ΔΕΣΦΑ: Κρίσιμο market test για τον ρόλο της χώρας ως κόμβου αερίου

Το market test που έχει σε εξέλιξη ο ΔΕΣΦΑ δεν θα υποδείξει μόνο τις αναγκαίες νέες υποδομές για την ενίσχυση του εγχώριου συστήματος μεταφοράς φυσικού αερίου. Κυρίως, θα ζυγίσει τις ανάγκες σε αέριο των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης στα επόμενα χρόνια, άρα, εν πολλοίς, θα μετρήσει το ειδικό βάρος της χώρας μας έναντι των ανταγωνιστών της για την εξυπηρέτηση του εθνικού στόχου να αναδειχθεί σε στρατηγική πύλη εισόδου φυσικού αερίου.

Το ενδιαφέρον χωρών της ευρύτερης γειτονιάς μας για την κάλυψη των αναγκών τους μέσω της Ελλάδας φαίνεται να είναι αναβαθμισμένο. Το πιστοποιεί η συμμετοχή πάνω από 160 εγχώριων και ξένων υφιστάμενων αλλά και δυνητικών χρηστών του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Αερίου (ΕΣΦΑ) στο πρόσφατο work shop του ΔΕΣΦΑ, για την ενημέρωση των διαδικασιών του market test.

Ανάμεσά τους, η Shell, η αζέρικη Socar, καθώς και όλοι οι Διαχειριστές Αερίου, η Snam από την Ιταλία, η ICGB AD (του αγωγού IGB), η Bulgartransgaz από τη Βουλγαρία, η Georgia Oil & Gas Co. από τη Γεωργία, η Gas TSO από την Ουκρανία, η FGSZ από την Ουγγαρία, η Moldova Transgaz από τη Μολδαβία, η Transgaz από τη Ρουμανία, η NOMA Gas από τη Βόρεια Μακεδονία. Από τις ίδιες χώρες συμμετείχαν, επίσης, και πολλές εταιρίες εμπορίας αερίου.

Το market test ολοκληρώνεται στις αρχές Ιουνίου. Ως τότε παλιοί και υποψήφιοι νέοι χρήστες θα υποβάλουν στον ΔΕΣΦΑ μη δεσμευτικές προτάσεις για τις ποσότητες που χρειάζονται, ώστε στη συνέχεια ο Διαχειριστής να καταρτίσει Προτάσεις Έργων που θα περιλαμβάνουν δέσμευση χωρητικότητας για διαφορετικά επίπεδα, μαζί με το συναφές κόστος, για να ξέρει, δηλαδή, πόσο θα πληρώσει το τιμολόγιο κάθε δυνητικός πελάτης.

Αμέσως μετά θα ακολουθήσει και η δεσμευτική φάση του market test, αυτή που θα κρίνει επί της ουσίας την έκταση του ενδιαφέροντος και θα καθορίσει και τα πρόσθετα έργα τα οποία θα χρειαστεί να γίνουν στο ελληνικό σύστημα.

Είναι η πρώτη φορά που ο ΔΕΣΦΑ προβαίνει σε αυτή την κίνηση, δηλαδή, να προβλέψει σε επίπεδο δικτύου τη μελλοντική αύξηση της δυναμικότητάς του. Η αξία της κίνησης, πάντως, βρίσκεται αλλού. Με δεδομένο ότι κινούνται επιθετικά ανταγωνιστές της Ελλάδας, όπως η Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν, προκειμένου να προλάβουν να κόψουν το νήμα για την κάλυψη των αναγκών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης σε αέριο, κρίθηκε σκόπιμο από τον Διαχειριστή να μετρήσει έγκαιρα και τις δυνατότητες της χώρας στη γεωστρατηγική σκακιέρα της περιοχής. Έτσι, ασφαλίζεται και η σκοπιμότητα των νέων έργων που σχεδιάζει και ταυτόχρονα συμβάλλει στην επίτευξη του εθνικού στόχου να αναδειχθεί η Ελλάδα σε hub φυσικού αερίου. «Όσο νωρίτερα το πετύχουμε αυτό, με την αναγκαία προετοιμασία και την υλοποίηση έργων, τόσο καλύτερα», είπαν αρμόδιες πηγές του ΔΕΣΦΑ που μίλησαν στο Euro2day.gr.

Παράλληλα, εκτιμάται ότι το market test θα λειτουργήσει και ως μέτρο αξιολόγησης του αριθμού των σχεδιαζόμενων FSRU που χρειάζεται η χώρα μας. Ήδη, όπως έχει κάνει γνωστό η CEO του ΔΕΣΦΑ Μαρία-Ρίτα Γκάλι (φωτ.), σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα Ναυτεμπορική, ο Διαχειριστής θα αποδεσμεύσει τον Ιούλιο το FSU που είχε μισθωθεί για να πλαισιώσει τη λειτουργία της Ρεβυθούσας. Προφανώς, γιατί κρίθηκε ότι δεν χρειάζεται πλέον, με δεδομένο ότι οι ήπιες κλιματικές συνθήκες του φετινού χειμώνα δεν δημιούργησαν πιεστικές ανάγκες για επιπλέον LNG. Ο ΔΕΣΦΑ, πάντως, εξετάζει, σε συνεργασία με τη ΡΑΑΕΥ, την προοπτική ενός μόνιμου FSU, απόφαση που θα ληφθεί πιθανόν μέσα στο 2024, όπως είπε η κ. Γκάλι.

Ήδη σκεπτικισμό για την υλοποίηση της επένδυσης σε FSRU στους Αγίους Θεοδώρους Κορινθίας εξέφρασε πρόσφατα ο αναπληρωτής CEO και οικονομικός διευθυντής της Motor Oil Πέτρος Τζαννετάκης. Ο λόγος έχει να κάνει, όπως είπε, με το αυξημένο κόστος των κατάλληλων πλοίων, τα οποία, επιπλέον, είναι δυσεύρετα. Η θυγατρική Διώρυγα Gas, που ανέλαβε να «τρέξει» το project, θα καθυστερήσει τη λήψη της τελικής επενδυτικής απόφασης, προκειμένου να εξεταστούν διεξοδικά όλες οι λεπτομέρειες.

Εκκρεμεί, επίσης, η τελική επενδυτική απόφαση των μετόχων της Elpedison για το FSRU στη Θεσσαλονίκη, ενώ διάφορα προβλήματα τοπικού χαρακτήρα εμφανίζεται να έχει και το ΑΡΓΩ στον Βόλο. Αυτό που φαίνεται ότι προχωρά χωρίς καθυστέρηση είναι το FSRU της Gastrade στην Αλεξανδρούπολη.

Για όλους αυτούς τους λόγους, το market test του ΔΕΣΦΑ θα έχει πολλαπλή χρησιμότητα και υπό αυτή την έννοια τα τελικά αποτελέσματά του αναμένονται με εύλογο ενδιαφέρον από την ελληνική αγορά.