Σφιχτός κορσές Βρυξελλών σε κρατικές δαπάνες 100 δισ. ευρώ

Στενό δημοσιονομικό κοστούμι στους προϋπολογισμούς των κρατών-μελών της Ε.Ε για το 2024 προβάρει η Κομισιόν. Χωρίς να έχει επιτευχθεί ακόμα συμφωνία για την αναθεώρηση των κανόνων του Συμφώνου Σταθερότητας που επανέρχονται σε ισχύ από το επόμενο έτος, ανακοίνωσε χθες ανώτατα όρια αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών, κομμένα και ραμμένα στις δημοσιονομικές συνθήκες που επικρατούν στην κάθε χώρα.

Στην περίπτωση της Ελλάδας τίθεται δεσμευτικός στόχος ονομαστικής αύξησης των καθαρών πρωτογενών δαπανών κατά 2,6%. Με δεδομένο πως οι καθαρές πρωτογενείς δαπάνες γενικής κυβέρνησης υπολογίζονται κοντά στα 100 δισ. ευρώ (με διάφορες προσθαφαιρέσεις όπως δαπάνες τόκων ή νέα έσοδα), το περιθώριο αύξησής τους είναι κοντά στα 2,6 δισ. ευρώ.

Ένα πρώτο «ζύγισμα» από τις υπηρεσίες της Κομισιόν στα μέτρα τα οποία έχουν ενσωματωθεί στο Πρόγραμμα Σταθερότητας από την απερχόμενη κυβέρνηση, μεταξύ των οποίων η νέα αύξηση των συντάξεων και το νέο μισθολόγιο δημόσιων υπαλλήλων, ανάβει πράσινο φως εφαρμογής, καθώς υπολείπονται οριακά της αύξησης κατά 2,6% (υπολογίζεται κοντά στο 2,3-2,4%). Πρακτικά αυτό σημαίνει πως τα περιθώρια να φορτωθεί το 2024 με νέο κύκλο παροχών είναι εξαιρετικά περιορισμένα.

Υπέρβαση του ανώτατου ορίου αύξησης των πρωτογενών δαπανών θα σήμαινε ενεργοποίηση της διαδικασίας υπερβολικού ελλείμματος και επιτήρηση για την οικονομία, η οποία μόλις χθες βίωσε τη δεύτερη έκθεση στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου ως «κανονική» χώρα της Ε.Ε, χωρίς εποπτεία και αστερίσκους. Μάλιστα, η Ελλάδα δεν συμπεριλαμβάνεται σε καμία από τις δύο λίστες χωρών της Κομισιόν που διαπιστώθηκε ότι θα παραβίαζαν τους κανόνες του Συμφώνου για ελλείμματα και χρέος, εάν βρίσκονταν σε ισχύ.

Στην πρώτη ομάδα, διαπιστώνεται πως Βέλγιο, Βουλγαρία, Τσεχία, Γερμανία, Εσθονία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Λετονία, Ουγγαρία, Μάλτα, Πολωνία, Σλοβενία και Σλοβακία δεν πληρούν το κριτήριο του ελλείμματος ενώ στη δεύτερη ομάδα, Γαλλία, Ιταλία και Φινλανδία δεν πληρούν το κριτήριο του χρέους. Ελλάδα και Ιταλία βέβαια πρωταγωνιστούν στη λίστα των χωρών με υπερβολικές ανισορροπίες ως προς το μέγεθος του χρέους τους, αλλά σε αντιδιαστολή με την Ιταλία, η Ελλάδα κατέγραψε τη μεγαλύτερη πτώση του χρέους ως ποσοστό του ΑΕΠ μεταξύ όλων των χωρών της Ε.Ε.

Οι χθεσινές ανακοινώσεις αποτελούν μια πρόβα τζενεράλε του νέου πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης που θα τεθεί σε εφαρμογή από το επόμενο έτος, εφόσον υπάρξει συμφωνία για το νέο Σύμφωνο Σταθερότητας έως το τέλος του 2023. Επαναβεβαιώνουν παράλληλα την επιμονή της Κομισιόν στην ανάγκη πλήρους απόσυρσης όλων των έκτακτων μέτρων στήριξης που ελήφθησαν στη σκιά της ενεργειακής κρίσης, έως το τέλος του έτους.

Όσον αφορά το μέτρο των πρωτογενών δαπανών, η Κομισιόν διευκρινίζει πως «οι καθαρές πρωτογενείς δημόσιες δαπάνες αποτελούνται από τις συνολικές δημόσιες δαπάνες εξαιρουμένων των δαπανών για τόκους, των δαπανών για προγράμματα της Ένωσης που αναπληρώνονται στο σύνολό τους από ενωσιακά κονδύλια και των αλλαγών μη διακριτικής ευχέρειας στη χρηματοδότηση των παροχών ανεργίας. Ο εθνικά χρηματοδοτούμενος ακαθάριστος σχηματισμός παγίου κεφαλαίου εξομαλύνεται σε περίοδο τεσσάρων ετών. Συνυπολογίζονται επίσης τα μέτρα διακριτικής ευχέρειας στο σκέλος των εσόδων ή οι αυξήσεις εσόδων που είναι υποχρεωτικές δια νόμου, ενώ τα έκτακτα μέτρα τόσο στο σκέλος των εσόδων όσο και στο σκέλος των δαπανών συμψηφίζονται.