Καλάθι νοικοκυριού: Οι προσδοκίες και τα ρίσκα της φιλόδοξης κίνησης

Πρεμιέρα κάνει σήμερα το «καλάθι του νοικοκυριού». Μια πρωτοβουλία που φέρει την υπογραφή του υπουργού Ανάπτυξης Άδωνι Γεωργιάδη, με στόχο τη συγκράτηση των ανατιμήσεων σε 51 βασικές κατηγορίες προϊόντων, η οποία θα βρίσκεται σε ισχύ έως τις 31 Μαρτίου του 2023.

Στην πρεμιέρα εφαρμογής του μέτρου ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Γεωργιάδης μαζί με τον αναπληρωτή υπουργό Νίκο Παπαθανάση και στελέχη του υπουργείου, θα επισκεφθούν σήμερα το πρωί καταστήματα των αλυσίδων Μασούτης, Lidl, Σκλαβενίτης, Κρητικός, My Market, ΑΒ Βασιλόπουλος, Γαλαξίας, Bazaar και Market In.

Η πρωτοβουλία είναι υποχρεωτική για τις αλυσίδες με τζίρο άνω των 90 εκατ. ευρώ και προαιρετική για όσες έχουν τζίρο κάτω των 90 εκατ. ευρώ. Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ έχουν στείλει τις λίστες τους στην ψηφιακή πλατφόρμα e-katanalotis και ετοιμάζονται για τη μητέρα των μαχών, σε μια περίοδο όπου οι όγκοι πωλήσεών τους πιέζονται, τα περιθώρια κέρδους τους στην καλύτερη μειώνονται και οι καταναλωτές εμφανίζονται ιδιαίτερα συγκρατημένοι.

Εκτός από τους καταναλωτές, που κρατάνε «μικρό καλάθι» κυριολεκτικά και μεταφορικά για την απόδοση του σχεδίου, το «καλάθι» θα παρακολουθείται στενά από την Επιτροπή Ανταγωνισμού. Η Ανεξάρτητη Αρχή γνωμοδότησε θετικά, εντοπίζει ωστόσο σειρά από κινδύνους που μπορεί να προκύψουν αναφορικά με την ομαλή λειτουργία του ανταγωνισμού και για αυτό τον λόγο έχει ξεκαθαρίσει ότι θα παρακολουθεί τις εξελίξεις.

Τι θα έχει το καλάθι

Το καλάθι του νοικοκυριού απαρτίζεται από 51 βασικές κατηγορίες προϊόντων. Όμως οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ μπορούν να εντάξουν περισσότερα από 51 προϊόντα. Δηλαδή μπορούν να έχουν δύο και τρεις διαφορετικούς κωδικούς ανά κατηγορία. Με βάση τις λίστες που έχει δημοσιεύσει το Euro2day.gr, προκύπτει ότι κάποιες αλυσίδες έχουν αποφασίσει να ρίξουν περισσότερο το βάρος τους στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας και κάποιες άλλες στα επώνυμα. Αυτό το στοιχείο σε συνδυασμό με τον τελικό αριθμό των προϊόντων που θα περιλαμβάνει η κάθε λίστα κάνει αδύνατη τη σύγκριση της τιμής -τον λογαριασμό- για το σύνολο των προϊόντων που βρίσκονται στη λίστα.

Κάθε πότε θα αλλάζει το καλάθι

Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ είναι υποχρεωμένες να στέλνουν στο υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων κατάλογο καταναλωτικών προϊόντων σε εβδομαδιαία βάση. Αυτό θα γίνεται κάθε Τετάρτη έως τις 9:00 π.μ.

Η αποστολή του καταλόγου προϊόντων για τις επιχειρήσεις που είναι υπόχρεες αποστολής στοιχείων στην ηλεκτρονική πλατφόρμα e-katanalotis θα γίνεται μέσω της πλατφόρμας e-katanalotis. Για τις λοιπές επιχειρήσεις, δηλαδή αυτές που προαιρετικά θα φτιάξουν το καλάθι του νοικοκυριού, η αποστολή των καταλόγων θα γίνεται με λίστα που θα αποστέλλεται στην ηλεκτρονική διεύθυνση [email protected].

Πώς ξεχωρίζουν ποια προϊόντα είναι στο καλάθι

Η ενημέρωση των καταναλωτών για τα προϊόντα που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία «το καλάθι του νοικοκυριού» μπορεί να γίνεται και μέσω ειδικού σήματος που τοποθετείται επί των προϊόντων ή στο φυσικό ή στον ηλεκτρονικό χώρο πώλησής τους ή σε κάθε μέσο με το οποίο τα προϊόντα διαφημίζονται στον καταναλωτή.

Οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία «το καλάθι του νοικοκυριού» μπορούν να αποκτούν πρόσβαση στο ειδικό σήμα αποστέλλοντας σχετικό αίτημα στην ηλεκτρονική διεύθυνση [email protected].

Θα πρέπει εδώ να επισημάνουμε ότι απαγορεύεται η χρήση του ειδικού σήματος από επιχειρήσεις που δεν συμμετέχουν στην πρωτοβουλία. Στις επιχειρήσεις που παραβιάζουν αυτή την αρχή θα επιβάλλονται διοικητικές κυρώσεις. Οι κυρώσεις, με βάση τη νομοθεσία, μπορεί να είναι σύσταση για συμμόρφωση, πρόστιμο από 1.500 ευρώ έως 1 εκατ. ευρώ, ή προσωρινή διακοπή της λειτουργίας της επιχείρησης για διάστημα έως ένα έτος.

Ποιος ελέγχει ποιον και γιατί

Αρμόδια αρχή για τον έλεγχο εφαρμογής του μέτρου ορίζεται η Διεύθυνση Διαχείρισης Δεδομένων, Στατιστικής και Εποπτείας Ηλεκτρονικού Εμπορίου της Διυπηρεσιακής Μονάδας Ελέγχου της Αγοράς (ΔΙ.Μ.Ε.Α.). Οι κυρώσεις για τη μη αποστολή καταλόγου προϊόντων ή την ελλιπή αποστολή καταλόγου προϊόντων από τους υπόχρεους τιμωρείται με διοικητικό πρόστιμο ύψους 5.000 ευρώ για κάθε ημέρα καθυστέρησης αποστολής πλήρους καταλόγου και επιβάλλονται με απόφαση του Διοικητή της ΔΙ.Μ.Ε.Α. Οι επιβαλλόμενες κυρώσεις εισπράττονται σύμφωνα με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (Κ.Ε.Δ.Ε.) και αποδίδονται στον κρατικό προϋπολογισμό.

Κατά της απόφασης επιβολής προστίμου χωρεί προσφυγή ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων.