Ταμείο Ανάκαμψης: Μεγάλες ευκαιρίες και προκλήσεις βλέπει ο κλάδος Υποδομών

Την αδιαμφισβήτητα θετική συμβολή των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης για την προώθηση μεγάλων έργων υποδομών συνομολόγησαν οι ομιλητές σε σχετικό πάνελ στο πλαίσιο του Φόρουμ των Δελφών, υπογραμμίζοντας ωστόσο και τις .προκλήσεις.

Ο διοικητής του Ταμείου Ανάκαμψης, Νίκος Μαντζούφας αναφέρθηκε στην ταχύτητα απορρόφησης των πόρων, καθώς ήδη έχουν εκταμιευτεί 11,1 δις.ευρώ (αντιστοιχούν περίπου στο 6% του ΑΕΠ), γεγονός που κατατάσσει τη χώρα στις πρώτες θέσεις όσον αφορά την εκμετάλλευση των κεφαλαίων. Παραδέχθηκε πως το σφιχτό χρονικό πλαίσιο και τα ορόσημα του προγράμματος έως το 2026 αποτελεί πρόκληση, ωστόσο επισήμανε ότι αποτελεί ιστορική ευκαιρία για την οικονομία της χώρας και μεταξύ άλλων και για τα έργα υποδομής. Στα 678 έργα που ήδη έχουν υπαχθεί στο ΤΑΑ είτε με επιδότηση, είτε μέσω χαμηλότοκου τραπεζικού δανεισμού, αναφέρθηκε στα τρία σκέλη του ΒΟΑΚ, σε τρία έργα ΑΠΕ αλλά και στη διασύνδεση των Κυκλάδων.

Ο κ. Μαντζούφας χαρακτήρισε εξαιρετικής σημασίας την ορθή διαχείριση του πακέτου, καθώς εκτίμησε ότι το αποτέλεσμα θα αποτελέσει απόδειξη αλλαγής του οικονομικού μοντέλου και της διαχείρισης για τη χώρα. Υπογράμμισε δε πως είναι σημαντικό πως από τους πόρους ΤΑΑ χρηματοδοτούνται μεν δημόσια έργα, αλλά κυρίως ιδιωτικές επενδύσεις.

Στην τοποθέτηση του, ο μέτοχος και CEO της Ιντρακάτ, Αλ. Εξάρχου ανάφερε ότι μετά από μια καταστροφική δεκαετία, οι μεγάλοι κατασκευαστικοί όμιλοι, ήρθαν ξαφνικά αντιμέτωποι με πακτωλό έργων και έπρεπε αφενός να εξασφαλίσουν επάρκεια κεφαλαίων, αλλά και να αντιμετωπίσουν την έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού.

Εκτίμησε πως εκτός από τον τεράστιο όγκο νέων συμβάσεων έργων και την υλοποίηση αυτών με το σημερινό capacity, μια από τις προκλήσεις είναι η χρηματοδότηση των αναδόχων κατασκευαστικών εταιρειών με εγγυητικές επιστολές από το εγχώριο τραπεζικό σύστημα, όταν έρχεται η στιγμή της συμβασιοποίησης.

Ανάφερε χαρακτηριστικά ότι οι ελληνικές κατασκευαστικές έχουν πλέον κεφαλαιοποιηθεί, διαθέτουν υγιές ανεκτέλεστο και δυναμική περαιτέρω ανάπτυξης του τα επόμενα χρόνια, ωστόσο πρόσθεσε ότι οι συστημικές τράπεζες αδυνατούν να σηκώσουν τον όγκο των αναγκαίων εγγυητικών επιστολών.

Σε ότι αφορά την πρόσφατη συμφωνία εξαγοράς της Άκτωρ ανάφερε πως ήταν αναγκαία ώστε η Ιντρακάτ να αποκτήσει και την τεχνική επάρκεια εκτέλεση των έργων. Εκτίμησε ότι και οι δύο εταιρείες πέρα από υψηλό ανεκτέλεστο, έχουν εξασφαλίσει και υγιή περιθώρια κέρδους, καθώς τα νέα συμβόλαια δημοπρατήθηκαν με ορθολογικότερη τιμολόγηση. Θεώρησε πως τόσο το cash flow όσο και η κερδοφορία των ομίλων θα βελτιώνεται τα επόμενα χρόνια, ωστόσο άφησε ωστόσο ανοιχτό το ενδεχόμενο να προκύψει ανάγκη κεφαλαιοποίησης της Άκτωρ.

