Το προφίλ των εργαζομένων που βρήκαν απασχόληση μέσω ΔΥΠΑ

Πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις, που δραστηριοποιούνται κατά κύριο λόγο στο εμπόριο, χονδρικό και λιανικό, συμμετέχουν στα προγράμματα της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης, προσλαμβάνοντας γυναίκες, μακροχρόνια άνεργους, νέους και άτομα ηλικίας άνω των 55 ετών, σε περιοχές όχι μόνο στην Αττική και την Κεντρική Μακεδονία, αλλά και στην υπόλοιπη Ελλάδα.

Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση μιας «νέας γενιάς προγραμμάτων», πιο στοχευμένων, ώστε να επανέλθουν στην αγορά εργασίας άτομα που αντιμετωπίζουν σημαντικά εμπόδια ένταξης, οδήγησε τα τελευταία χρόνια στην προκήρυξη συνολικά 27 προγραμμάτων απασχόλησης, για 136.719 θέσεις εργασίας. Και σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία της ΔΥΠΑ, τα 16 προγράμματα που αφορούν τη δημιουργία Νέων Θέσεων Εργασίας, τα 7 για την Απόκτηση Εργασιακής - Επαγγελματικής Εμπειρίας και τα 4 για τη δημιουργία Νέων Επιχειρήσεων, είχαν ως αποτέλεσμα την πρόσληψη 78.872 ανέργων και την έγκριση 9.455 επιχειρηματικών σχεδίων ή σύσταση νέας επιχείρησης (με έναρξη σε Δ.Ο.Υ.), ανεβάζοντας τον συνολικό αριθμό ωφελούμενων στους 88.327.

Αν και τα επίσημα στοιχεία για το πόσοι από αυτούς τους άνεργους, που εντάχθηκαν σε κάποιο πρόγραμμα, παραμένουν στη θέση τους δεν είναι ακόμη διαθέσιμα, η ανάλυση των ποιοτικών στοιχείων αναφορικά με τους συμμετέχοντες δείχνει την αλλαγή φιλοσοφίας στη λειτουργία των προγραμμάτων.

Αναλυτικά, ο αριθμός των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στα προγράμματα αυτά ανέρχεται στις 47.816. Από αυτές, το μεγαλύτερο ποσοστό, ήτοι 69% ή 32.940, συμμετείχαν με έναν μόνο ωφελούμενο, ο μέγιστος αριθμός είναι 42 ωφελούμενοι σε μία επιχείρηση, με το 93% των επιχειρήσεων να συμμετέχει με 1 έως 3 ωφελούμενους.

Η κατανομή των ωφελούμενων βάσει μεγέθους των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στα νέα προγράμματα των τελευταίων 3,5 ετών δείχνει σαφώς ότι κυρίως οι πολύ μικρές επιχειρήσεις που απασχολούν από 1 έως 9 άτομα είναι αυτές που αιτούνται τη συμμετοχή τους στα προγράμματα. Το ποσοστό προσλήψεων σε αυτές ανέρχεται στο 90%. Ακολουθούν οι μικρές επιχειρήσεις (10 έως 49 απασχολούμενοι) με πολύ χαμηλότερο ποσοστό, της τάξης του 7%. Όσο για τις δραστηριότητες που ασκούν οι επιχειρήσεις στις οποίες εντάχθηκαν τελικά οι ωφελούμενοι, το υψηλότερο ποσοστό, 33%, κατέχει το Χονδρικό και Λιανικό Εμπόριο κι ακολουθούν οι Επαγγελματικές, Επιστημονικές και Τεχνικές Δραστηριότητες με 15% και, με μονοψήφια πλέον ποσοστά, η Μεταποίηση (9%), οι Δραστηριότητες Υπηρεσιών Παροχής Καταλύματος και Υπηρεσιών Εστίασης (8%) και οι Δραστηριότητες σχετικές με την Ανθρώπινη Υγεία και την Κοινωνική Μέριμνα (8%).

Κατά κύριο λόγο μάλιστα, βάσει των στοιχείων, αν και η κατανομή των ωφελούμενων ανά Διοικητική Περιφέρεια εύλογα επηρεάζεται από τη συγκέντρωση του πληθυσμού σε αυτές, η στόχευση ορισμένων προγραμμάτων σε συγκεκριμένες Περιφέρειες είχε ως αποτέλεσμα το 56% των ωφελούμενων να κατοικούν εκτός περιφερειών Αττικής (23%) και Κεντρικής Μακεδονίας (21%).

