Οδηγός για συνταξιοδότηση πριν από τα 62 χρόνια

Και το 2023 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν νωρίτερα από τα 62 έτη χιλιάδες ασφαλισμένοι, κάνοντας βέβαια χρήση παλαιότερων διατάξεων και δικαιωμάτων που θεμελιώθηκαν στα προηγούμενα χρόνια.

Έτσι, στην πράξη, η πόρτα εξόδου πριν από το γενικό όριο των 62 ετών παραμένει και φέτος ανοικτή, τόσο στο δημόσιο όσο και στον ιδιωτικό τομέα. Υπό προϋποθέσεις βέβαια, που αφορούν κατά κύριο λόγο τη θεμελίωση 25ετίας ή και την ύπαρξη ανήλικου τέκνου, αλλά και την εξαγορά πλασματικών ετών.  

Να σημειωθεί βέβαια ότι ως γενικός κανόνας για το 2023 ισχύει ότι η συνταξιοδότηση με πλήρη σύνταξη γίνεται στο 62ο έτος ηλικίας μετά από συνολικά 40 έτη ασφάλισης, καθώς και στο 67ο, με τουλάχιστον 15 έτη ασφάλισης.  Όμως, με βάση τη νομοθεσία τόσο του 2015 όσο και  του 2022, υπάρχουν χιλιάδες  ασφαλισμένοι σε Δημόσιο και ιδιωτικό τομέα που εφόσον το επιθυμούν, μπορούν να ανοίξουν την πόρτα της συνταξιοδότησης και το 2023, βασισμένοι σε όρια ηλικίας και τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης που ήδη έχουν κατοχυρώσει.

Αναλυτικά οι κατηγορίες που μπορούν να συνταξιοδοτηθούν πριν τα γενικά όρια ηλικίας, σύμφωνα με τον δικηγόρο Διονύση  Ρίζο που εξειδικεύεται σε συνταξιοδοτικά ζητήματα, είναι: 

Δημόσιο με 35ετία

Οι ασφαλισμένοι του Δημοσίου που επιθυμούν να συνταξιοδοτηθούν με 35ετία θα πρέπει να έχουν συμπληρώσει τα 35 έτη ασφάλισης ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών αλλά και ηλικία 61 χρόνια και 6 μήνες.

Παράδειγμα: Δημόσιος υπάλληλος συμπληρώνει εντός του 2021 τα απαραίτητα 35 χρόνια ασφάλισης και έχει γεννηθεί τον 2/1962. Κατοχύρωσε επομένως συνταξιοδοτικό δικαίωμα  για τα 61 και 6 μήνες που συμπληρώνει τον 8/2023. Μπορεί να συνταξιοδοτηθεί από τον Αύγουστο του 2023 κι έπειτα.

Δημόσιο με 37ετία

Οι ασφαλισμένοι του Δημοσίου εφόσον είχε συμπληρωθεί 25ετία έως την 31/12/2010, μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με 37ετία, εφόσον φέτος συμπληρώνουν το 61ο και 2 μήνες.

Παράδειγμα: Δημόσιος υπάλληλος συμπληρώνει εντός του 2021 τα απαραίτητα 37 χρόνια ασφάλισης και έχει γεννηθεί τον 8/1962. Συμπληρώνει δηλαδή τα 61 και 2 μήνες τον Οκτώβριο του 2023, οπότε και θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί από τότε και στο εξής. Το δικαίωμά του θα μπορεί να το ασκήσει και στο μέλλον (2024, 2025 κ.ο.κ.). 

