Πώς βλέπουν οι ελληνικές επιχειρήσεις το πρόγραμμα «Ελλάδα 2.0»

Το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα επενδύσεων Next Generation EU (NGEU) και το Εθνικό Σχέδιο «Ελλάδα 2.0» στοχεύουν στην ενίσχυση της μετάβασης σε μια πιο ανθεκτική και ανταγωνιστική οικονομία στην Ευρώπη και πιο συγκεκριμένα στην Ελλάδα, μέσω της ψηφιοποίησης και της καινοτομίας. Παράλληλα θα αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής, δημιουργώντας μια κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς. 

Η Deloitte Βορειοδυτικής Ευρώπης και η Deloitte Κεντρικής Μεσογείου, διεξήγαγαν έρευνα κατά το δεύτερο τρίμηνο του 2021, αποτυπώνοντας τις προσδοκίες και την αντίληψη των Ευρωπαίων πολιτών σε σχέση με τους στόχους του προγράμματος. - Next Generation EU funding and the future of Europe.  

Σε συνέχεια της ευρωπαϊκής μελέτης, η Deloitte Ελλάδος διενήργησε κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2022, πανελλαδική έρευνα σε περισσότερες από 100 επιχειρήσεις, με σκοπό την αποτύπωση της αντίληψης της ελληνικής επιχειρηματικής κοινότητας αναφορικά με το πρόγραμμα «Ελλάδα 2.0», καθώς και τη δυνατότητα αλλά και τις προϋποθέσεις αξιοποίησης των πόρων του προγράμματος με γνώμονα τις μελλοντικές επιχειρηματικές ανάγκες των εταιρειών, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην ανάκαμψη της οικονομίας.

Στο πλαίσιο της πανελλαδικής έρευνας, αναδείχθηκαν τα σημαντικότερα ευρήματα τα οποία έχουν κατηγοριοποιηθεί στις ακόλουθες θεματικές ενότητες: 

1. Η γενικότερη αντίληψη της ελληνικής επιχειρηματικής κοινότητας για το «Ελλάδα 2.0» 

Το πρόγραμμα «Ελλάδα 2.0» αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία ανάπτυξης για τις επιχειρήσεις. Στη βάση αυτή, περισσότερες από 9 στις 10 ελληνικές επιχειρήσεις θεωρούν το πρόγραμμα στρατηγικό και απαραίτητο μέσο για τη στήριξη των πολιτικών ανάκαμψης της επιχειρηματικότητας στην Ελλάδα. 

Πιο συγκεκριμένα, εκφράστηκε η άποψη ότι η Ψηφιοποίηση και η Καινοτομία (23%), η Έρευνα και Ανάπτυξη (19%), το Περιβάλλον και η Βιωσιμότητα  (17%) και οι Υποδομές (16%) αναμένεται να διαδραματίσουν το σημαντικότερο ρόλο στην ανάκαμψη αυτή. 

Αντίστοιχα, η γραφειοκρατία/καθυστέρηση διαδικασιών (32%), η καθυστέρηση/αδυναμία εφαρμογής μεταρρυθμίσεων (32%) και η απορροφητικότητα (24%), αναδείχθηκαν ως οι σημαντικότερες προκλήσεις που οφείλουν να υπερκεραστούν με στόχο την καλύτερη αξιοποίηση του προγράμματος «Ελλάδα 2.0». 

2. Ψηφιακός μετασχηματισμός 

Παρότι η ελληνική επιχειρηματική κοινότητα θεωρεί ότι ο βαθμός της ψηφιακής ωριμότητας εντός της επιχείρησής τους κρίνεται ως «Ικανοποιητικός» σε ποσοστό μόλις 41%, περισσότερο από το 60% των ελληνικών επιχειρήσεων σκοπεύει να αξιοποιήσει έως και το 50% του επενδυτικού τους πλάνου για τα επόμενα χρόνια σε επενδύσεις ψηφιακού μετασχηματισμού.

Στο δρόμο προς ένα πιο ψηφιακό μέλλον, η πανελλαδική έρευνα ανέδειξε την κυβερνοασφάλεια (23%) και την έλλειψη γνώσεων και δεξιοτήτων (30%) ως τις μεγαλύτερες προκλήσεις που χρειάζεται να υπερκεραστούν. 

3. Έρευνα και καινοτομία 

Περισσότερο από το 60% των ελληνικών επιχειρήσεων πιστεύει ότι το πρόγραμμα «Ελλάδα 2.0», μπορεί να ανταποκριθεί σε μεγάλο βαθμό στις ανάγκες της επιχείρησης, με γνώμονα την καινοτομία και την ανάπτυξη νέων προϊόντων. Μάλιστα, οι Επιχορηγήσεις (39%) και τα Εθνικά Προγράμματα όπως το «Ερευνώ-Δημιουργώ-Καινοτομώ» (30%) χαρακτηρίστηκαν από τις ελληνικές επιχειρήσεις ως οι σημαντικότεροι πόροι προς αξιοποίηση για την έρευνα και την ανάπτυξη νέων προϊόντων. 

Εξίσου σημαντικό είναι και το γεγονός ότι το 90% των επιχειρήσεων αναγνωρίζει σε μεγάλο, ή πολύ μεγάλο βαθμό τη δημιουργία μιας στρατηγικής σχέσης μεταξύ Καινοτομίας και Βιωσιμότητας ως πολύ προοδευτική και αναγκαία για την ανάπτυξη ισχυρού ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος. 

