Ποια προϊόντα παίρνουν τη σκυτάλη στις αυξήσεις τιμών

Από τον Οκτώβριο του 2022, ο πληθωρισμός στην Ελλάδα έχει μπει σε καθοδικό κανάλι, χωρίς την αντίστοιχη αντανάκλαση στην αίσθηση ακρίβειας που συνεχίζουν να εισπράττουν οι καταναλωτές, ιδίως στα ράφια των σούπερ μάρκετ αλλά όχι μόνο.

Τον Μάρτιο, τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ έδειξαν το πρώτο «ράγισμα» στις τιμές σε γιαούρτι (-2,4%), ελαιόλαδο (-1,9%), νωπά ψάρια (-1,6%) και νωπά λαχανικά (-4,7%) σε σχέση με τον Φεβρουάριο, αλλά οι ετήσιες μεταβολές αναδεικνύουν το επίπεδο της παγιωμένης ακρίβειας.

Σε δωδεκάμηνη βάση, οι τιμές σε γαλακτοκομικά και αυγά είναι υψηλότερες κατά 23,1%, στα κρέατα 19,8%, στο ψωμί και στα δημητριακά 15,6% και στον καφέ 14%.

Με τον πληθωρισμό στο 4,6% τον Μάρτιο από 6,1% τον Φεβρουάριο, ο δείκτης στην ομάδα «διατροφή και μη αλκοολούχα ποτά» τρέχει με 14,3%, αλλά δεν παίρνει την πρώτη θέση. Την κατέκτησε η ομάδα «ένδυση και υπόδηση» με 14,4%.

Παρ’ όλα αυτά, ο πληθωρισμός υποχωρεί καθώς οι τιμές της ενέργειας ξεφουσκώνουν, ενώ αποτυπώνεται στα στατιστικά δεδομένα και η αρνητική επίδραση της βάσης σύγκρισης. Οι τιμές συγκρίνονται πλέον σε δωδεκάμηνη βάση με ήδη υψηλές τιμές και η μεταβολή τους προκύπτει μικρότερη.

Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος, o πληθωρισμός αναμένεται να αποκλιμακωθεί σημαντικά το 2023 στο 4,4%, αντανακλώντας την αναμενόμενη κάμψη των τιμών της ενέργειας, καθώς και την αρνητική επίδραση της βάσης σύγκρισης.

Πέρυσι ο εθνικός δείκτης έκλεισε στο 9,6% και ο εναρμονισμένος στο 9,3%, ποσοστό που διαμορφώθηκε κατά 4,47 ποσοστιαίες μονάδες από τις αυξήσεις στην ενέργεια, κατά 2,30 μονάδες από τις αυξήσεις στα είδη διατροφής και κατά 2,53 μονάδες από τις αυξήσεις στις δύο βασικές συνιστώσες του πυρήνα του πληθωρισμού (υπηρεσίες και μη ενεργειακά βιομηχανικά αγαθά).

Εφεξής, τον τόνο στον πληθωρισμό αναμένεται να δώσουν οι τιμές των ειδών διατροφής, των υπηρεσιών και των μη ενεργειακών βιομηχανικών αγαθών.

Σε επίπεδο ευρωζώνης, η ΤτΕ σημειώνει την ύπαρξη σημαντικών κινδύνων. Ανοδικοί κίνδυνοι θα μπορούσαν να υλοποιηθούν βραχυπρόθεσμα, εάν υπάρξει περαιτέρω περιορισμός της προσφοράς ενέργειας και αύξηση των λιανικών τιμών της. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι πιέσεις στο γενικό επίπεδο των τιμών παραμένουν ισχυρές, εν μέρει διότι οι προηγηθείσες αυξήσεις στο ενεργειακό κόστος επηρεάζουν πλέον ένα προοδευτικά ευρύτερο σύνολο προϊόντων. Μεσοπρόθεσμα οι κίνδυνοι όσον αφορά τις προοπτικές του πληθωρισμού είναι συνυφασμένοι με τα ενδεχόμενα:

1. συρρίκνωσης του παραγωγικού δυναμικού στη ζώνη του ευρώ,
2. αύξησης του προσδοκώμενου πληθωρισμού πάνω από τον στόχο της ΕΚΤ,
3. μισθολογικών αυξήσεων πέραν των αναμενόμενων,
4. περαιτέρω ανόδου των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων,
5. ενίσχυσης του βαθμού στον οποίο οι αυξήσεις των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων μετακυλίονται στους τελικούς καταναλωτές.

Από την άλλη πλευρά, εάν η συνολική ζήτηση και το κόστος της ενέργειας υποχωρήσουν, οι ανοδικές πιέσεις στις τιμές θα αμβλυνθούν μεσοπρόθεσμα.

Σύμφωνα με τις τελευταίες προβλέψεις της ΕΚΤ, ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη αναμένεται να διαμορφωθεί φέτος στο 5,3% και να υποχωρήσει περαιτέρω σε 2,9% το 2024 και στο 2,1% το 2025, με τον δομικό δείκτη όμως, εξαιρώντας τις μεταβολές των τροφίμων και της ενέργειας, να αναθεωρείται ανοδικά σε 4,6% για φέτος. Νεότερες προβλέψεις από την ΕΚΤ αναμένονται στις 19 Μαΐου.