Μεγάλο πρόβλημα διαφθοράς διαπιστώνουν οκτώ στους 10 Ελληνες

Mε μεγάλη επιτυχία ολοκληρώθηκε στις 9 Δεκεμβρίου (Παγκόσμια Ημέρα κατά της Διαφθοράς) το 2ο Φόρουμ Ακεραιότητας της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας με κεντρικό μήνυμα:

«Ακεραιότητα, Λογοδοσία και Διαφάνεια στα Ανώτερα Στελέχη της Κυβέρνησης και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης»

«Ακεραιότητα και Διαφάνεια: Καθήκον και όχι Επιλογή»

Σκοπός του Φόρουμ Ακεραιότητας ήταν η ανάδειξη του θεσμικού ρόλου της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (Ε.Α.Δ.) και των δράσεων που αναλαμβάνει για την ευαισθητοποίηση και ενημέρωση όλων των φορέων του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, καθώς και των πολιτών σε θέματα διαφάνειας, ακεραιότητας και λογοδοσίας καθώς και η καθιέρωσή του ως ετήσιου σημείου συνάντησης για τη διεξαγωγή ενός ουσιαστικού διαλόγου με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς, αναδεικνύοντας ζητήματα που σχετίζονται με τη διαφάνεια και την καταπολέμηση της διαφθοράς.

Την εκδήλωση παρακολούθησαν  Γενικοί Γραμματείς, εκπρόσωποι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εκπρόσωποι Δήμων, Περιφερειών, Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων, Ανεξάρτητων Αρχών, καθώς στελέχη του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.

Οι τοποθετήσεις των ομιλητών μέσα από τρεις θεματικές ενότητες εστίασαν:

• Στην άσκηση δραστηριοτήτων επιρροής (lobbying). Τον Σεπτέμβριο του 2021 ψηφίστηκε στη Βουλή ο νόμος που ρυθμίζει για πρώτη φορά τον χώρο του lobbying. Πριν την ψήφισή του οι δραστηριότητες επιρροής παρέμεναν αρρύθμιστες στη χώρα μας, γεγονός που είχε επανειλημμένως επισημανθεί από διεθνείς και ευρωπαϊκούς οργανισμούς στο πλαίσιο αξιολογήσεων της χώρας. 
• Στην παρουσίαση των αποτελεσμάτων της Έρευνας Κοινής γνώμης που πραγματοποίησε η Εθνική Αρχή Διαφάνειας τον Σεπτέμβριο του 2022 για τις στάσεις και τις αντιλήψεις των πολιτών απέναντι στη διαφθορά. 
• Στη Σύγκρουση Συμφερόντων, την εφαρμογή του νεοσύστατου θεσμού του Συμβούλου Ακεραιότητας στην Τοπική Αυτοδιοίκηση -στους Δήμους και τις Περιφέρειες της χώρας- και τα νέα δεδομένα που διαμορφώνονται από την υιοθέτηση και εφαρμογή του Κώδικα Συμπεριφοράς των Αιρετών. 

Η Αναπληρώτρια του Διοικητή της ΕΑΔ και Επικεφαλής της Μονάδας Επιθεωρήσεων και Ελέγχων κα Αλεξάνδρα Ρογκάκου κήρυξε την έναρξη των εργασιών του Φόρουμ σημειώνοντας: «Σήμερα, Παγκόσμια Ημέρα κατά της Διαφθοράς, μας δίνεται η ευκαιρία με τη διοργάνωση του Ετήσιου Φόρουμ  Ακεραιότητας να αναδείξουμε ότι τα ζητήματα καταπολέμησης της διαφθοράς και ενίσχυσης της διαφάνειας και της δημόσιας λογοδοσίας αποτελούν για εμάς στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας προτεραιότητα». Συνέχισε τονίζοντας ότι: «Ο τίτλος που επιλέξαμε για το φετινό Φόρουμ κάθε άλλο παρά τυχαίος είναι… ‘Ακεραιότητα, Λογοδοσία και Διαφάνεια στα Ανώτερα Στελέχη της Κυβέρνησης και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης - Ακεραιότητα και Διαφάνεια: Καθήκον και όχι επιλογή’» .

