Ανισότητες μεταξύ των πελατών της ΔEΗ και των ιδιωτών παρόχων επιφέρει η μείωση των επιδοτήσεων για τον Φεβρουάριο. Για τις καταναλώσεις των νοικοκυριών της πρώτης κλίμακας, δηλαδή, μέχρι τις 500 κιλοβατώρες τον μήνα, η δεσπόζουσα επιχείρηση θα διατηρήσει τον Φεβρουάριο την ίδια τελική τιμή, όπως τον Ιανουάριο, ενώ, αντίθετα, αρκετές κατηγορίες τιμολογίων των ιδιωτών θα είναι ακριβότερες κατά μέσο όρο κατά 10%.
Από την άλλη πλευρά, για τη δεύτερη κλίμακα με καταναλώσεις πάνω από 500 κιλοβατώρες, η επιδότηση συναρτάται με την εξοικονόμηση ρεύματος κατά 15%. Έκανες οικονομία, θα πάρεις επιδότηση. Δεν έκανες, δεν θα πάρεις.
Το ζήτημα, βέβαια, που προκύπτει, είναι πώς θα διακριβωθεί η εξοικονόμηση, με δεδομένη την απουσία έξυπνων μετρητών, ώστε να είναι δυνατή η καταγραφή της κατανάλωσης ανά μήνα και η σύγκρισή της με την αντίστοιχη περσινή. Ο αλγόριθμος που εφαρμόζει ο ΔΕΔΔΗΕ δεν δίνει πάντα δίκαια αποτελέσματα, λέει η αγορά. Συν τοις άλλοις, ο Διαχειριστής πραγματοποιεί μετρήσεις ανά 4μηνο, συνεπώς, ενδέχεται ο λογαριασμός του Φεβρουαρίου ενός καταναλωτή να μην εμπίπτει στο χρονικό διάστημα της μέτρησης. Κάτι που σημαίνει ότι αρχικά θα τιμολογηθεί χωρίς επιδότηση, με ό,τι συνεπάγεται αυτό. Θα πληρώσει, με άλλα λόγια, στην ονομαστική τιμή του παρόχου του για τον Φεβρουάριο. Όσο για την επιδότηση, αν έκανε εξοικονόμηση, είναι υπό αίρεση για τους λόγους που προαναφέρθηκαν και η τυχόν απόδοσή της μεταφέρεται σε αργότερο χρόνο.
Χαμένες από την απόφαση για τη μείωση των επιδοτήσεων είναι και οι μικρές επιχειρήσεις μέχρι και πάνω από 35 kVA. Όχι μόνο δεν θα έχουν τον Φεβρουάριο έξτρα επιδοτήσεις, όπως ίσχυε γι’ αυτή την κατηγορία καταναλωτών από πέρυσι τον Φεβρουάριο, αλλά θα πάρουν όλοι την ίδια επιδότηση, που είναι χαμηλότερη από τα νοικοκυριά της πρώτης κλίμακας, ήτοι, μόλις 0,02 ευρώ την κιλοβατώρα.
«Τσουχτερά», εξάλλου, αναμένεται να πληρώσουν τον Φεβρουάριο τη θέρμανση όσοι έχουν φυσικό αέριο, καθώς δεν προβλέπονται καθόλου επιδοτήσεις γι’ αυτούς.
Συμπερασματικά, όπως προκύπτει από τις απόψεις της αγοράς, η κυβέρνηση επέλεξε για ανεξήγητους λόγους, εν μέσω του χειμώνα, να κάνει οικονομία στις επιδοτήσεις και να στρέψει, έτσι, εναντίον της ένα σημαντικό κομμάτι καταναλωτών, που θα κληθούν να πληρώσουν ακριβότερα τιμολόγια.
Ένα μέτρο, δύο σταθμά
Οι επιδοτήσεις που δίνονται έχουν ως κεντρική προδιαγραφή τις ονομαστικές τιμές προμήθειας που ανακοινώνει η ΔEΗ κάθε μήνα, ώστε οι τελικές της να διατηρούνται σε ένα εύρος 0,15-0,17 ευρώ την κιλοβατώρα. Αυτό το γνωρίζει η λιανική αγορά, με τους ανταγωνιστές της ΔEΗ να διαμορφώνουν τις δικές τους ανάλογα, προσθέτοντας εκπτώσεις συνέπειας και άλλα μπόνους για τους πελάτες τους. Με τις υψηλές επιδοτήσεις που ίσχυαν ως τον Ιανουάριο, ο ανταγωνισμός λειτουργούσε σε ανεκτά επίπεδα και όλοι ήταν ευχαριστημένοι.