Το θέμα της τραπεζικής χρηματοδότησης έσπευσε να σχολιάσει ο κ.Κ. Βασιλείου, Αναπληρωτής Διευθύνων Σύμβουλος και Επικεφαλής Corporate & Investment Banking της Eurobank ΑΕ, υπογραμμίζοντας ότι δεν είναι όλες οι κατασκευαστικές bankable. Eιδικότερα σε ότι αφορά στις εγγυητικές επιστολές, εξήγησε ότι το πρόβλημα έγκειται στην συγκέντρωση κεφαλαίων και στη δέσμευση αυτών επί μακρό διάστημα. Πρόσθεσε δε ότι θα πρέπει και το Δημόσιο να επεξεργαστεί λύσεις επιστροφής των εγγυητικών σε εύλογο χρόνο, προκειμένου να αποδεσμεύει κεφάλαια που μπορούν να επανεπενδυθούν.

Ο κ. Βασιλείου, πέραν των εγγυητικών, υπογράμμισε πως οι ελληνικές τράπεζες διαθέτουν τα κεφάλαια χρηματοδότησης των εγχώριων projects, καθώς ήδη έχουν διατεθεί 10-12 δισ. ευρώ σε μεγάλα έργα υποδομών, ωστόσο, επισήμανε το ρίσκο συγκέντρωσης κεφαλαίων για μακρό χρονικό διάστημα, γεγονός που εξάλλου σημειώνει και ο επόπτης. Κατά τον ίδιο, οι ελληνικές τράπεζες ήταν και είναι εμφατικά παρούσες, ενώ την ίδια στιγμή ξένα πιστωτικά ιδρύματα είναι απόντα. Εκτίμησε πως ενδεχομένως μετά την απόκτηση επενδυτικής βαθμίδας θα αλλάξει το κλίμα, με την εμφάνιση χρηματοδοτήσεων και από ξένες τράπεζες.

Ευκαιρίες στον τομέα των υποδομών διέβλεψε ο κ. Ντίνος Μπενρουμπή εκπροσωπώντας τον όμιλο Μυτιληναίος, γεγονός που αποδείχθηκε και από την απόφαση του ομίλου να δημιουργήσει τον διακριτό κατασκευαστικό πυλώνα. Ο ίδιος υπογράμμισε πως για όσους ομίλους έχουν εκπαιδευτεί στο structure financing, η εμπειρία διεκδίκησης πόρων από το ΤΑΑ δεν είναι δύσκολη. Εκτίμησε δε ότι η ύπαρξη των πόρων του ΤΑΑ «ηρεμεί» τόσο το άγχος των επενδυτών όσο και των χρηματοδοτών.

Ο κ. Μπενρουμπή έκανε λόγο για τα έργα ΣΔΙΤ και Παραχωρήσεων σημειώνοντας ότι πλέον ο ρόλος του επενδυτή και του κατασκευαστή συμπλέουν, γεγονός που εξυπηρετεί την επιτυχία των έργων. Χαρακτήρισε «υπαρξιακής» σημασίας την ισχυρή κεφαλαιακή βάση των ομίλων υποδομών, καθώς «πρέπει να υπάρχει ευχέρεια συμμετοχής με equity σε κάθε έργο», ενώ συμπλήρωσε πως η χρηματοοικονομική υγεία εξασφαλίζει και χρηματοδότηση με ανταγωνιστικούς όρους.

Σε κάθε περίπτωση υπογράμμισε πως κάθε χρηματοδότηση δεν κρίνεται μόνον από το business plan, αλλά και από τον φορέα του έργου, συμπληρώνοντας πως ο όμιλος Μυτιληναίος έχει καθιερώσει την αξιοπιστία του, την εμπειρία του αλλά και το οικονομικό του εύρος.