ΣΕΒ: Ενέργεια και πληθωρισμός μεγαλύτερες απειλές για τις εταιρείες

Το σύνολο της αγοράς, προκειμένου να διατηρήσει την εύθραυστη αναπτυξιακή ισορροπία, κρίνει ως επιβεβλημένη τη λήψη δραστικών μέτρων για τη μείωση του ενεργειακού κόστους και τη συνέχιση των μεταρρυθμίσεων, ειδικά εκείνων που αποσκοπούν στη μείωση της γραφειοκρατίας και στην επιτάχυνση της απονομής της δικαιοσύνης, επισημαίνει ο ΣΕΒ σε ανακοίνωσή του αναφορικά με την ετήσια έρευνα Business Pulse 2022. 

Σύνοψη ευρημάτων

Εύθραυστη ισορροπία. Σε ένα αβέβαιο διεθνές περιβάλλον, οι επιχειρήσεις καλούνται να διατηρήσουν μια εύθραυστη ισορροπία ανάμεσα στη αντιμετώπιση της δυσμενούς συγκυρίας και στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας.

Προσανατολισμός στην ανάπτυξη. Πάνω από τις μισές επιχειρήσεις (51% έναντι 15% το 2019 και 6,4% το 2017) προσδοκούν ή επιδιώκουν επιχειρηματική ανάπτυξη, το 15% (έναντι 43% το 2019 και 64% το 2017) προσδοκά ή επιδιώκει σταθερότητα στα επιχειρηματικά μεγέθη την παρούσα περίοδο, ενώ μία στις τρεις (34%) θεωρεί ότι χωρίς επιχειρηματική ανάταξη έχει δυσκολία να αντιμετωπίσει τις αναπτυξιακές προκλήσεις.

Τα χαρακτηριστικά των επιχειρήσεων με την ανάπτυξη ως βασική προσδοκία. Οι επιχειρήσεις επενδύουν συστηματικά (και θα το πράξουν εντατικότερα στο μέλλον) και αξιοποιούν τους πόρους της ΕΕ για τον λόγο αυτό. Έχουν ως εχέγγυο την οικονομική προοπτική της χώρας. Θεωρούν την πράσινη μετάβαση και τον ψηφιακό μετασχηματισμό εξίσου σημαντικά για την ανάπτυξη προϊόντων, τη διαχείριση κινδύνων αλλά και τη μείωση της ενεργειακής κατανάλωσης.

Τα χαρακτηριστικά των επιχειρήσεων με τη σταθερότητα ως βασική προσδοκία. Είναι επιχειρήσεις που επιβίωσαν στις κρίσεις, αξιοποιούν ευκαιρίες στη συγκυρία της πανδημίας και επιδιώκουν να σταθεροποιήσουν τα επιχειρηματικά τους μεγέθη. Επενδύουν αλλά χωρίς να έχουν ακόμα καταφέρει να αποκτήσουν ρυθμό στην επενδυτική δραστηριότητά. Το ενεργειακό κόστος επηρεάζει έντονα τις δραστηριότητές τους, για αυτό και η πράσινη μετάβαση αντιμετωπίζεται ως σημαντική προτεραιότητα σε όρους αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης και μείωσης του ενεργειακού κόστους, παρά ανάπτυξης νέας επιχειρηματικότητας.

Τα χαρακτηριστικά των επιχειρήσεων με την ανάταξη ως βασική προσδοκία/επιδίωξη. Είναι επιχειρήσεις που επλήγησαν περισσότερο από τις κρίσεις και δεν έχουν καταφέρει να μετασχηματίσουν τις προκλήσεις σε ευκαιρίες ανάπτυξης. Δυσκολεύονται να αντιμετωπίσουν τα καθημερινά προβλήματα και να αναταχθούν επιχειρηματικά, ενώ έχουν σημαντική επενδυτική υστέρηση ως προς τον πράσινο και ψηφιακό τους μετασχηματισμό, και μόλις το 17,2% συνεχίζει με την υλοποίηση των επενδυτικών του σχεδίων. Τέλος, η πρόσβαση σε χρηματοδότηση αποτελεί πρόβλημα.

