Διαγωνισμός για χαρτογράφηση του τηλεοπτικού και ραδιοφωνικού φάσματος

Η συμμετοχή και συμμόρφωση της Ελλάδας στα διεθνή τεκταινόμενα ως προς τον διεθνή συντονισμό, η βελτιστοποίηση των ραδιοτηλεοπτικών πόρων και η βέλτιστη αξιοποίηση του φάσματος τόσο στη ζώνη ραδιοφωνικών εκπομπών VHF όσο και στη ζώνη τηλεοπτικών εκπομπών UHF αποτελεί αναγκαιότητα για την χώρα μας.

Στο πλαίσιο αυτό η Κοινωνία της Πληροφορίας Μ.Α.Ε προχώρησε στη Διενέργεια Ηλεκτρονικού Ανοικτού για το έργο: «Βελτιστοποίηση του χάρτη ψηφιακής ευρυεκπομπής και την υποστήριξη στον διεθνή συντονισμό ραδιοσυχνοτήτων και βελτιστοποίηση και επικαιροποίηση του χάρτη συχνοτήτων Ραδιοφωνίας FM και την υποστήριξη στη διαδικασία του διεθνούς συντονισμού συχνοτήτων ραδιοφώνου», χρηματοδοτούμενο από το ειδικό αποθεματικό της ΕΕΤΤ.

Αντικείμενο της σύμβασης είναι:

Τμήμα 1- τηλεόραση: η παροχή υπηρεσιών επιστημονικής και τεχνικής υποστήριξης κατά τις διαδικασίες διεθνούς συντονισμού επίγειας Ψηφιακής Τηλεοπτικής  Ευρυεκπομπής για το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και η ανάπτυξη σεναρίων διαχωρισμού των υπαρχουσών Περιφερειακών Ζωνών για τη λειτουργία των περιφερειακών παρόχων περιεχομένου ψηφιακής τηλεοπτικής ευρυεκπομπής.

Τμήμα 2- Ραδιοφωνο: η παροχή υπηρεσιών επιστημονικής και τεχνικής υποστήριξης κατά τις διαδικασίες διεθνούς συντονισμού επίγειας αναλογικής ραδιοφωνικής ευρυεκπομπής FM και επίγειας Ψηφιακής Τηλεοπτικής ή Ραδιοφωνικής Ευρυεκπομπής (στη ζώνη ΙΙΙ των VHF) για το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης και η αναθεώρηση του χάρτη συχνοτήτων επίγειας αναλογικής ραδιοφωνικής ευρυεκπομπής.       

Τμήμα 1 - Τηλεόραση

Καθώς τα κατοχυρωμένα στην ITU allotments δεν συμπίπτουν με την διοικητική διάρθρωση της χώρας και λόγω του ιδιόμορφου γεωγραφικού ανάγλυφου της Ελλάδας, κατά καιρούς έχουν διατυπωθεί προς τη Γενική Γραμματεία Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΓΓΤΤ) αιτήματα σχετικά με συγκεκριμένα τοπικά ζητήματα συσχέτισης της κάλυψης των σταθμών περιφερειακής εμβέλειας με τη διοικητική διαίρεση των Περιφερειών της χώρας. Ως αποτέλεσμα των εν λόγω αιτημάτων, πρέπει να αναπτυχθούν σενάρια για την ευχερέστερη και ορθή αντιμετώπιση των ανωτέρων ζητημάτων. Τα εν λόγω σενάρια θα πρέπει να ανεξάρτητα μεταξύ τους, προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα υλοποίησης όσων εξ’ αυτών κριθεί σκόπιμο. Τα σενάρια που θα να αναπτυχθούν, στα πλαίσια του εν λόγω έργου, οφείλουν να λαμβάνουν υπόψη τις τεχνικές παραμέτρους του υπάρχοντος πλάνου συχνοτήτων. Τέλος, θα πρέπει να ληφθεί μέριμνα για πιθανή μελλοντική συνένωση κάποιων εκ των υπαρχουσών ΠΖ.

