Τι πρέπει να ξέρετε για να αλλάξετε φορέα επικούρησης

Την απόφαση να… μετακομίσουν εθελοντικά από τον ΕΦΚΑ και συγκεκριμένα από τον κλάδο επικουρικής ασφάλισης του ενιαίου Φορέα στο νέο ταμείο κεφαλαιοποιητικής επικουρικής ασφάλισης, που έκλεισε τον πρώτο χρόνο λειτουργίας του, καλούνται να λάβουν εντός του 2023 όλοι οι ήδη εργαζόμενοι που είναι κάτω των 35 ετών, καθώς και αυτοί που δεν είχαν έως σήμερα επικουρικό ταμείο.

Πρόκειται στην ουσία για ήδη ασφαλισμένους στον κλάδο επικουρικής ασφάλισης του e-ΕΦΚΑ, που έχουν γεννηθεί από 01.01.1987 και μετά, για τους οποίους ήδη η σχετική πλατφόρμα υποβολής αιτήσεων αλλαγής ασφαλιστικού φορέα είναι ανοικτή, αλλά και αυτοαπασχολούμενους υγειονομικούς, ασκούντες επάγγελμα υπαγόμενο στην ασφάλιση του π. ΟΓΑ, καθώς και πρόσωπα που εξαιρούνται από την υποχρεωτική υπαγωγή σε επικουρική ασφάλιση, εφόσον δεν έχουν συμπληρώσει το 35ο έτος της ηλικίας τους, για τους οποίους όμως η πλατφόρμα θα ανοίξει τον Μάρτιο. Στην ασφάλιση του κλάδου επικούρησης του e-ΕΦΚΑ θα παραμείνουν οι ήδη ασφαλισμένοι άνω των 35 ετών, καθώς για αυτούς δεν αλλάζει τίποτα: θα συνταξιοδοτηθούν με το ισχύον σύστημα και οι συντάξεις τους θα υπολογιστούν με βάση τους σημερινούς κανόνες.

Αναλυτικά, με αίτησή τους στη διεύθυνση be.teka.gov.gr, χιλιάδες 35άρηδες που εργάζονταν και πριν από τον Ιανουάριο του 2022, μπορούν να ενταχθούν στο κεφαλαιοποιητικό σύστημα και να αλλάξουν ασφαλιστικό φορέα, υπαγόμενοι πλέον στο ΤΕΚΑ, αντί του e-ΕΦΚΑ.

Η συγκεκριμένη κατηγορία ασφαλισμένων μπορεί να ασκήσει το δικαίωμά της για υπαγωγή στην ασφάλιση του ΤΕΚΑ μέχρι την 31.12.2023. Να σημειωθεί ότι το ΤΕΚΑ, που σταδιακά πρόκειται να αντικαταστήσει την υφιστάμενη επικουρική ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ (πρώην ΕΤΕΑΕΠ), μέσα στον πρώτο χρόνο λειτουργίας του γνωρίζει μια απρόσμενη επιτυχία, αφού στο τέλος του 2022 οι ασφαλισμένοι του έχουν υπερβεί τις 150.000, ξεπερνώντας κατά πολύ τις αρχικές προβλέψεις.

H νέα ψηφιακή πλατφόρμα be.teka.gov.gr ανοίγει αρχικά για όσους ήδη εργάζονται και είναι ασφαλισμένοι, υποχρεωτικά ή προαιρετικά, στην επικουρική ασφάλιση του e-ΕΦΚΑ και επιθυμούν να τη μεταφέρουν στο ΤΕΚΑ. Από τον Μάρτιο του 2023, στις ηλεκτρονικές υπηρεσίες του ΤΕΚΑ θα παρέχεται η δυνατότητα υπαγωγής στην επικουρική ασφάλιση του ΤΕΚΑ και σε ασφαλισμένους που απασχολούνται σε κλάδους όπου μέχρι σήμερα δεν υπήρχε υποχρέωση υπαγωγής στην επικουρική ασφάλιση (π.χ. ελεύθεροι επαγγελματίες, αγρότες, αυτοαπασχολούμενοι υγειονομικοί, κ.λπ.). Το δικαίωμα ένταξης στο ΤΕΚΑ σε αυτή την περίπτωση διατηρείται μέχρι τη συμπλήρωση του 35ου έτους της ηλικίας τους.

Πρακτικά, η διαδικασία αλλαγής φορέα επικουρικής ασφάλισης είναι εύκολη. Οι μισθωτοί τόσο του ιδιωτικού όσο και του δημόσιου τομέα πρέπει να γνωρίζουν τον Αριθμό Μητρώου Εργοδότη (ΑΜΕ), ο οποίος είναι διαθέσιμος από τις οικονομικές υπηρεσίες του φορέα απασχόλησής τους. Επιπλέον πρέπει να μεριμνήσουν για την ενημέρωση του εργοδότη σχετικά με την αλλαγή φορέα επικουρικής ασφάλισης.