«Για εμάς στην ΕΑΔ η ακεραιότητα δεν αποτελεί μια δυνητική επιλογή, δεν είναι ένα ζήτημα που απομένει στη διακριτική ευχέρεια των Ανωτέρων Στελεχών της Κυβέρνησης, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των πολιτών αν θα λειτουργήσουν ή όχι με όρους διαφάνειας και ακεραιότητας. Η Ακεραιότητα, η Διαφάνεια και η Λογοδοσία αποτελούν τους βασικούς πυλώνες κάθε δημοκρατικής και ευνομούμενης πολιτείας, η οποία αποφασίζει και ενεργεί με γνώμονα την πρόοδο και την ευημερία των πολιτών της. Αντίθετα, η διαφθορά, ένα διαχρονικό και σύνθετο φαινόμενο, διαβρώνει τους θεσμούς και την εμπιστοσύνη των πολιτών σε αυτούς, διαταράσσει τον κοινωνικό ιστό, μεγαλώνει τις οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες, δημιουργεί στρεβλώσεις στην οικονομία και δυσμενείς επιπτώσεις σε κάθε πτυχή της δημόσιας και ιδιωτικής ζωής.  Και τελικά υπονομεύει την ίδια τη Δημοκρατία και το μέλλον των παιδιών μας, των αυριανών πολιτών της χώρας».

Σύντομο χαιρετισμό απηύθυνε ο Αντιπρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων και Βουλευτής Δυτικής Αττικής κ. Αθανάσιος Μπούρας, ο οποίος εκ του ρόλου του ως Αντιπρόεδρος της Βουλής και Πρόεδρος της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας τόνισε το σημαντικό έργο που όλο αυτό το διάστημα των διαδοχικών κρίσεων επιτελεί η Αρχή προσθέτοντας: «Η ΕΑΔ ανέλαβε το σύνολο των αρμοδιοτήτων των βασικών ελεγκτικών δημόσιων φορέων αποτελώντας καινοτόμο μεταρρύθμιση της κυβέρνησης για την ενίσχυση της διαφάνειας και την καταπολέμηση της διαφθοράς, έχοντας όλα τα απαιτούμενα εχέγγυα ανεξαρτησίας και αμεροληψίας, σύμφωνα με τις καλές διεθνείς πρακτικές και τις απαιτήσεις του διεθνούς δικαίου». 

Στη θεματική με τίτλο « Δραστηριότητες Επιρροής/ Lobbying» 

Ο Υπουργός Εσωτερικών Μάκης Βορίδης χαρακτήρισε το νομικό πλαίσιο για το lobbying, που ισχύει από τον Σεπτέμβριο του 2021, έναν κανόνα διαφάνειας ο οποίος καθορίζει τους όρους άσκησης επιρροής μεταξύ των εταιρειών και των κέντρων λήψης αποφάσεων.

Ο κύριος Βορίδης επισήμανε ότι βασική επιδίωξη του νόμου είναι οι συναντήσεις μεταξύ των δύο πλευρών να είναι καθαρές, να είναι γνωστές και εκείνοι που ασκούν το επάγγελμα του lobbying να έχουν γνωστοποιήσει την ιδιότητά τους και πρόσθεσε ότι από τη στιγμή που ο νόμος θα αρχίσει να εφαρμόζεται θα υπάρξουν και οι σωστές σταθμίσεις με στόχο την εξισορρόπηση του θεσμικού πλαισίου.

«Είναι σημαντικό να δούμε τον νόμο του lobbying να εφαρμόζεται και να δούμε πόσο πολύ ριζώνει κάτι καινούργιο μέσα στην ελληνική οικονομική πραγματικότητα και στη σχέση των εταιρειών με τα κέντρα λήψης επιρροής», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Επιπροσθέτως, ανέφερε ως παράδειγμα πολλές χώρες του δυτικού κόσμου που διαθέτουν ισχυρές οικονομίες και έχουν ρυθμίσει και απενοχοποιήσει το lobbying, σε αντίθεση με τη χώρα μας που έχει μείνει πίσω στο συγκεκριμένο ζήτημα.

