Προεκλογικοί μποναμάδες και κλείσιμο εκκρεμοτήτων στην ενέργεια

Με μπαράζ νομοθετικών ρυθμίσεων, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας επιχειρεί να κλείσει εκκρεμότητες και ταυτόχρονα να μοιράσει προεκλογικούς μποναμάδες.

Την προηγούμενη Παρασκευή αναρτήθηκε στο opengov σχέδιο νόμου-σκούπα με τον γενικόλογο τίτλο «Διατάξεις για τις ΑΠΕ και την προστασία του φυσικού και χωροταξικού περιβάλλοντος» και με δημόσια διαβούλευση που λήγει σήμερα στις 10 το πρωί. Δηλαδή, μέσα σε τέσσερις ημέρες, συμπεριλαμβανομένου του Σαββατοκύριακου και της αργίας της Καθαράς Δευτέρας, έπρεπε να διαβαστούν, αποκωδικοποιηθούν και σχολιαστούν 143 άρθρα που περιλαμβάνουν ως και πρόστιμα για παράνομη θήρα. 

Έντεκα περιβαλλοντικές οργανώσεις, το ΓΕΩΤΕΕ, αλλά και πλέον των 300 πολιτών, με σχόλιά τους, ζητούν να αυξηθεί ο χρόνος της διαβούλευσης για άλλον ένα μήνα, χαρακτηρίζοντας τον διάλογο προσχηματικό.

Με το σχέδιο νόμου, ανάμεσα στα άλλα αξιοπρόσεκτα:

• Απαλλάσσονται (άρθρο 45) από την υποχρέωση καταβολής ΥΚΩ επιχειρήσεις και αγρότες χαμηλής και μέσης τάσης κατά την περίοδο από 1.11.2021 έως και 31.3.2022.
• Προβλέπονται (άρθρο 54) αναγκαστικές απαλλοτριώσεις ακινήτων για ΑΠΕ και σταθμούς αποθήκευσης. Οι χώροι εγκατάστασης «χαρακτηρίζονται ως δημόσιας ωφέλειας που εξυπηρετούν, εκτός των άλλων, τη δημόσια ασφάλεια και υγεία και έχουν θετικές επιδράσεις πρωταρχικής σημασίας για το περιβάλλον, ανεξάρτητα από τον φορέα υλοποίησής τους». Ειδικά για φωτοβολταϊκούς σταθμούς «η απαλλοτριωμένη έκταση δεν μπορεί να καταλαμβάνει ποσοστό μεγαλύτερο του είκοσι τοις εκατό (20%) επί του συνολικού γηπέδου εγκατάστασης. Ο ως άνω περιορισμός δεν ισχύει για δάση, δασικές ή άλλες εκτάσεις, εφόσον επιτρέπεται επί αυτών η εκτέλεση έργων».
• Με διάταξη (άρθρο 38) που φαίνεται «φωτογραφική», ρυθμίζονται μεμονωμένες περιπτώσεις μεταφοράς προσωπικού από τη ΔΕΗ προς τον ΔΕΔΔΗΕ και αντιστρόφως. Όπως ορίζεται, «κατά παρέκκλιση κάθε άλλης διάταξης και διαδικασίας, η μετακίνηση πραγματοποιείται με αποφάσεις των διοικητικών συμβουλίων των δύο εταιρειών, μετά από σχετική αίτηση του ενδιαφερομένου, η οποία υποβάλλεται μέχρι και την 31η.12.2023. Η προϋπηρεσία που έχει αναγνωριστεί από την εταιρεία προέλευσης αναγνωρίζεται πλήρως για όλα τα δικαιώματα που απορρέουν από αυτήν». 
• Επιβάλλονται ιδιαίτερα χαμηλές ποινές για τους παραβάτες κυνηγούς, που ήδη χαρακτηρίζονται  «αστείες» και «ανύπαρκτες». Όπως επισημαίνεται, «τα 100 και 300 ευρώ είναι σαν να τους λέτε, “δεν πειράζει, πληρώστε και συνεχίστε”».

Με το ίδιο σχέδιο νόμου (άρθρο 55), καθορίζονται οι περιοχές πρώτης επιλογής για υπεράκτια αιολικά πάρκα. Στη θαλάσσια περιοχή που εκτείνεται νότια της ακτογραμμής της Περιφερειακής Ενότητας Έβρου και Βόρεια-Βορειοανατολικά της Σαμοθράκης θα μπορούν να εγκατασταθούν πιλοτικά έργα μέχρι 600 MW. 

Επίσης, με το άρθρο 52 μπαίνει φρένο στην κατασκευή νέων μονάδων φυσικού αερίου, λιγνίτη ή με πετρελαϊκά προϊόντα. Οι άδειες που έχουν εκδοθεί, χωρίς να έχουν εξασφαλίσει προσφορά σύνδεσης, παύουν αυτοδίκαια να ισχύουν. Νέες άδειες απαγορεύεται να εκδίδονται με την έναρξη ισχύος του νόμου. 

