Πώς μεταβιβάζεται η ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας στον πατέρα

Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων  Κωστή Χατζηδάκη ρυθμίζονται οι προϋποθέσεις και η διαδικασία για τη μεταβίβαση της ειδικής άδειας προστασίας μητρότητας  εργαζομένων του ιδιωτικού τομέα από τη μητέρα στον πατέρα του παιδιού, κατ’ εφαρμογή της σχετικής νομοθετικής ρύθμισης του Ν. 4997/2022 (άρθρο 43). Η ρύθμιση προβλέπει ότι η μητέρα δικαιούται να μεταβιβάσει έως 7 μήνες από την ειδική άδεια προστασίας μητρότητας προς τον πατέρα, αν αυτός εργάζεται με σχέση εξαρτημένης εργασίας ορισμένου ή αορίστου χρόνου σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις με πλήρη ή μερική απασχόληση.

Σύμφωνα με την Υπουργική Απόφαση, η μεταβίβαση της ειδικής άδειας και παροχής στον πατέρα προϋποθέτει να είναι η μητέρα του παιδιού δικαιούχος αυτών, χωρίς να απαιτείται να έχει η ίδια κάνει χρήση τμήματος αυτής προηγουμένως. Η μητέρα επιλέγει πώς θα ασκήσει το δικαίωμά της και ειδικότερα αν θα κάνει η ίδια χρήση του συνόλου της ειδικής άδειας μητρότητας (9 μήνες) ή αν θα μεταβιβάσει τμήμα του δικαιώματος της ειδικής άδειας και παροχής προστασίας της μητρότητας έως επτά (7) μηνών στον πατέρα του παιδιού.

Η μητέρα μπορεί επίσης να καθορίσει διαστήματα που θα κάνει χρήση της ειδικής άδειας η ίδια εναλλακτικά με τον πατέρα του τέκνου. Δεν ενδιαφέρει η σειρά που οι γονείς θα κάνουν χρήση της άδειας συμπληρωματικά μεταξύ τους. Με άλλα λόγια, η μητέρα μπορεί να ασκήσει πρώτη τμήμα του ως άνω δικαιώματος και να μεταβιβάσει το υπόλοιπο στον πατέρα, έως του ορίου των επτά μηνών.

Εναλλακτικά, ο πατέρας μπορεί πρώτος να κάνει χρήση τμήματος της ειδικής άδειας και της παροχής που του μεταβιβάσθηκε από τη μητέρα, έως και 7μηνών και στη συνέχεια η μητέρα να ασκήσει η ίδια το υπόλοιπο του δικαιώματός της μέχρι και τη συμπλήρωση των εννέα μηνών της άδειας ή και αντιστρόφως. Η κατανομή διαστημάτων της άδειας και παροχής, κατόπιν μεταβίβασης μπορεί να γίνει συνεχόμενα και συμπληρωματικά μεταξύ των γονέων και για περισσότερες από μία εναλλαγές.

Η μητέρα αποφασίζει για το εάν θα μεταβιβάσει ή όχι την άδεια μητρότητας. Η μεταβίβαση γίνεται με υπεύθυνη δήλωση στη ΔΥΠΑ μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης (https://www.gov.gr/), όπου αναφέρονται:

α) το ονοματεπώνυμο, ο ΑΜΚΑ και ο ΑΦΜ  του πατέρα,

β) το/τα διάστημα/τα της άδειας που έχει λάβει ή προτίθεται να λάβει η ίδια,

γ) το/τα διάστημα/τα της άδειας που μεταβιβάζει στον πατέρα συνολικής διάρκειας έως επτά ημερολογιακών μηνών.

Η υπεύθυνη δήλωση μπορεί να τροποποιηθεί με νεότερη δήλωση της μητέρας. 

