 20/10/2022 η γνωμάτευση της επιτροπής, με την οποία ορίζεται ως έναρξη της αναπηρίας η 1/10/2022, στις 20/2/2023 υποβάλλει στον e-ΕΦΚΑ και την αίτηση για τη χορήγηση σύνταξης λόγω αναπηρίας. Η ημερομηνία που λογίζεται ως αίτηση για τη χορήγηση της παροχής, είναι η ημερομηνία κατάθεσης της αίτησής του στον ΕΦΚΑ, δεδομένου ότι, αφενός, η διάταξη για τη λειτουργία της «Εθνικής Πύλης Αναπηρίας» ως διαδικασία καθιερώνεται και εφαρμόζεται από 16/9/2022, αφετέρου δε, επειδή προβλέπεται ρητά από τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρ. 26 του ν. 4997/2022, με τις οποίες προστέθηκε το άρθρ. 11Α στον ν. 4387/2016, ότι το δικαίωμα σε σύνταξη λόγω αναπηρίας από κοινή νόσο αρχίζει από την ημέρα υποβολής της αίτησης συνταξιοδότησης, εκτός αν η έναρξη της αναπηρίας τοποθετείται σε χρόνο μεταγενέστερο σύμφωνα με την κρίση της επιτροπής των ΚΕ.Π.Α. Συνεπώς, η έναρξη της συνταξιοδότησης λόγω αναπηρίας στην αυτή θα είναι η 20/2/2023.

2. ΑΙΤΗΣΗ ΣΤΑ ΚΕΠΑ ΜΕΤΑ ΤΙΣ 16/9/2022 (λειτουργία «Εθνικής Πύλης Αναπηρίας»)

Έστω ότι ασφαλισμένος υπέβαλε αίτηση για πιστοποίηση της αναπηρίας του στις 17/9/2022. Η γνωστοποίηση αποτελέσματος ποσοστού αναπηρίας (Γ.Α.Π.Α) εκδόθηκε στις 2/12/2022 και υπέβαλε αίτηση στον e-ΕΦΚΑ για τη χορήγηση εξωιδρυματικού επιδόματος στις 5/1/2023. Επειδή η αίτηση στον φορέα υποβλήθηκε εντός τεσσάρων μηνών από την ημερομηνία της έκδοσης της γνωμάτευσης (Γ.Α.Π.Α) ως ημερομηνία υποβολής της αίτησης στον e-ΕΦΚΑ λογίζεται η ημερομηνία της αίτησης στην «Εθνική Πύλη Αναπηρίας», δηλαδή στις 17/9/2022. Εάν τα ΚΕ.Π.Α. πιστοποιούν ότι η αναπηρία άρχεται από 17/9/2022, η έναρξη χορήγησης του επιδόματος συμπίπτει με την ίδια ημερομηνία, άλλως από την ημερομηνία έναρξης της αναπηρίας που ορίζουν τα ΚΕΠΑ με αφορμή την αίτηση στην Εθνική Πύλη Αναπηρίας.