Αντίστοιχα, οι μη μισθωτοί με υποχρέωση επικουρικής ασφάλισης πρέπει να γνωρίζουν τον Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητάς (ΚΑΔ) τους, όπως έχει δηλωθεί στην ΑΑΔΕ. Επιπλέον θα λαμβάνουν εφεξής διακριτό ειδοποιητήριο για την υποχρέωση καταβολής εισφορών στο ΤΕΚΑ. Σε περίπτωση άσκησης παράλληλης δραστηριότητας, αρκεί η δήλωση της μισθωτής δραστηριότητας και ο ΑΜΕ.

Η αλλαγή φορέα και η υπαγωγή στο ΤΕΚΑ ενεργοποιείται από την πρώτη του μεθεπόμενου μήνα από τον μήνα υποβολής της αίτησης. Δηλαδή, π.χ. αν κάποιος υποβάλει αίτηση αλλαγής 04/01, η έναρξη ασφάλισής του στο ΤΕΚΑ ξεκινά την 01/03.

Το ύψος των εισφορών για το νέο επικουρικό σύστημα ασφάλισης παραμένει στο 6% των μεικτών αποδοχών των εργαζομένων (3% για τον εργοδότη και 3% για τον εργαζόμενο) για την πλειονότητα των μισθωτών του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα. Για τους μη μισθωτούς, οι μηνιαίες εισφορές καθορίζονται από την ασφαλιστική κατηγορία που έχει επιλέξει ο καθένας. Η πρώτη ανέρχεται σε 39 ευρώ, αναμένεται βέβαια να αυξηθεί κατά 9,9% και να φθάσει 42,9 ευρώ, η δεύτερη στα 47 ευρώ με πιθανή αύξηση στα 51,6 ευρώ και η τρίτη στα 56 ευρώ, που με την αύξηση λόγω του πληθωρισμού εκτιμάται πως θα ανέλθει σε 61,5 ευρώ τον μήνα.

Σημειώνεται ότι οι έμμισθοι δικηγόροι και οι μισθωτοί μηχανικοί καταβάλλουν εισφορές επικουρικής ασφάλισης βάσει των ασφαλιστικών κατηγοριών και όχι ως ποσοστό επί των αποδοχών τους. Συνεπώς και για το ΤΕΚΑ, τα ποσά της μηνιαίας ασφαλιστικής εισφοράς επιμερίζονται κατά 50% στον εντολέα (στην περίπτωση των έμμισθων δικηγόρων) ή στον εργοδότη και κατά 50% στον ασφαλισμένο.

Σημαντικό ρόλο στην απόφαση των νέων διαδραματίζει το τι θα γίνει με τις εισφορές που έχει πληρώσει κάποιος ασφαλισμένος στον ΕΦΚΑ, εφόσον μεταπηδήσει στο ΤΕΚΑ. Σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται, ο ασφαλισμένος που θα αλλάξει φορέα επικουρικής ασφάλισης, θα λάβει κατά τη συνταξιοδότησή του επικουρική σύνταξη και από τα δύο Ταμεία:

α. Επικουρική σύνταξη από τον e-ΕΦΚΑ έναντι των εισφορών που κατέβαλε στον e-ΕΦΚΑ.

β. Επικουρική σύνταξη από το ΤΕΚΑ έναντι των εισφορών που κατέβαλε στο ΤΕΚΑ.

Προσοχή όμως: Για τη θεμελίωση δικαιώματος επικουρικής σύνταξης, ο ασφαλιστικός χρόνος στον κλάδο επικουρικής του e-ΕΦΚΑ και στο ΤΕΚΑ υπολογίζονται αθροιστικά. Εφόσον ο εργαζόμενος έχει αθροιστικά 15 χρόνια ασφάλισης στα δύο Ταμεία επικουρικής, θεμελιώνει δικαίωμα επικουρικής σύνταξης και στα δύο Ταμεία, ανεξάρτητα από τον χρόνο ασφάλισης στο κάθε Ταμείο.

Επίσης, πρέπει να επισημανθεί ότι η αλλαγή φορέα γίνεται μόνο μια φορά και δεν είναι αναστρέψιμη. Από τη χρονική στιγμή που θα υπαχθεί κάποιος στο ΤΕΚΑ και για το υπόλοιπο του εργασιακού του βίου, όταν ασκεί επάγγελμα για το οποίο προβλέπεται επικουρική ασφάλιση, θα ασφαλίζεται στο ΤΕΚΑ.