Τι έχει αλλάξει στο μοντέλο ανάπτυξης των επιχειρήσεων. Η μετατόπιση επιχειρήσεων προς την κατηγορία «α», δηλαδή με την ανάπτυξη ως βασική προοπτική ή επιδίωξη, έρχεται πλέον μέσα από την ωρίμανση των στρατηγικών συνεργασιών, τη διεύρυνση του χαρτοφυλακίου προϊόντων, τις επενδύσεις σε ψηφιακό και πράσινο μετασχηματισμό και την καινοτομία. Αυτά τα χαρακτηριστικά αποδίδουν οικονομικά οφέλη και διευκολύνουν τις επιχειρήσεις να ανταποκριθούν στην αυξημένη ζήτηση. Τα στοιχεία αυτά προσθέτουν μια ποιοτική μεταστροφή σε σχέση με το παρελθόν, όπου κυριαρχούσαν συγκυριακοί παράγοντες (κατηγορία «β»). Να σημειωθεί όμως ότι οι επενδύσεις στην πράσινη μετάβαση αναγνωρίζονται προς το παρόν από πολλές επιχειρήσεις ως τρόπος αντιστάθμισης της ενεργειακής κρίσης και λιγότερο ως τρόπος διεύρυνσης της παραγωγής με προϊόντα που δημιουργούν μια νέα πράσινη αγορά.

Τι προβληματίζει τις επιχειρήσεις. Η ενεργειακή κρίση και οι πληθωριστικές πιέσεις είναι σημαντικές απειλές, με ανάγκη μεγαλύτερων παρεμβάσεων για την άμβλυνση των επιπτώσεών τους ώστε να μη διαταραχθεί η εύθραυστη αναπτυξιακή ισορροπία. Ειδικά οι πληθωριστικές πιέσεις εξανεμίζουν τη δυνατότητα των επιχειρήσεων να απορροφούν τα αυξημένα κόστη χωρίς να τα μετακυλίουν στους αγοραστές των προϊόντων τους. Παράλληλα, οι επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν δυσκολία κάλυψης των αναγκών σε ανθρώπινο κεφάλαιο με γνώσεις και δεξιότητες.

Πώς αξιολογείται η πρόοδος της οικονομίας. Η οικονομική κατάσταση της χώρας αλλά και η προοπτική της ακολουθεί μία σταθερή πορεία. Η θετική εκτίμηση για την οικονομική κατάσταση της χώρας παραμένει για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά πάνω από 10%, κάτι που είχε να συμβεί από το 2017.

Ποιες είναι οι απαραίτητες μεταρρυθμίσεις. Καταγράφεται η μεγάλη πρόοδος στην ψηφιοποίηση του κράτους (κυρίως στις διεπαφές μέσω του gov.gr), στη μεταρρύθμιση του φορολογικού πλαισίου και η υλοποίηση του ΕΣΠΑ. Οι μεταρρυθμίσεις στους τομείς αυτούς υποστηρίζουν μια ποιοτική στροφή στη λειτουργία της οικονομίας. Ωστόσο, για το σύνολο των επιχειρήσεων, ζητούμενο είναι η ακόμα ταχύτερη άρση της γραφειοκρατίας σε πεδία όπως η απονομή δικαιοσύνης, το ρυθμιστικό πλαίσιο για την ενέργεια και το κλίμα, η χωροταξία, η αδειοδότηση, η λειτουργία των ΟΤΑ, η λειτουργία του ανταγωνισμού, το πτωχευτικό πλαίσιο κ.λπ. Οι επιχειρήσεις θεωρούν ότι η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων στα πεδία αυτά είναι σημαντική, ώστε οι διαδικασίες της δημόσιας διοίκησης να απλοποιούνται πριν την ψηφιοποίησή τους και ανάρτησή τους στο gov.gr.

*Δείτε την παρουσίαση της έρευνας στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό.