Κομισιόν: Ανοίγει ο δρόμος για την «ορφανή δόση» προς Ελλάδα

Το δρόμο για την εκταμίευση 644 εκατ. ευρώ ης «ορφανής» δόσης του 2019 μέσα στο επόμενο δίμηνο αλλά και για μια βαθιά ανάσα τόκων ύψους 5,2 δισ. ευρώ έως το 2049, ανοίγει η έκθεση της Κομισιόν με την οποία πιστοποιείται η θετική έκβαση της πρώτης αξιολόγησης στο πλαίσιο της απλής μεταμνημονιακής εποπτείας.

Η Ελλάδα τον Αύγουστο βγήκε από την ενισχυμένη εποπτεία και πλέον όπως και οι υπόλοιπες χώρες που πέρασαν από τη βάσανο των Μνημονίων υπόκειται σε απλή εποπτεία. Στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας, η Κομισιόν με την έκθεσή της συμπεραίνει ότι η ελληνική οικονομία περνά με επιτυχία τις πρώτες «εξετάσεις» σημειώνοντας πως η Ελλάδα έχει υλοποιήσει τις απαραίτητες ενέργειες για την ολοκλήρωση συγκεκριμένων δεσμεύσεων, παρά τις δύσκολες συνθήκες εξαιτίας του πολέμου της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας.

«Οι αρχές τήρησαν τις δεσμεύσεις τους σε διάφορους τομείς τομείς όπως η δημοσιονομική πολιτική, η φορολογική διοίκηση, η δικαιοσύνη, οι μεταρρυθμίσεις του χρηματοπιστωτικού τομέα, το κτηματολόγιο και οι ιδιωτικοποιήσεις. Σε ορισμένους τομείς, έχει σημειωθεί πρόοδος, αλλά απαιτούνται περαιτέρω βήματα για να ολοκληρωθεί επίτευξη των στόχων· Αυτό ισχύει κυρίως για την εφαρμογή της μεταρρύθμισης στον τομέα της πρωτοβάθμιας υγείας στην κωδικοποίηση της εργατικής νομοθεσίας, καθώς και την εκκαθάριση ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου τομέα …»

Με την θετική έκθεση ανοίγει ο δρόμος για την εκταμίευση της λεγόμενης «ορφανής» δόσης του 2019 των 644 εκατ. ευρώ κλείνοντας έτσι το κεφάλαιο της απόδοσης των κερδών από τα ελληνικά ομόλογα που διακρατούσαν οι κεντρικές τράπεζες και η ΕΚΤ.

Μετά την έγκριση από το Eurogroup και τον ESM η Ελλάδα κερδίζει 644 εκατ. ευρώ ζεστού χρήματος αλλά και 123 εκατ. ευρώ από την κατάργηση της προσαύξησης επιτοκίου στα δάνεια του δεύτερου Μνημονίου . Η κατάργηση αυτής της επιτοκιακής προσαύξησης συνεπάγεται κέρδος σε επίπεδο τόκων ύψους 5,2 δισ. ευρώ από το 2023 έως και το 2049.

Κριτική

Από την έκθεση της Κομισιόν δεν λείπει και η κριτική αναφορικά με τις επιλογές της ελληνικής κυβέρνησης για τη στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων στο πλαίσιο της ενεργειακής κρίσης. Τονίζεται πως τα μέτρα στήριξης που έχει λάβει η Ελλάδα για την αντιμετώπιση της ενεργειακής κρίσης συγκαταλέγονται μεταξύ των υψηλότερων (ως ποσοστό του ΑΕΠ ) μεταξύ των χωρών μελών της Ε.Ε για το 2022. Υπολογίζονται σε 5,5% του ΑΕΠ για το 2022 και 5,8% του ΑΕΠ για το 2023, με το καθαρό δημοσιονομικό κόστος να περιορίζεται σε 0,5% του ΑΕΠ το επόμενο έτος από 2,3% του ΑΕΠ το 2022.

Η κριτική δεν εστιάζει στο ύψος αλλά στη «στόχευση» των μέτρων. «Τα περισσότερα από τα μέτρα για την ενέργεια δεν φαίνεται να είναι στοχευμένα στα ευάλωτα νοικοκυριά ή επιχειρήσεις» σημειώνει η Κομισιόν τονίζοντας ότι δεν στέλνουν και το σωστό σήμα για τη μείωση της ζήτησης ενέργειας. Υπενθυμίζει άλλωστε την σύσταση του Συμβουλίου της 12ης Ιουλίου 2022 για μέτρα «προσωρινά και στοχευμένα στα πιο ευάλωτα νοικοκυριά και επιχειρήσεις».

Εμμέσως πλην σαφώς η Κομισιόν θεωρεί πως με την κυβερνητική επιλογή των επιδοτήσεων σε όλα τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις «καλύπτεται ένα σημαντικό μέρος της αύξησης των τιμών και ως εκ τούτου μειώνεται η αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων σε σχέση με τις τιμές για τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας»…

Ανάλογη κριτική ασκείται και στις παρεμβάσεις που σχετίζονται με τις υψηλές τιμές των καυσίμων (fuel pass , επιδότηση στην αντλία) «καθώς επωφελήθηκε η συντριπτική πλειοψηφία των νοικοκυριών».

Σε αυτό το πνεύμα η Κομισιόν καλωσορίζει τις πρόσφατες παρεμβάσεις των Αρχών για τη βελτίωση της «ποιότητας» των μέτρων για την ενεργειακή κρίση (σ.σ αναφορά στην καθιέρωση κλιμακίων επιδότησης ηλεκτρικής ενέργειας από τον Οκτώβριο) σημειώνοντας όμως πως υπάρχει ακόμα περιθώριο βελτίωσης…

Παραμένουν τα ρίσκα

Η Κομισιόν θεωρεί ότι στη σκιά του πολέμου στην Ουκρανία και της αβεβαιότητας που γεννά η ενεργειακή κρίση , τα δημοσιονομικά ρίσκα για την ελληνική οικονομία είναι υπαρκτά. «Μια μεγαλύτερη επιβράδυνση ή ακόμα και ύφεση θα μπορούσε να υποσκάψει τις προσπάθειες της κυβέρνησης για την επίτευξη πρωτογενούς πλεονάσματος το 2023» εκτιμά η Κομισιόν διαπιστώνοντας κινδύνους σε σχέση με την πιθανότητας περαιτέρω αύξησης των τιμών της ενέργειας.

Κατά τα λοιπά επαναλαμβάνονται οι σχεδόν πάγιες διαπιστώσεις για ρίσκα που συνδέονται με τον φορέα πώλησης και επαναμίσθωσης ακινήτων ευάλωτων οφειλετών, από δικαστικές αποφάσεις σε σχέση με την ΕΤΑΔ αλλά και αποφάσεις του Αρείου Πάγου για αναδρομικά συνταξιούχων.

Στην έκθεση επαναλαμβάνονται οι πρόσφατες προβλέψεις της Κομισιόν για πρωτογενές πλεόνασμα 1,1% του ΑΕΠ το 2023, όταν ο προϋπολογισμός θέτει τον πήχη στο 0,7% του ΑΕΠ.

* Δείτε την έκθεση στη στήλη Συνοδευτικό Υλικό.