4. Πράσινη μετάβαση 

Σχεδόν το 70% των ελληνικών επιχειρήσεων πιστεύει ότι το πρόγραμμα μπορεί να ανταποκριθεί σε μεγάλο βαθμό στις απαιτήσεις/ανάγκες της επιχείρησης με γνώμονα την πράσινη μετάβαση. 

Επιπρόσθετα, η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας (23%) και η αύξηση της ενεργειακής απόδοσης (16%), αποτελούν τους δημοφιλέστερους τομείς για επενδύσεις πράσινης μετάβασης, ενώ παράλληλα η κοινωνική ευθύνη (21%) και η θετική εικόνα και φήμη της επιχείρησης (20%), αναδεικνύονται ως τα σημαντικότερα κίνητρα για την ανάπτυξη επιχειρηματικών δράσεων βιώσιμης ανάπτυξης (ESG). 

Η έλλειψη πόρων και χρηματοδότησης ή/και φορολογικών κινήτρων (53%), τα υψηλά κόστη και οι ανεπαρκείς προϋπολογισμοί (42%), καθώς και η αβεβαιότητα σχετικά με την απόδοση των επενδύσεων (38%) αποτελούν τις μεγαλύτερες προκλήσεις για την υλοποίηση βέλτιστων πρακτικών βιώσιμης ανάπτυξης. 

5. Απασχόληση, δεξιότητες και κοινωνική συνοχή 

Η δυσκολία εξεύρεσης ικανά καταρτισμένου εργατικού δυναμικού, αποτελεί μια από τις σημαντικότερες προκλήσεις της ελληνικής οικονομίας. Είναι χαρακτηριστικό ότι σχεδόν το 75% των ελληνικών επιχειρήσεων θεωρεί την έλλειψη εξειδικευμένων δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού, ως τον βασικό ανασταλτικό παράγοντα για την ανάπτυξη της επιχείρησής τους τα επόμενα χρόνια. Μάλιστα, τουλάχιστον 6 στις 10 επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν δυσκολία στην εξεύρεση εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού. 

Στη βάση αυτή, περισσότερο από το 80% των επιχειρήσεων πιστεύει ότι η μεταρρύθμιση που στοχεύει στη ριζική αναθεώρηση και στον εκσυγχρονισμό του συστήματος αναβάθμισης δεξιοτήτων του ενεργού πληθυσμού, θα αποτελέσει ουσιαστικό παράγοντα για την ανάπτυξη τα επόμενα χρόνια. Επιπρόσθετα, όπως ανέδειξε και η πρόσφατη πανευρωπαϊκή έρευνα της Deloitte σχετικά με την εκπαίδευση STEM, το ζητούμενο είναι η προώθηση της κριτικής και των υβριδικών ικανοτήτων, αλλά και η στροφή στην πρωτότυπη σκέψη και στην προσαρμοστικότητα που πρέπει να επιδεικνύεται ενόψει της συνεχούς αβεβαιότητας. 

6. Επενδύσεις και αναπτυξιακό πλάνο 

Καταλήγοντας, η έκθεση αναδεικνύει το ανθρώπινο δυναμικό (20%), τις τεχνολογίες πληροφορικής & επικοινωνιών (19%) και την έρευνα & ανάπτυξη (16%), ως τους δημοφιλέστερους τομείς προς επένδυση την επόμενη τριετία. Αξιοσημείωτο είναι ότι σχεδόν το 50% των ελληνικών επιχειρήσεων θεωρεί πολύ/πάρα πολύ πιθανό να αξιοποιήσει τους πόρους του προγράμματος «Ελλάδα 2.0» για πιθανές εξαγορές ή συγχωνεύσεις. 

Ο Βασίλης Καφάτος, Partner, Clients & Industries Leader της Deloitte Ελλάδος δήλωσε σχετικά: «Η υγειονομική και οικονομική κρίση που βιώνει η ανθρωπότητα τα τελευταία χρόνια έχει οδηγήσει την κοινωνία και τον κόσμο του επιχειρείν σε μία παγκόσμια ύφεση, η οποία επιδεινώθηκε λόγω και του πολέμου στην Ουκρανία. Παρά τη συνεχιζόμενη αβεβαιότητα, η συγκεκριμένη χρονική στιγμή αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία για τους επιχειρηματίες να προβληματιστούν και να ορίσουν ένα τολμηρό μονοπάτι επανεφεύρεσης για τις επιχειρήσεις τους με προσανατολισμό τη βιώσιμη ανάπτυξη, την ανθεκτικότητα και την ικανότητα να αντιμετωπίσουν μελλοντικές προκλήσεις. Το πρόγραμμα «Ελλάδα 2.0» φιλοδοξεί να αλλάξει το μοντέλο της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας εστιάζοντας στην πράσινη μετάβαση, στον ψηφιακό μετασχηματισμό, στις επενδύσεις και τις δεξιότητες προστιθέμενης αξίας, αλλά και στην κοινωνική συνοχή και ανθεκτικότητα, κινητοποιώντας συνολικές επενδύσεις και κεφάλαια άνω των €59 δισεκατομμυρίων την επόμενη τετραετία. Αυτές οι δημόσιες και ιδιωτικές επενδύσεις, στο πλαίσιο του προγράμματος NGEU και συγκεκριμένα του «Ελλάδα 2.0», βρίσκονται ήδη σε εξέλιξη και αποτελούν μια μοναδική ευκαιρία ανάπτυξης ενός ανθεκτικού επιχειρηματικού οικοσυστήματος».