Πρόωρες συντάξεις στο Δημόσιο

Οι ασφαλισμένοι άνδρες και γυναίκες του Δημοσίου που επιθυμούν να συνταξιοδοτηθούν με μειωμένη σύνταξη θα πρέπει να έχουν συμπληρώσει 25 έτη ασφάλισης ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών έως την 31/12/2012 και το όριο ηλικίας ως την 31/12/2022, με βάση και τη νέα σχετική διάταξη του ν. 4997/2022. Έτσι:

• Οι γυναίκες που συμπλήρωσαν 25ετία το 2010 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 55, εάν έχουν συμπληρώσει το εν λόγω όριο ως την 31/12/2022. Το δικαίωμα αυτό μπορεί να ασκηθεί και στο μέλλον (2024, 2025 κ.ο.κ.).
• Οι γυναίκες και οι άνδρες που συμπλήρωσαν 25ετία το 2011 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 56, εάν έχουν συμπληρώσει το εν λόγω όριο ως την 31/12/2022. Το δικαίωμα αυτό μπορεί να ασκηθεί και στο μέλλον (2024, 2025 κ.ο.κ.).
• Οι γυναίκες και οι άνδρες που συμπλήρωσαν 25ετία το 2012 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 57, εάν έχουν συμπληρώσει το εν λόγω όριο ως την 31/12/2022. Το δικαίωμα αυτό μπορεί να ασκηθεί και στο μέλλον (2024, 2025 κ.ο.κ.).

Σε όλες τις περιπτώσεις που το όριο ηλικίας συμπληρώνεται μετά την 1/1/2023, τότε για τη λήψη πρόωρης / μειωμένης σύνταξης θα πρέπει να συμπληρωθεί το 62ο έτος της ηλικίας.

Παράδειγμα: Δημόσιος υπάλληλος συμπληρώνει εντός του 2011 τα απαραίτητα 25 χρόνια ασφάλισης και έχει γεννηθεί τον 2/1966. Κατοχύρωσε επομένως συνταξιοδοτικό δικαίωμα για τα 56 που συμπληρώνει τον 2/2022. Μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με πρόωρη/μειωμένη σύνταξη οποτεδήποτε το επιθυμεί και μετά την 31/12/2022.

Το IKA

Για τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ που είχαν κατοχυρώσει δικαίωμα ως το 2012 με συμπληρωμένες ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών τις 10.500 ημέρες ασφάλισης, μπορούν να συνταξιοδοτηθούν με 35ετία, αρκεί να έχουν συμπληρωθεί τα 61 και 6 μήνες.

Παράδειγμα: Μισθωτός του ΙΚΑ συμπλήρωσε τις 10.500 ημέρες το 2011 και έχει γεννηθεί τον 2/1962. Έκλεισε επομένως τον 2/2020 τα 58 και το όριο ηλικίας διαμορφώθηκε στα 61. Θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί το 2023 ενώ το δικαίωμα αυτό διατηρεί και στο μέλλον.

Για τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ στα βαρέα που κατοχυρώνουν δικαίωμα με 7.500 ημέρες ασφάλισης στο καθεστώς των βαρέων και με συμπληρωμένες ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών τις 10.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά, η δυνατότητα εξόδου δίνεται για το 60ό τους έτος για μειωμένη σύνταξη και το 62ο για πλήρη. Η μείωση στην επιλογή της μειωμένης στα 60 είναι 46 € σε σύγκριση με την αντίστοιχη πλήρη.

Παράδειγμα: Μισθωτός του ΙΚΑ συμπλήρωσε τις 10.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά και 7.500 στα βαρέα το 2022 ενώ έχει γεννηθεί τον 2/1963. Θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί το 2023 σε ηλικία 60 ετών με μειωμένη σύνταξη ενώ πλήρη θα μπορεί να λάβει σε ηλικία 62 ετών το 2025.

Για τους ασφαλισμένους του ΙΚΑ στα βαρέα που κατοχυρώνουν δικαίωμα με 3.600 ημέρες ασφάλισης στο καθεστώς των βαρέων και με συμπληρωμένες ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών τις 4.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά η δυνατότητα εξόδου δίνεται για το 62ο τους έτος για πλήρη σύνταξη.

Παράδειγμα: Μισθωτός του ΙΚΑ συμπλήρωσε τις 4.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά και 3.600 στα βαρέα το 2022 ενώ έχει γεννηθεί τον 2/1963. Θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί το 2025 σε ηλικία 62 ετών με πλήρη σύνταξη.