Επίσης, θα πρέπει να αναφερθεί ότι αν και η χώρα μας έχει εξασφαλίσει τη συμφωνία μερικών όμορων τηλεπικοινωνιακά χωρών τόσο στα δυτικά, όσο και στα βόρεια και ανατολικά σύνορά της (συμφωνίες SEDDIF και TAIG), εντούτοις υπάρχει ο κίνδυνος ορισμένες πιο απομακρυσμένες χώρες να εκδηλώσουν πρόθεση απόρριψης ορισμένων προσθηκών διαύλων στο φάσμα UHF. Όπως προκύπτει από τις ανωτέρω συναντήσεις Διεθνούς Συντονισμού, η Αλβανία, αν και συμμετείχε σε ορισμένες από αυτές, δεν υπέγραψε κάποια Συμφωνία, καθιστώντας αμφίβολη την αποδοχή των ελληνικών καταχωρήσεων. Ως εκ τούτου, είναι απαραίτητη η παροχή τεχνικών συμβουλευτικών υπηρεσιών προς τη ΓΓΤΤ στις διαδικασίες διεθνούς συντονισμού με όσες όμορες τηλεπικοινωνιακά χώρες δεν έχει αυτός επιτευχθεί. Τέλος, πρέπει να ληφθεί μέριμνα ώστε να εξετάζεται ανά τακτά χρονικά διαστήματα το ενημερωτικό δελτίο της ITU (BRIFIC) προς εντοπισμό καταχωρήσεων όμορων τηλεοπτικά χωρών που απαιτείται η σύμφωνη γνώμη της Ελλάδας σύμφωνα με τους κανονισμούς της ITU και της συνθήκης GE ‘06.

Τμήμα 2 - Ραδιόφωνο

Η αναλογική ραδιοφωνία FM στην Ελλάδα σήμερα χαρακτηρίζεται από καθεστώς προσωρινών αδειών των ραδιοφωνικών σταθμών, καθώς εκκρεμεί η διαδικασία αδειοδότησης βάσει ολοκληρωμένου χάρτη συχνοτήτων. Ως εκ τούτου, απαιτείται η εκπόνηση μελέτης ραδιοκάλυψης και απονομής συχνοτήτων αναλογικής ραδιοφωνίας FM. Επίσης, απαραίτητη είναι η εκπόνηση ενός αναθεωρημένου Χάρτη, που να περιλαμβάνει λεπτομερή τεχνικά χαρακτηριστικά των κέντρων εκπομπής και η απονομή συχνοτήτων σε αυτά.

Ειδική μέριμνα πρέπει να ληφθεί ούτω ώστε να αποφεύγονται παρεμβολές τόσο μεταξύ του δικτύου κρατικής ραδιοφωνίας και των ιδιωτικών παρόχων όσο και μεταξύ ελληνικών και ξένων ραδιοφωνικών σταθμών. Πέραν αυτού, πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά το δυνατόν η υπάρχουσα κατάσταση εκπομπών ραδιοφωνικών σταθμών με στόχο τη μείωση της όχλησης του κοινού. Ακόμη, ο αναθεωρημένος χάρτης συχνοτήτων θα πρέπει να διασφαλίζει την απρόσκοπτη λειτουργεία των συστημάτων αεροπλοήγησης της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας που λειτουργούν σε γειτονικές συχνότητες και είναι ευάλωτα σε παρεμβολές.

Παράλληλα με την επικαιροποίηση του Χάρτη, θα πρέπει να δρομολογηθούν διαδικασίες διεθνούς συντονισμού με όμορες τηλεπικοινωνιακά χώρες στη συχνοτική ζώνη VHF, έτσι ώστε να εξασφαλισθεί η μελλοντική απρόσκοπτη λειτουργία της ραδιοφωνίας FM στην ελληνική επικράτεια σύμφωνα με τους διεθνείς κανονισμούς και υπό καθεστώς προστασίας από παρεμβολές.