Αυτή η εικόνα φαίνεται να ανατρέπεται για τον Φεβρουάριο, μήνα για τον οποίο είχαν καλλιεργηθεί κυβερνητικές προσδοκίες ότι οι καταναλωτές θα έπαιρναν «ανάσα», καθώς οι ονομαστικές τιμές προμήθειας που ανακοινώθηκαν ήταν πολύ χαμηλότερες σε σχέση με τον Ιανουάριο. Με δεδομένο και το γεγονός ότι οι χαμηλές θερμοκρασίες, που άρχισαν «να δείχνουν τα δόντια τους», θα οδηγήσουν σε αύξηση της κατανάλωσης ηλεκτρισμού από όσους τον χρησιμοποιούν για τη θέρμανσή τους.
Με την επιδότηση του 0,04 ευρώ ανά κιλοβατώρα για τις καταναλώσεις των νοικοκυριών ως τις 500 κιλοβατώρες, το τιμολόγιο της ΔEΗ παραμένει στο 0,159 ευρώ την κιλοβατώρα και τον Φεβρουάριο. Αντίθετα, οι καταναλωτές που έχουν ιδιώτη πάροχο θα πληρώσουν ακριβότερα το ρεύμα τους τον τρέχοντα μήνα, καθώς τα περισσότερα τιμολόγιά τους στερούνται του οφέλους που θα είχαν, αν ήταν υψηλότερες οι επιδοτήσεις.
Και μπορεί αυτό για τους πελάτες της ΔEΗ να είναι θετικό κατά μία έννοια -τουλάχιστον δεν θα κληθούν να ξοδέψουν περισσότερα χρήματα (μόνον αν αυξήσουν την κατανάλωση)-, αλλά για τις συνθήκες ανταγωνισμού της λιανικής αγοράς είναι αρνητικό γεγονός. Εξακολουθεί και παραμένει έντονα μονοπωλιακή, με ελάχιστες μετακινήσεις καταναλωτών, κάτι το οποίο ανέδειξε ως πρόβλημα και η πρόσφατη Έκθεση του ΟΟΣΑ. Τώρα οι πελάτες της ΔEΗ αποκτούν έναν ακόμη λόγο να μην την εγκαταλείψουν.
Για τους επαγγελματίες
Δεν έφτανε που ακόμη είναι σε εκκρεμότητα το θέμα απόδοσης των έξτρα επιδοτήσεων που υποσχέθηκε ο Κώστας Σκρέκας σε 1.250.000 μικρές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, ήρθε τώρα και ο «κόφτης» όχι μόνο αυτών των επιδοτήσεων, αλλά και ο περιορισμός της στήριξής τους για τον Φεβρουάριο. Δίνει σε όλους τους εμπορικούς καταναλωτές χαμηλής, μέσης και υψηλής τάσης 0,02 ευρώ την κιλοβατώρα, κι όποιος… αντέξει.
Το υπουργείο επικαλέστηκε την αποκλιμάκωση των τιμών του φυσικού αερίου για τις μειωμένες επιδοτήσεις, ωστόσο, εκτιμάται ότι ευθυγραμμίζεται και με την Κοινοτική Οδηγία για κατάργηση των οριζόντιων επιδοτήσεων και την ενθάρρυνση της εξοικονόμησης.
Η αγορά εκτιμά ότι αν συνεχιστεί η αποσυμπίεση στις τιμές του φυσικού αερίου, τότε θα πάμε σταδιακά και στην κατάργηση των επιδοτήσεων, με τις υφιστάμενες ενδείξεις να συνηγορούν ότι δεν θα διατηρηθούν για όλο το 2023. Στην περίπτωση αυτή, επισημαίνεται, θα πρέπει να καταργηθεί και ο ισχύων μηχανισμός με τις τιμές προμήθειας ανά μήνα και η επιλογή ενός άλλου, με πρόβλεψη ενσωμάτωσης Ρήτρας Αναπροσαρμογής (με άλλο όνομα, αλλά ίδια σημασία).