Η χορήγηση της άδειας στον πατέρα έπειτα από μεταβίβαση σε αυτόν μπορεί να γίνει αμέσως μετά τη λήξη της άδειας μητρότητας (τοκετού και λοχείας) της μητέρας, είτε αμέσως μετά τη λήξη της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο αδείας από την μητέρα ή από τον πατέρα, ως ισχύουν κάθε φορά, είτε  ακόμη μετά τη λήξη της ετήσιας κανονικής άδειας του πατέρα ή της μητέρας, εφόσον τα διαστήματα των ανωτέρω αδειών είναι συνεχόμενα. Η ετήσια άδεια της μητέρας ή του πατέρα χορηγείται υποχρεωτικά πριν την ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας σε περίπτωση που με βάση τις ετήσιες προθεσμίες κινδυνεύει να χαθεί. 

Οι μητέρες, οι οποίες ήδη σήμερα και από 25/11/2022, χρόνο έναρξης ισχύος του ν. 4997/2022, κάνουν χρήση της ειδικής άδειας, μπορούν να μεταβιβάσουν στον πατέρα το δικαίωμα για όσο χρόνο απομένει μέχρι τη συμπλήρωση των εννέα (9) μηνών. 

Η άδεια χορηγείται στον εργαζόμενο έπειτα από αίτησή του προς τον εργοδότη, τον οποίο οφείλει να προειδοποιήσει εγγράφως ένα μήνα πριν. Η προθεσμία αυτή δεν ισχύει εφόσον η μητέρα που μεταβιβάζει το δικαίωμά της στον πατέρα έχει υπόλοιπο ειδικής άδειας μικρότερο των δύο μηνών. Ο εργαζόμενος μπορεί να διακόψει την ειδική άδεια με έγγραφη συμφωνία του εργοδότη. Σε αυτή την περίπτωση, το υπόλοιπο της άδειας δεν μεταφέρεται σε άλλη χρονική περίοδο αλλά μπορεί να χορηγηθεί και πάλι στη μητέρα. 

Ο χρόνος απουσίας του εργαζόμενου από την εργασία του κατά τη διάρκεια της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας λογίζεται ως χρόνος πραγματικής υπηρεσίας για τον υπολογισμό της ετήσιας κανονικής άδειας, της προϋπηρεσίας για τον καθορισμό της αμοιβής και της αποζημίωσης σε περίπτωση απόλυσης αλλά και κάθε δικαιώματος που απορρέει από τις διατάξεις της εργατικής νομοθεσίας. 

Ο εργαζόμενος πατέρας που κάνει χρήση της ειδικής άδειας δικαιούται όλες τις παροχές και τις συνέπειες ως προς την ασφαλιστική κάλυψη όπως και η μητέρα. Τονίζεται ότι εφαρμόζονται στον πατέρα όλες οι γενικές και ειδικές διατάξεις που αφορούν στην ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας με τον ίδιο τρόπο που εφαρμόζονται και στη μητέρα εργαζόμενη που ασκεί το ίδιο δικαίωμα, ιδίως όσον αφορά στην προστασία και στη διατήρηση της απασχόλησής του και των όρων εργασίας του, την επιστροφή του στην ίδια θέση εργασίας ή σε ισοδύναμη θέση εργασίας, με όχι λιγότερο ευνοϊκούς επαγγελματικούς όρους και συνθήκες και να επωφεληθεί από οποιαδήποτε βελτίωση των συνθηκών εργασίας την οποία θα εδικαιούτο κατά την απουσία του. 

Η Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ) κατά τη διάρκεια της ειδικής άδειας προστασίας της μητρότητας που μεταβιβάζεται στον πατέρα καταβάλλει σε αυτόν την ειδική παροχή προστασίας της μητρότητας, εφόσον ο ίδιος βρίσκεται σε ενεργή εργασιακή σχέση. Το καταβαλλόμενο στον πατέρα εργαζόμενο ποσό επιδότησης είναι αυτό το οποίο θα ελάμβανε η ίδια η μητέρα εργαζόμενη σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία που προβλέπει ότι κατά τη διάρκεια της ειδικής άδειας η ΔΥΠΑ καταβάλλει στην εργαζόμενη μητέρα μηνιαίως ποσό ίσο με τον κατώτατο μισθό, όπως κάθε φορά καθορίζεται, καθώς και αναλογία δώρων εορτών και επιδόματος αδείας με βάση το προαναφερόμενο ποσό.