Για τις γυναίκες ασφαλισμένες στο ΙΚΑ στα βαρέα που κατοχυρώνουν δικαίωμα με 3.600 ημέρες ασφάλισης στο καθεστώς των βαρέων και με συμπληρωμένες ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών τις 4.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά, η δυνατότητα εξόδου δίνεται με βάση το έτος θεμελίωσης:

• Οι γυναίκες που συμπλήρωσαν 4.500 ημέρες συνολικά και 3.600 ημέρες στα βαρέα το 2010 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 55 με πλήρη σύνταξη. Το δικαίωμα αυτό μπορεί να ασκηθεί και στο μέλλον (2024, 2025 κ.ο.κ.).
• Οι γυναίκες που συμπλήρωσαν 4.500 ημέρες συνολικά και 3.600 ημέρες στα βαρέα το 2011 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 56 με πλήρη σύνταξη. Το δικαίωμα αυτό μπορεί να ασκηθεί και στο μέλλον (2024, 2025 κ.ο.κ.).
• Οι γυναίκες που συμπλήρωσαν 4.500 ημέρες συνολικά και 3.600 ημέρες στα βαρέα το 2012 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 57 με πλήρη σύνταξη. Το δικαίωμα αυτό μπορεί να ασκηθεί και στο μέλλον (2024, 2025 κ.ο.κ.).
• Οι γυναίκες που συμπλήρωσαν 4.500 ημέρες συνολικά και 3.600 ημέρες στα βαρέα από την 1/1/2013 κι έπειτα μπορούν να συνταξιοδοτηθούν από τα 52 με πλήρη σύνταξη.

Παράδειγμα: Μισθωτή του ΙΚΑ συμπλήρωσε τις 4.500 ημέρες ασφάλισης συνολικά και 3.600 στα βαρέα το 2011 ενώ έχει γεννηθεί τον 2/1967. Θα μπορεί να συνταξιοδοτηθεί το 2023 σε ηλικία 56 ετών με πλήρη σύνταξη.

** Στις περιπτώσεις των βαρέων χρειάζεται προσοχή από τους ασφαλισμένους καθώς είναι απαραίτητη προϋπόθεση να έχουν συμπληρωθεί 1.000 βαρέα ένσημα τα τελευταία 17 χρόνια πριν από την αίτηση για σύνταξη.

Ο OAEE

Για τους ασφαλισμένους επαγγελματίες με ασφάλιση στον ΟΑΕΕ (ΤΕΒΕ, ΤΑΕ, ΤΣΑ) που είχαν κατοχυρώσει δικαίωμα ως το 2012 με συμπληρωμένα ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών τα 35 έτη ασφάλισης για να βγουν στη σύνταξη. θα πρέπει φέτος  να συμπληρώσουν τα 61 και 9 μήνες.

Παράδειγμα: Έμπορος κλείνει την επιχείρησή του τον Νοέμβριο του 2017 και με εξαγορά πλασματικών ετών συμπλήρωσε 35ετία το 2012 ενώ έχει γεννηθεί τον 1/1962. Το όριο ηλικίας για την περίπτωσή του είναι το 61ο και 9 μήνες που συμπληρώνει τον 10/2023. Μπορεί από τότε και εφεξής να συνταξιοδοτηθεί.

Το ΕΤΑΑ

Για τους ασφαλισμένους αυτοαπασχολούμενους επιστήμονες με ασφάλιση στο ΕΤΑΑ (Ταμείο Νομικών, ΤΣΑΥ, ΤΣΜΕΔΕ) που είχαν κατοχυρώσει δικαίωμα ως το 2012 με συμπληρωμένα ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών τα 35 έτη ασφάλισης, για να αποχωρήσουν, ισχύει ως όριο ηλικίας  τα 61 έτη κι 9 μήνες.

Παράδειγμα: Μηχανικός διεγράφη από το ΤΕΕ το 2015 και με εξαγορά πλασματικών ετών συμπλήρωσε 35ετία το 2012 ενώ έχει γεννηθεί τον 1/1962. Το όριο ηλικίας για την περίπτωσή του είναι το 61ο και 9 μήνες που συμπληρώνει τον 10/2023. Μπορεί από τότε και εφεξής να συνταξιοδοτηθεί.