Αναγκαιότητα Υλοποίησης

Καθώς παρατηρείται διεθνώς κινητοποίηση όσον αφορά τον διεθνή συντονισμό στις εν λόγω φασματικές ζώνες για πλειάδα υπηρεσιών, όπως ενδεικτικά η επίγεια αναλογική ραδιοφωνική ευρυεκπομπή ή επίγεια ψηφιακή τηλεοπτική ευρυεκπομπή, κρίνεται σκόπιμη η πρόσληψη Τεχνικού Συμβούλου με αποδεδειγμένη εμπειρία ούτως ώστε να επιτευχθεί υποστήριξη της ΓΓΤΤ στις διαδικασίες διεθνούς συντονισμού με τις όμορες τηλεπικοινωνιακά χώρες.

Αντικείμενο της Σύμβασης

Τηλεόραση

Με βάση τα παραπάνω, και με αφετηρία την επιτυχημένη μετάβαση στο νέο Χάρτη Επίγειας Ψηφιακής Τηλεοπτικής Ευρυεκπομπής, μέσω της οποίας απελευθερώθηκε το Ψηφιακό Μέρισμα ΙΙ, ο Ανάδοχος θα υποστηρίζει το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων με όσες όμορες τηλεπικοινωνιακά χώρες δεν έχει επιτευχθεί η σύναψη διμερών ή πολυμερών συμφωνιών με σκοπό την ολοκλήρωση του διεθνούς συντονισμού του συχνοτικού πλάνου που περιγράφεται στον αναθεωρημένο Χάρτη Επίγειας Ψηφιακής Τηλεοπτικής Ευρυεκπομπής, καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου. Επίσης, ο Ανάδοχος θα δημιουργήσει αρχεία με τα Κέντρα Εκπομπής που περιγράφονται στον αναθεωρημένο Χάρτη, σε αναγνώσιμη και επεξεργάσιμη μορφή από ελεύθερα λογισμικά (ενδεικτικά Google Earth).

Ραδιόφωνο

Το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης αντιμετωπίζει μια σειρά από θέματα σχετικά με το ραδιοφωνικό τοπίο στην Ελλάδα. Πιο συγκεκριμένα, η σημερινή κατάσταση στον τομέα της αναλογικής ραδιοφωνίας (FM) ̟παρουσιάζει διάφορα προβλήματα σε τεχνικό επίπεδο με δημιουργούμενες καθημερινά ̟παρεμβολές, αλλά και σε νομικό επίπεδο. Η χώρα θα ̟πρέπει να αποκτήσει ένα ε̟πικαιρο̟ποιημένο στις σημερινές ανάγκες χάρτη συχνοτήτων ραδιοφωνίας FM με διεθνώς κατοχυρωμένες συχνότητες. Για το σκοπό αυτό, θα ̟πρέπει να ξεκινήσουν οι διαδικασίες διεθνούς συντονισμού συχνοτήτων, οι οποίες ενδέχεται να οδηγήσουν σε επικαιροποίηση του χάρτη επίγειας αναλογικής ευρυεκπομπής.

Όπως και στην ψηφιακή τηλεόραση, η Συνθήκη της Γενεύης (GE ’06) καθορίζει, ανάμεσα στα υπόλοιπα και τις διακρατικές συμφωνίες χρήσης συχνοτήτων, με βάση συγκεκριμένους κανόνες καταχωρήσεων και διεκδίκησης διαύλων. Για την κατοχύρωση δικαιωμάτων χρήσης συχνοτήτων θεσπίστηκαν δύο τύποι καταχωρήσεων, τα allotments (περιοχές απονομής συχνοτήτων εντός και μόνο των οποίων διατίθενται συγκεκριμένες συχνότητες προς χρήση) και τα assignments (σημεία εκπομπής με συγκεκριμένες παραμέτρους λειτουργίας). Για την ταχύτερη υλοποίηση της μετάβασης σε ψηφιακά δίκτυα ευρυεκπομπής, οι χώρες που συμμετείχαν στην GE ’06 κατοχύρωσαν διαύλους υπό μορφή καταχωρήσεων τύπου allotment, τα οποία στο μέλλον θα πρέπει να μετατραπούν σε καταχωρήσεις τύπου assignment. Σημειώνεται πως πολλές χώρες έχουν ήδη προχωρήσει σε μετατροπή των καταχωρήσεων τύπου allotment σε τύπου assignment.