«Σε Καναδά, ΗΠΑ, Γερμανία, Γαλλία αυτό είναι ρυθμισμένο και απενοχοποιημένο. Στην Ελλάδα ακόμα, επειδή είμαστε κάτω από την καταθλιπτική επιρροή των ιδεών της Αριστεράς, αυτή η συζήτηση γίνεται πάρα πολύ δύσκολα και επομένως θα πρέπει αυτή τη διαλεκτική σχέση που πραγματικά υπάρχει ανάμεσα στην οικονομία και στη λήψη της απόφασης να τη βγάλουμε στο φως, να είναι καθαρή, να είναι διαφανής για να μπορέσουμε να τη λύσουμε», τόνισε. 

Τέλος, ο Υπουργός ευχαρίστησε την Εθνική Αρχή Διαφάνειας για τη συνεργασία και τη συμβολή της στη δημιουργία του θεσμικού πλαισίου για το lobbying.

Ο τ. Πρόεδρος της Βουλής και Βουλευτής Α' Αθηνών ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ κ. Νικόλαος Βούτσης κατά την τοποθέτησή του σημείωσε ότι: «Θέλω με θετική διάθεση να θέσω μερικούς τίτλους, ότι είναι ακόμα στόχοι προς κατάκτηση για να μπορεί πράγματι η πάταξη της διαφθοράς και η επίτευξη της διαφάνειας, να εξυπηρετούν όλο και περισσότερο το δημόσιο συμφέρον με την ταυτόχρονη προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ιδιαίτερα αυτών των ευπαθών ομάδων.

• Να αναβαθμιστεί, να ενισχυθεί ο ιδιότυπος «παιδαγωγικός» ρόλος προς τους φορείς και τις υπηρεσίες που ελέγχονται. Να υπάρχει η βαθύτερη μελέτη και εξοικείωση των προσώπων και των ομάδων που ελέγχουν με τους επιμέρους τομείς της οικονομίας, της κοινωνικής πραγματικότητας και των όρων λειτουργίας των φορέων και των ομάδων προσώπων.
• Στην κύρια ενασχόληση της ΕΑΔ με το κράτος και τη διαφθορά, να υπάρχουν όροι απολύτως απρόσκοπτης επιθεώρησης, με τη δυνατότητα επέκτασης στα ευρύτερα όρια των σχέσεων, επίσημων και άτυπων θεσμών και του πλαισίου διακυβέρνησης. Προς τούτο θα είναι θετικό βήμα να κατατίθενται προτάσεις κανονιστικών προσαρμογών για την ανταπόκριση στα επίδικα της νέας εποχής.
• Είναι αναγκαίες οι συνεχείς επιμορφώσεις σε καλές πρακτικές αντίστοιχων οργανισμών.
• Έχει σημασία για την εμπιστοσύνη, ιδιαίτερα των κινήσεων των πολιτών που απευθύνονται στην Αρχή, να υπάρχει τεκμηριωμένη απάντηση και έγκαιρη, ακόμα και αν αφορά σε αιτήματα που προσκρούουν σε αρμοδιότητα της Αρχής, γιατί μόνο έτσι διαμορφώνεται μια κουλτούρα εμπιστοσύνης προς την Αρχή και την πολιτεία ευρύτερα».

Ο κ. Εδουάρδος Καρρέρ, Πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος της Vertical Solutions S.A, ανέφερε «Θεωρώ ότι η άσκηση κάθε επαγγελματικής δραστηριότητας πρέπει να διέπεται από κανόνες,  όχι μόνο ηθικούς αλλά και νομικά θεσμοθετημένους. Πρωτίστως, όταν  το επάγγελμα όπως αυτό του “lobbying” αγγίζει τους αρμούς της εξουσίας απαιτείται ακόμη μεγαλύτερη προσοχή και ρύθμιση. Ο Νόμος και το Μητρώο Διαφάνειας είναι τα πρώτα σημαντικά βήματα που θα συμβάλουν στην  ενίσχυση της διαφάνειας και της ακεραιότητας».

