Συστάσεις Ευρ. Επιτροπής για τον ενεργειακό τομέα στην Ελλάδα

Οι καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας ας προετοιμάζονται. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στην έκθεσή της για την Ελλάδα, υποδεικνύει στη χώρα μας να καταργήσει ως τα τέλη του έτους τα μέτρα στήριξης που έλαβε, ώστε οι διαθέσιμοι πόροι να μειώσουν το δημοσιονομικό έλλειμμα. Έτσι, οι ούτως ή άλλως περικομμένες επιδοτήσεις, σταδιακά από τον Φεβρουάριο και μετά, θα πάψουν να ισχύουν, κάτι που σημαίνει ότι οι καταναλωτές θα πληρώνουν λογαριασμούς χωρίς καμία ελάφρυνση.

Επιπλέον, η Κομισιόν συστήνει, στην περίπτωση που αναζωπυρωθούν οι υψηλές τιμές ενέργειας, τυχόν νέα μέτρα στήριξης να αφορούν αποκλειστικά στα ευάλωτα και μόνο νοικοκυριά και επιχειρήσεις και όχι οριζόντια στους πάντες. Μάλιστα, τονίζει ότι τα μέτρα αυτά θα πρέπει να είναι δημοσιονομικά προσιτά, τουτέστιν, με το σταγονόμετρο και να είναι συνάρτηση της εξοικονόμησης ενέργειας.

«Καμπάνες», εξάλλου, για τον ενεργειακό τομέα της χώρας επιφυλάσσει η Κομισιόν. Είναι εξαρτημένη σε μεγάλο βαθμό από τα ορυκτά καύσιμα, λέει, υστερεί στην ανάπτυξη ΑΠΕ, δικτύων μεταφοράς και διανομής, καθώς και διασυνδέσεων με τις γειτονικές χώρες, σε συστήματα αποθήκευσης, σε «έξυπνους» μετρητές, υπολείπεται σημαντικά στην ενθάρρυνση της ιδιοκατανάλωσης με φωτοβολταϊκά, στην εξοικονόμηση ενέργειας και την ενεργειακή αποδοτικότητα, ενώ διαθέτει υψηλό επίπεδο ενεργειακής φτώχειας.

Πιο αναλυτικά, η Επιτροπή εκτιμά ότι το δημοσιονομικό ισοζύγιο του 2023 θα συνεχίσει να επηρεάζεται από τα μέτρα για τον μετριασμό των οικονομικών και κοινωνικών επιπτώσεων που επέφεραν οι υψηλές τιμές ενέργειας. Ναι μεν αναγνωρίζει ότι ένα μέρος των μέτρων αυτών αντισταθμίζεται από τη φορολόγηση των ηλεκτροπαραγωγών, την επιβολή πλαφόν στη χονδρεμπορική αγορά και την αναμενόμενη έκτακτη εισφορά που θα καταβάλουν τα διυλιστήρια, ωστόσο, από την άλλη, τα επικρίνει γιατί δεν φαίνεται να απευθύνονται στα πιο ευάλωτα νοικοκυριά και επιχειρήσεις και δεν διατηρούν πλήρως το σήμα για μείωση της κατανάλωσης και την αύξηση της ενεργειακής απόδοσης.

Ουσιαστικά, με τη θέση της αυτή η Κομισιόν ευθυγραμμίζεται πλήρως με όσα τονίζει από το 2022 για την υιοθέτηση στοχευμένων μέτρων και όχι οριζόντιας λογικής.

Για τα ορυκτά καύσιμα, επισημαίνεται ότι η Ελλάδα εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από αυτά, με το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο να αποτελούν αντίστοιχα το 52% και το 24% του ενεργειακού μείγματός της το 2021. Βέβαια, επικροτείται η χώρα μας γιατί κατάφερε να μειώσει κατά 22% την κατανάλωση αερίου μεταξύ του Αυγούστου 2022 και του Μαρτίου 2023, υπερβαίνοντας τον στόχο μείωσης κατά 15%. Συστήνεται, λοιπόν, να συνεχίσει τις προσπάθειές της για την περιστολή της ζήτησης αερίου μέχρι τον Μάρτιο του 2024.

Ταυτόχρονα, υποδεικνύεται η ανάγκη μεγαλύτερης ανάπτυξης των ΑΠΕ και η επιτάχυνση της διαφοροποίησης των πηγών ενεργειακού εφοδιασμού. Για την επίτευξη του πρώτου στόχου η Κομισιόν ζητά να ολοκληρωθούν και να συμπληρωθούν τα νομικά πλαίσια που απλοποιούν και επιταχύνουν την αδειοδότηση έργων ΑΠΕ, συμπεριλαμβανομένων των υπεράκτιων αιολικών πάρκων, να προωθηθεί η αποκεντρωμένη παραγωγή ενέργειας και μέσω των ενεργειακών κοινοτήτων, ως κίνητρο για την ενίσχυση της κοινωνικής αποδοχής ανάλογων έργων. Στο ίδιο μοτίβο, να θεσπισθούν νομοθετικά πλαίσια για την παραγωγή πράσινου υδρογόνου και βιομεθανίου.

Όσο θα αυξάνεται η πράσινη ενέργεια τόσο μεγαλύτερες θα πρέπει να είναι οι επενδύσεις, λέει η Επιτροπή, για την επέκταση των δικτύων μεταφοράς και διανομής, καθώς και των συστημάτων αποθήκευσης, ώστε να μην απειλείται η ενεργειακή ασφάλεια. Για να αποφευχθεί η ανάγκη περικοπής ΑΠΕ, που εφαρμόζεται στη χώρα μας από πέρσι, καθώς δεν υπάρχει αποθήκευση, θα πρέπει να αναπτυχθούν πρόσθετες ηλεκτρικές διασυνδέσεις με γειτονικές χώρες.

Το υψηλό επίπεδο φτώχειας θα μπορούσε να αντιμετωπισθεί, επισημαίνει η Κομισιόν, με περισσότερα και διαφοροποιημένα προγράμματα ενεργειακής εξοικονόμησης και απόδοσης (σ.σ. προφανώς, η αναφορά σχετίζεται με τα περιορισμένης απόδοσης «Εξοικονομώ», για τα οποία έχει γράψει το Euro2day.gr).

Την ενεργειακή εξοικονόμηση συναρτά η Κομισιόν με τους «έξυπνους» μετρητές, αναφέροντας ότι η Ελλάδα υπολείπεται κατά πολύ του μέσου όρου της Ε.Ε. Το μερίδιό της ήταν το 2021 στο 3% έναντι του 54%, που είναι ο μέσος όρος στην Ευρώπη, ποσοστό που δεν έχει αλλάξει ως και σήμερα. Με τους μετρητές οι καταναλωτές θα είχαν τη δυνατότητα, τονίζει η Επιτροπή, να συμμετέχουν ενεργά στην αγορά, ακόμη και στο demand response.

Επιπλέον, συνιστάται να απανθρακοποιηθεί ο τομέας των μεταφορών με την προώθηση των ηλεκτρικών αυτοκινήτων, αλλά και ο τομέας των υδάτων, που εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πετρέλαιο.

Στην Έκθεση, τέλος, για τη μεταμνημονιακή αξιολόγηση που δόθηκε, επίσης, χθες στη δημοσιότητα, γίνεται αναφορά στην υπόγεια εγκατάσταση αποθήκευσης φυσικού αερίου, στη Νότια Καβάλα. Η Κομισιόν περιορίζεται να καταγράψει ότι το ΤΑΙΠΕΔ εξετάζει, μετά τον προηγούμενο ανεπιτυχή διαγωνισμό, το ενδεχόμενο να προκηρύξει νέο, αυτή τη φορά συμπεριλαμβάνοντας τη δυνατότητα αποθήκευσης ανανεώσιμου υδρογόνου.