Οι υπό κατασκευή μονάδες των ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ-Motor Oil στην Κομοτηνή και ΔEΗ-ΔΕΠΑ Εμπορίας-όμιλος Κοπελούζου, στην Αλεξανδρούπολη, καθώς και η σχεδιαζόμενη μονάδα της Elpedison, στη Θεσσαλονίκη, εξαιρούνται από τη ρύθμιση αυτή, καθώς έχουν πάρει όρους σύνδεσης. Ωστόσο, παρέχεται και μία άλλη δυνατότητα για τους κατόχους αδειών που διαθέτουν προσφορά σύνδεσης, αλλά οι σταθμοί τους δεν έχουν τεθεί σε λειτουργία ή δοκιμαστική λειτουργία. Μπορούν ως τις 30 Ιουνίου 2023 να τις μετατρέψουν σε άδειες αποθήκευσης ηλεκτρικής ενέργειας, με ισχύ που δεν θα υπερβαίνει το ήμισυ της ισχύος της υφιστάμενης άδειας. Με τη ρύθμιση αυτή προφανώς επιχειρείται να ικανοποιηθούν όσοι έχουν και άδεια και προσφορά σύνδεσης, αλλά δεν ξεκίνησαν να κατασκευάζουν τη μονάδα τους. Θεωρητικά, η ρύθμιση αυτή καλύπτει και την Elpedison, καίτοι οι μέτοχοι της εταιρείας προτίθενται να προχωρήσουν στη λήψη της τελικής επενδυτικής απόφασης.

Και… νυχτερινή τροπολογία

Την Παρασκευή το βράδυ το ΥΠΕΝ κατέθεσε και τροπολογία σε σχέδιο νόμου του υπουργείου Εσωτερικών, με την οποία επιχειρεί να κλείσει αρκετές εκκρεμότητες της ηλεκτρικής αγοράς.

Πρώτα πρώτα, μειώνει την ειδική εισφορά που πληρώνουν οι ηλεκτροπαραγωγοί ανά θερμική μεγαβατώρα για την παραγωγή ενέργειας από φυσικό αέριο. Η νέα τιμή ορίζεται σε 5% του αριθμητικού μέσου όρου, εκφρασμένου σε δύο δεκαδικά, των ημερήσιων μέσων τιμών του TTF, για τον μήνα παράδοσης και δεν θα ξεπερνά τα 10 ευρώ ανά μεγαβατώρα.

Κατά δεύτερο, θεσπίζει εκ νέου νομοθετικά τη φορολόγηση των προμηθευτών για τυχόν υπερβάλλοντα κέρδη για το 6μηνο Αύγουστος-Δεκέμβριος του 2022. Ο Ιανουάριος του 2023 δεν περιλαμβάνεται στον υπολογισμό της έκτακτης εισφοράς, το ΥΠΕΝ μπορεί να τον ανακοίνωσε, αλλά τελικά τον αποσύρει, προφανώς, γιατί εκ των υστέρων διαπιστώθηκε η δυσκολία συμπερίληψης ενός ακόμη μήνα που ανήκει σε διαφορετικό οικονομικό έτος.

Εξίσου ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι η ρύθμιση προβλέπει την καταβολή μόνον του 60% της έκτακτης εισφοράς που θα επιβληθεί για το διάστημα αυτό και η οποία θα πρέπει να καταβληθεί ως τις 31 Μαρτίου. Το υπόλοιπο 40% προβλέπεται να εισπραχθεί στο τέλος της ισχύος του προσωρινού Μηχανισμού επιστροφής μέρους των εσόδων από τους προμηθευτές, δηλαδή, τον Ιούλιο του 2023. Μετά το πρώτο εξάμηνο, η έκτακτη εισφορά θα υπολογίζεται ανά τρίμηνο.

Ακόμη, με την τροπολογία εξαιρείται το πλαφόν που ισχύει στη χονδρεμπορική αγορά για την υπογραφή διμερών συμβάσεων μεταξύ βιομηχανίας και ηλεκτροπαραγωγών (PPAs). Το μέτρο αποτελεί πάγιο αίτημα της ενεργοβόρου βιομηχανίας, αλλά αφορά μόνο στη φυσική παράδοση του ρεύματος, όχι όμως και τις χρηματοοικονομικές συμβάσεις που ζητούν οι βιομηχανίες της μέσης τάσης.

Σε κάθε περίπτωση, το ΥΠΕΝ έχει αυτή τη στιγμή τρία σχέδια νόμου προς ψήφιση, συν την τροπολογία, τα οποία είναι αμφίβολο αν θα περάσουν από τη Βουλή, εάν τελικά οι εκλογές πραγματοποιηθούν στις 9 Απριλίου. Εκτός από το προαναφερόμενο, εκκρεμεί το νομοθέτημα για τη μετεξέλιξη της ΡΑΕ, με τη διαβούλευση να έχει λήξει από χθες, καθώς και αντίστοιχο για τον εκσυγχρονισμό της νομοθεσίας για τη χρήση και παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, η διαβούλευση του οποίου έληξε, επίσης, χθες.