Σύντομο χαιρετισμό απηύθυνε ο Καθηγητής Δημοσθένης Αναγνωστόπουλος, Γενικός Γραμματέας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ο οποίος ανέφερε ότι: «Με την ψηφιακή τεχνολογία προωθούμε τη διαφάνεια και τη λογοδοσία. Αποτελεί στρατηγική επιλογή μας, σύμφωνα με διεθνείς πρακτικές και είναι σημαντικό ότι έχουμε απτά αποτελέσματα. Σήμερα, η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης υλοποιεί το Μητρώο Διαφάνειας, σε συνεργασία με την ΕΑΔ. Παράλληλα, μεριμνούμε για τη λειτουργία των βασικών για τη διαφάνεια συστημάτων Πόθεν  Έσχες, ΕΣΗΔΗΣ, ΚΗΜΔΗΣ και του Μητρώου Πραγματικών Δικαιούχων».

Την ευρωπαϊκή τους εμπειρία παρουσίασαν ο κ. Χρίστος Σακελλαρίου, Επικεφαλής του τομέα Μητρώου Διαφάνειας της Ε.Ε, Γενική Γραμματεία, Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ο οποίος περιέγραψε  το πλαίσιο και τη λειτουργία του μητρώου διαφάνειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και  τον ρόλο της κανονιστικής ρύθμισης για την άσκηση επιρροής από ομάδες συμφερόντων (lobbying), ενώ η κα Eliezer Garcia-Rosado, Directrice du contrôle des représentants d’intérêts, Haute Autorite' pour la Τransparence de la Vie Publique, από την αντίστοιχη Ανώτατη Αρχή Διαφάνειας της Γαλλίας, αναφέρθηκε στις υποχρεώσεις των εκλεγμένων και δημόσιων λειτουργών όσον αφορά στην άσκηση δραστηριοτήτων επιρροής (lobbying), καθώς και στο ειδικό σύστημα δήλωσης δραστηριοτήτων επιρροής που επικρατεί στη Γαλλία, κατά το οποίο  τα άτομα που ασκούν τις δραστηριότητες (επιρροής) δεν δηλώνουν την κάθε συνάντηση αλλά τους επιδιωκόμενους στόχους αυτής.

 Η Δρ. Αναστασία Σωτηροπούλου, Νομική Συνεργάτις της Αναπληρώτριας του Διοικητή της ΕΑΔ, αναφέρθηκε στη διαμόρφωση του θεσμικού πλαισίου, στις  καλές πρακτικές που ελήφθησαν υπόψιν από διεθνείς οργανισμούς, όπως ο Ο.Ο.Σ.Α., το Συμβούλιο της Ευρώπης, καθώς επίσης και στα αντίστοιχα νομοθετικά πλαίσια άλλων χωρών, σημειώνοντας ότι  στη διαδικασία αυτή ήταν καταλυτική η συμβολή των στελεχών της ΕΑΔ, τόσο στη νομοπαρασκευαστική διαδικασία όσο και στον σχεδιασμό και την υλοποίηση του Μητρώου Διαφάνειας.

Ο Δρ Γιώργος Ορφανός, στέλεχος της Διεύθυνσης Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Εφαρμογών της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης,  παρουσίασε το Μητρώο Διαφάνειας καθώς και την πρακτική εφαρμογή της πλατφόρμας, δεδομένου ότι το Μητρώο αποτελεί παράδειγμα συνεργασίας μεταξύ του Υπουργείου Εσωτερικών, της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας και της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων. 

Κατά τη 2^η θεματική ενότητα παρουσιάστηκαν από τον Γιάννη Φουστανάκη, Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Στρατηγικού Σχεδιασμού & Συμπεριφορικών Αναλύσεων της ΕΑΔ και τους δημοσιογράφους Νίκο Ρογκάκο και Παναγιώτη Στάθη,  τα αποτελέσματα έρευνας απόψεων και στάσεων της κοινής γνώμης για τη διαφθορά που πραγματοποιήθηκε από την εταιρεία «G.P.O. - Έρευνα Επικοινωνία Α.Ε.» για την ΕΑΔ. 

Ενδεικτικά  σημεία των αποτελεσμάτων:

• Το 46,2 % των πολιτών θεωρούν ότι υπάρχουν φαινόμενα διαφθοράς σε πολύ μεγάλο βαθμό. Σε μεγάλο βαθμό, απάντησε το 34,6% ενώ το 17,2% κάνει λόγο για μέτρια διαφθορά. 
• Πάνω από τους μισούς πολίτες που απάντησαν στην έρευνα και συγκεκριμένα το 53,9% θεωρεί  ως σημαντικότερο πεδίο διαφθοράς την κατάχρηση της θέσης που κατέχει κάποιος εντός της δημόσιας διοίκησης με σκοπό την εξασφάλιση αδικαιολόγητων οφελών για τον ίδιο ή για τρίτο πρόσωπο.
• ΜΜΕ, Πολιτική, Πολεοδομία, Δημόσιος Τομέας, Τοπική Αυτοδιοίκηση, Δικαιοσύνη και Υγεία βρίσκονται στις πρώτες θέσεις των τομέων του δημόσιου βίου που οι πολίτες θεωρούν ότι προηγούνται στη διαφθορά ενώ δηλώνουν ότι να εμπιστεύονται περισσότερο τις ένοπλες δυνάμεις ως τομέα του δημοσίου βίου με τα χαμηλότερα ποσοστά διαφθοράς.
• Περισσότερο από τους μισούς πολίτες (ποσοστό 52,7% ) θεωρούν ότι έχουν γίνει βήματα προόδου για την αντιμετώπιση της διαφθοράς (λαμβάνοντας υπόψη τον ψηφιακό μετασχηματισμό που έχει προχωρήσει, τη λειτουργία του gov.gr, την άυλη συνταγογράφηση, τη λειτουργία του e-efka κ.λπ.) αντίθετα 31,9% πιστεύουν ότι δεν έχει συντελεστεί πρόοδος στην αντιμετώπιση της διαφθοράς.
• Οι πολίτες πιστεύουν ότι οι Πελατειακές σχέσεις, η ευνοιοκρατία και η απουσία αυστηρού νομικού πλαισίου (ατιμωρησία) είναι οι βασικοί λόγοι που συντηρούν τα φαινόμενα διαφθοράς. Ακολουθούν η απουσία πολιτικής βούλησης,  η αναποτελεσματικότητα των ελεγκτικών μηχανισμών, η γραφειοκρατία ενώ ποσοστό 14,8 % αποδέχεται ότι η διαφθορά είναι μέρος της κουλτούρας και της συμπεριφοράς μας.
• Το 71,3% των πολιτών (ναι , μάλλον ναι) θεωρεί ότι η διαφθορά είναι πιο εκτεταμένη στη χώρα μας σήμερα σε σχέση με τα άλλα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ ποσοστό 23,7 (όχι, μάλλον όχι) έχει αντίθετη άποψη.
• Το 25,3% των πολιτών ότι επηρεάζουν σε πολύ μεγάλο βαθμό τα φαινόμενα διαφθοράς την καθημερινότητά τους (π.χ. ισονομία, ίσες ευκαιρίες, συμμετοχή στους θεσμούς της δημοκρατίας, πρόσβαση σε δομές υγείας, παιδεία, δικαιοσύνη κ.λπ.)
• Το 63% πιστεύει ότι υπάρχει ανοχή της ελληνικής κοινωνίας και των πολιτών απέναντι σε φαινόμενα διαφθοράς, με το 72,7% να θεωρεί ότι αυτό συμβαίνει λόγω του ότι προτάσσεται το ατομικό συμφέρον έναντι του κοινωνικού/ συλλογικού
• Το 75% των πολιτών θεωρεί πολύ ή αρκετά πιθανό να κατήγγειλε μια υπόθεση διαφθοράς στην περίπτωση που έπεφτε στην αντίληψή του.