Έτσι λοιπόν, οι Περιφέρειες Δυτικής Μακεδονίας και Ηπείρου, ενώ παρουσιάζουν μικρότερα ποσοστά εγγεγραμμένων ανέργων (11η και 10η κατά σειρά), συμμετέχουν σε μεγαλύτερο ποσοστό στα προγράμματα (5η και 7η κατά σειρά), ενώ η Περιφέρεια Κρήτης, που κατατάσσεται 5η ως προς το ποσοστό ανέργων, κατατάσσεται 10η σε σχέση με τη συμμετοχή σε προγράμματα απασχόλησης.

Ως προς το φύλο, τα στοιχεία δείχνουν ότι το μεγαλύτερο ποσοστό ωφελούμενων, 59%, αφορά γυναίκες, ενώ ως προς τις ηλικιακές ομάδες, πρώτη κατατάσσεται η ηλικιακή ομάδα 30 έως 54 ετών με ποσοστό 44% επί του συνόλου. Ακολουθούν η ηλικιακή ομάδα των νέων έως 29 ετών (40%) και η ομάδα ατόμων 55 ετών και άνω με ποσοστό 16%.

Οι γυναίκες ηλικίας 30 έως 54 ετών αποτελούν το 27% του συνόλου των ωφελούμενων και ακολουθούν οι γυναίκες έως 29 ετών (25%), οι άνδρες ηλικίας 30 έως 54 ετών (17%) και οι άνδρες έως 29 ετών με ποσοστό 15% επί του συνόλου. Η μέση ηλικία των ωφελούμενων είναι τα 37 έτη.

Και σε αυτή την περίπτωση, η στόχευση των προγραμμάτων σε συγκεκριμένες ηλικίες φαίνεται πως διαμορφώνει νέα δεδομένα, αφού σύμφωνα με τα στοιχεία εγγεγραμμένης ανεργίας για το 2022, υπερτερεί η ηλιακή ομάδα ανέργων από 30 έως 54 ετών (59%) και ακολουθούν οι άνεργοι άνω των 55 ετών (26%) και οι άνεργοι κάτω των 30 ετών (16%).

Το μεγαλύτερο ποσοστό ωφελούμενων αφορά σε αποφοίτους Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (40%) και ακολουθούν οι απόφοιτοι Τριτοβάθμιας εκπαίδευσης σε ποσοστό 33%. Ενδιαφέρον εμφανίζει το γεγονός ότι το 65% των ωφελούμενων είναι απόφοιτοι έως και Μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης ενώ οι απόφοιτοι των ανώτερων εκπαιδευτικών βαθμίδων αποτελούν το 35%. Και αυτό, παρότι το εκπαιδευτικό επίπεδο των ανέργων σπανίως λαμβάνεται υπόψη κατά τον σχεδιασμό προγραμμάτων, γεγονός που οδηγεί στο συμπέρασμα πως οι ίδιες οι επιχειρήσεις προτιμούν να προσλαμβάνουν ανέργους απόφοιτους τουλάχιστον Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.

Σε σχέση με τη διάρκεια ανεργίας, το 48% των ωφελούμενων ήταν εκτός αγοράς εργασίας έως και 6 μήνες, 21% μεγαλύτερη από 24 μήνες, 20% από 12 έως 23 μήνες και 11% από 7 έως 12 μήνες. Το 59% ήταν μη μακροχρόνια άνεργοι. Η μέση διάρκεια ανεργίας των ωφελούμενων είναι 16 πλήρεις μήνες.

Η κατανομή των επιχειρήσεων ανά Διοικητική Περιφέρεια της χώρας εύλογα επηρεάζεται από τη συγκέντρωση του πληθυσμού σε αυτές αλλά και τη στόχευση ορισμένων προγραμμάτων σε συγκεκριμένες Περιφέρειες. Αναλυτικά, βάσει των στοιχείων, υψηλότερη συγκέντρωση εμφανίζεται στις Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας και Αττικής, με ποσοστά 21% και 20% αντίστοιχα, και ακολουθούν οι Περιφέρειες Δυτικής Ελλάδας και Θεσσαλίας (από 10%). Οι επιχειρήσεις στις λοιπές Περιφέρειες συμμετέχουν σε μονοψήφια ποσοστά, χαμηλότερα του 8%.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το 59% των επιχειρήσεων δραστηριοποιούνται εκτός των Περιφερειών Αττικής και Κεντρικής Μακεδονίας.