Οι γονείς

Δημόσιο και Ταμεία ΔΕΚΟ Τραπεζών (25ετία και ανήλικο τέκνο)

Οι γονείς ανηλίκων (άνδρες και γυναίκες) και οι τρίτεκνοι και άνω ασφαλισμένοι του Δημοσίου και οι μητέρες και οι χήροι πατέρες ασφαλισμένοι στα Ταμεία των ΔΕΚΟ - Τραπεζών που είχαν κατοχυρωμένο δικαίωμα συνταξιοδότησης και επιθυμούσαν να συνταξιοδοτηθούν ανάλογα με το έτος θεμελίωσης στα 50 ή τα 52 ή τα 55 μπορούν να συνταξιοδοτηθούν και μετά την 1/1/2023 ανάλογα με το όριο ηλικίας όπως αυτό ρυθμίστηκε με βάση το ν. 4336/2015. Στις κατηγορίες αυτές ανήκουν:

• Μητέρες δημόσιοι υπάλληλοι (ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών από τα τέκνα) και υπάλληλοι ΔΕΚΟ - Τραπεζών που είχαν συμπληρώσει το 2010 την απαραίτητη 25ετία και υπήρχε παράλληλα ανηλικότητα τέκνου.
• Γονείς (άνδρες - γυναίκες) δημόσιοι υπάλληλοι και μητέρες υπάλληλοι ΔΕΚΟ - Τραπεζών που είχαν συμπληρώσει το 2011 την απαραίτητη 25ετία ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών και υπήρχε παράλληλα ανηλικότητα τέκνου.
• Γονείς (άνδρες - γυναίκες) δημόσιοι υπάλληλοι και μητέρες υπάλληλοι ΔΕΚΟ - Τραπεζών που είχαν συμπληρώσει το 2012 την απαραίτητη 25ετία ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών και υπήρχε παράλληλα ανηλικότητα τέκνου.
• Τρίτεκνοι και άνω (άνδρες - γυναίκες) δημόσιοι υπάλληλοι (ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών από τα τέκνα) και τρίτεκνες μητέρες υπάλληλοι ΔΕΚΟ - Τραπεζών που είχαν συμπληρώσει το 2011 την απαραίτητη 20ετία.
• Τρίτεκνοι και άνω (άνδρες - γυναίκες) δημόσιοι υπάλληλοι και τρίτεκνες μητέρες υπάλληλοι ΔΕΚΟ - Τραπεζών που είχαν συμπληρώσει το 2011 την απαραίτητη 20ετία ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών.
• Τρίτεκνοι και άνω (άνδρες - γυναίκες) δημόσιοι υπάλληλοι και τρίτεκνες μητέρες υπάλληλοι ΔΕΚΟ - Τραπεζών που είχαν συμπληρώσει το 2012 την απαραίτητη 20ετία ακόμη και με εξαγορά πλασματικών ετών.

Παράδειγμα: Μητέρα ανηλίκου δημοτική υπάλληλος με 25ετία το 2010 που συμπλήρωσε το 50ό έτος της ηλικίας της το 2014 μπορεί άμεσα να αποχωρήσει.

Παράδειγμα: Μητέρα ανηλίκου δημοτική υπάλληλος με 25ετία το 2010 που συμπλήρωσε το 50ό έτος της ηλικίας της το 2018 μπορεί να αποχωρήσει σε ηλικία 60 ετών και 2 μηνών που συμπληρώνει το 2028.

Παράδειγμα: Τρίτεκνος δημόσιος υπάλληλος που είχε θεμελιώσει δικαίωμα με 20ετία το 2011 για τα 52 και συμπλήρωσε τα 52 τον 2/2015 μπορεί άμεσα να αποχωρήσει.

Παράδειγμα: Τρίτεκνος δημόσιος υπάλληλος που είχε θεμελιώσει δικαίωμα με 20ετία το 2011 για τα 52 και συμπλήρωσε τα 52 το 2017 μπορεί να αποχωρήσει σε ηλικία 58 ετών και 5 μηνών που συμπληρώνει το 2025.