Κατά τη διάρκεια του Φόρουμ προκηρύχθηκε ο 2ος Πανελλήνιος Διαγωνισμός Μαθητικής Δημιουργίας «Ηγέτες Ακεραιότητας του Αύριο» με θέμα: «Όχι» στη Βία, «Ναι» στη Φιλία - Κάνε Block στον Εκφοβισμό

Τον διαγωνισμό διοργανώνουν η Εθνική Αρχή Διαφάνειας σε συνεργασία με το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, την Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, τη Βιβλιοθήκη της Βουλής και την Εκπαιδευτική Τηλεόραση της Βουλής.

Έχοντας ως «πυξίδα» τον περσινό επιτυχημένο μαθητικό διαγωνισμό (συμμετείχαν 217 μαθητές/τριες από όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες με 157 έργα και συνολικά εκπροσωπήθηκαν 37 σχολεία της χώρας) και εντοπίζοντας συγκεκριμένες παραμέτρους που θα κεντρίσουν το ενδιαφέρον για τη συμμετοχή των μαθητών στη διαγωνιστική διαδικασία, επιλέχθηκε ως πλαίσιο περιεχομένου για τον 2^ο Μαθητικό Διαγωνισμό, το επίκαιρο ζήτημα του σχολικού εκφοβισμού (bullying) και το κατά πόσο η εξάλειψή του συνδέεται με τον σεβασμό των δικαιωμάτων του ανθρώπου, την εμπιστοσύνη, την ανεκτικότητα πέρα από την καταγωγή, το κοινωνικο-οικονομικό επίπεδο, καθώς και άλλων παραγόντων που επιτείνουν αρκετές φορές την κάθε είδους διάκριση (κοινωνική, οικονομική, φυλετική, θρησκευτική κ.λπ).

Στη θεματική με τίτλο « Σύγκρουση Συμφερόντων, Τοπική Αυτοδιοίκηση & Θεσμός Συμβούλου Ακεραιότητας

Η κα Μαρία Κωνσταντινίδου, Προϊσταμένη της Γενικής Διεύθυνσης Ακεραιότητας και Λογοδοσίας της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, αναφέρθηκε στη χρησιμότητα του Κώδικα Συμπεριφοράς των Αιρετών Οργάνων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ο οποίος μπορεί  να αποτελέσει σημαντικό εργαλείο σε μια κατάσταση  σύγκρουσης συμφερόντων αλλά και να συμβάλει στην εμπέδωση σχέσεων εμπιστοσύνης μεταξύ του κράτους, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και των πολιτών.

Ο κ. Ζαχαρίας Δοξαστάκης, Αντιπεριφερειάρχης Διοίκησης και Οργάνωσης της Περιφέρειας Κρήτης αναφέρθηκε στη συμβολή του Συμβούλου Ακεραιότητας στη βελτίωση του Συστήματος Διακυβέρνησης της Περιφέρειας και στο πως λειτουργεί στην πράξη ο νέος αυτός θεσμός δεδομένου ότι  η Περιφέρεια Κρήτης αποτελεί τον πρώτο φορέα του Δημόσιου Τομέα που έχει προχωρήσει στη σύσταση και στελέχωση Αυτοτελούς Γραφείου Συμβούλου Ακεραιότητας.

Ο κ. Γρηγόριος Κωνσταντέλλος, Δήμαρχος Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης και Πρόεδρος της Επιτροπής Θεσμών της ΚΕΔΕ, αναφέρθηκε στα πρότυπα που ενθαρρύνει ο Κώδικας Συμπεριφοράς των Αιρετών της Τοπικής Αυτοδιοίκησης μετά από συνεργασία της ΕΑΔ του ΥΠΕΣ, της ΕΝΠΕ και της ΚΕΔΕ και στο πως αυτά ανταποκρίνονται στις σύγχρονες εξελίξεις που έλαβαν χώρα στο πεδίο της τοπικής και της περιφερειακής διακυβέρνησης.