Καθώς δεν έχει καταστεί δυνατό ο υπάρχων χάρτης επίγειας αναλογικής ραδιοφωνικής ευρυεκπομπής, ο οποίος διαμορφώθηκε το 2014, να συντονισθεί διεθνώς με τις όμορες τηλεπικοινωνιακά χώρες, ο Ανάδοχος οφείλει να παρέχει επιστημονική και τεχνική υποστήριξη στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για το σκοπό αυτό. Πιο συγκεκριμένα, κρίνεται σκόπιμο να ληφθούν υπόψιν τα τεχνικά χαρακτηριστικά των λειτουργούντων ραδιοφωνικών σταθμών στις παραμεθόριες περιοχές κατά το πρώτο στάδιο των διμερών ή πολυμερών διαπραγματεύσεων με τις όμορες χώρες. Προς τούτο, και εφόσον τα παραπάνω τεχνικά χαρακτηριστικά είναι διαθέσιμα στον Ανάδοχο, αυτός υποχρεούται να παράγει τις κατάλληλες ITU φόρμες, οι οποίες θα αποσταλούν στις γειτονικές χώρες για να αποτελέσουν το σημείο εκκίνησης των διαπραγματεύσεων.   

Επίσης, ο Ανάδοχος θα παρέχει επιστημονική και τεχνική υποστήριξη στο Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης κατά τις διεθνείς διαπραγματεύσεις για την κατανομή συχνοτήτων στο VHF φάσμα.

Επιπλέον, ο Σύμβουλος υποχρεούται να υποβάλλει τριμηνιαίες εκθέσεις προόδου της εκτελούμενης εργασίας και να παραδώσει στην Αναθέτουσα Αρχή, οποιοδήποτε λογισμικό, μεθοδολογία, βάση δεδομένων, υποστηρικτικά αρχεία κλπ. σε ηλεκτρονική μορφή (doc, pdf, ewf, κλπ) και με σχετική τεκμηρίωση, αναπτύξει o ίδιος για την εκτέλεση του έργου αυτού, με σκοπό αφενός μεν την κατάλληλη επίβλεψη και παραλαβή του έργου, αφετέρου δε τη δυνατότητα αναπαραγωγής και περαιτέρω εκμετάλλευσης των αποτελεσμάτων και τεχνικών της μελέτης προς όφελος της Υπηρεσίας.

Βελτιστοποίηση των ραδιοτηλεοπτικών πόρων

Κομβικό σημείο αποτελεί η συμμετοχή και συμμόρφωση της Ελλάδας στα διεθνή τεκταινόμενα ως προς τον διεθνή συντονισμό. Επιπλέον, με την δραστηριοποίηση που απαιτεί το έργο εξασφαλίζεται η βελτιστοποίηση των ραδιοτηλεοπτικών πόρων και η βέλτιστη αξιοποίηση του φάσματος τόσο στη ζώνη ραδιοφωνικών εκπομπών VHF όσο και στη ζώνη τηλεοπτικών εκπομπών UHF. Επιπροσθέτως, βασικό όφελος του παρόντος είναι η επικαιροποίηση του χάρτη της αναλογικής ραδιοφωνίας με στόχο την ομαλή λειτουργία του ελληνικού ραδιοφώνου ως προς τις διασυνοριακές και εγχώριες παρεμβολές, καθώς και τη συμβατότητά του με υφιστάμενα δίκτυα, όπως αυτό των Υπηρεσιών Πολιτικής Αεροπορίας.

 Τέλος, ως προς την επίγεια ψηφιακή τηλεόραση, τα ζητούμενα του παρόντος έργου στοχεύουν στην επίλυση δυσλειτουργιών του ισχύοντος χάρτη, ιδίως σε θέματα που αφορούν τον διαχωρισμό των υπαρχουσών Περιφερειακών Ζωνών για τη λειτουργία των περιφερειακών παρόχων περιεχομένου  ψηφιακής τηλεοπτικής ευρυεκπομπής.