Παράδειγμα: Πατέρας ανηλίκου δημόσιος υπάλληλος που είχε θεμελιώσει δικαίωμα με 25ετία το 2012 και συμπλήρωσε το 2013 τα 55 μπορεί άμεσα να βγει σε σύνταξη.

Παράδειγμα: Ασφαλισμένη στο ΤΑΠ - ΟΤΕ μητέρα που είχε συμπληρώσει μέχρι το 2010 τα απαιτούμενα 25 έτη για να αποχωρήσει με πλήρη σύνταξη στα 50 πλην όμως έγινε 50 μέσα στο 2017, θα μπορεί να αποχωρήσει στα 58 και 5 μήνες που συμπληρώνει το 2025.

IKA και Ταμεία ΔΕΚΟ Τραπεζών (5.500 ημέρες ασφάλισης και ανήλικο)

Οι μητέρες και οι χήροι πατέρες ανήλικων τέκνων του ΙΚΑ και των Ταμείων των ΔΕΚΟ - Τραπεζών που είχαν κατοχυρωμένο δικαίωμα συνταξιοδότησης έχοντας συμπληρώσει 5.500 ημέρες ασφάλισης και ταυτόχρονα ανηλικότητα μπορούν να συνταξιοδοτηθούν και μετά την 1/1/2023, ανάλογα με το όριο ηλικίας όπως αυτό ρυθμίστηκε με βάση το ν. 4336/2015. Στις κατηγορίες αυτές ανήκουν:

• Μητέρες που είχαν συμπληρώσει το 2010 συνολικά 5.500 ημέρες ασφάλισης και ανήλικο τέκνο και κατοχύρωσαν έτσι το 50ό έτος τους για μειωμένη σύνταξη και τα 55 για πλήρη. 
• Μητέρες που είχαν συμπληρώσει το 2011 συνολικά 5.500 ημέρες ασφάλισης και ανήλικο τέκνο και κατοχύρωσαν έτσι το 52ο έτος τους για μειωμένη σύνταξη και τα 57 για πλήρη. 
• Μητέρες που είχαν συμπληρώσει το 2012 συνολικά 5.500 ημέρες ασφάλισης και ανήλικο τέκνο και κατοχύρωσαν έτσι το 55ο έτος τους για μειωμένη σύνταξη και τα 60 για πλήρη. 

Το όριο ηλικίας για τις εν λόγω κατηγορίες ασφαλισμένων ρυθμίζεται με βάση τις σχετικές διατάξεις του ν. 4336/2015.

Παράδειγμα: Ασφαλισμένη στο ΙΚΑ μητέρα είχε συμπληρώσει μέχρι το 2010 τα απαιτούμενα 5.500 ένσημα για να αποχωρήσει με πλήρη σύνταξη στα 55. Έγινε 55 το 2017 κι επομένως μπορεί να συνταξιοδοτηθεί με πλήρη σύνταξη σε ηλικία 59 ετών και 6 μηνών. Με μειωμένη σύνταξη μπορεί να συνταξιοδοτηθεί άμεσα.  

Παράδειγμα: Ασφαλισμένη στον ΟΑΠ - ΔEΗ μητέρα είχε συμπληρώσει μέχρι το 2010 τα απαιτούμενα 5.500 ένσημα για να αποχωρήσει με μειωμένη σύνταξη στα 50. Συμπλήρωσε τα 50 το 2017. Έτσι μπορεί να αποχωρήσει με μειωμένη σύνταξη στα 58 και 5 μήνες.

Παράδειγμα: Ασφαλισμένη στο ΤΑΠ - ΟΤΕ μητέρα είχε συμπληρώσει μέχρι το 2012 τα απαιτούμενα 5.500 ένσημα για να αποχωρήσει με μειωμένη σύνταξη στα 55, πλην όμως έγινε 55 ετών τον Νοέμβριο του 2017. Η συγκεκριμένη υπάλληλος θα μπορεί να αποχωρήσει πλέον στα 59 και 6 μήνες το 2024.