Σύνοδος Κορυφής: Συνταγή Κομισιόν με το βλέμμα στο… 2023

Βρυξέλλες, ανταπόκριση.

«Θα συζητήσουμε, θα ξανασυζητήσουμε, θα ανακοινώσουμε την ανησυχία μας, θα καταδικάσουμε τη Ρωσία, θα εξετάσουμε μέτρα κατά της ακρίβειας και της αγοράς ενέργειας, αλλά δεν μπορώ να προεξοφλήσω το αποτέλεσμα», ανέφερε στο Euro2day.gr κυβερνητικός παράγοντας.

Η σημερινή Σύνοδος Κορυφής θα βρει τους Ευρωπαίους ηγέτες να συζητούν το πακέτο προτάσεων της Κομισιόν για τη μείωση των υψηλών τιμών της ενέργειας, που τροφοδοτούν τον πληθωρισμό και φέρνουν την ύφεση όλο και πιο κοντά. Ως είθισται, έχουν κυκλοφορήσει διάφορα προσχέδια που έχουν καταρτιστεί από τις αντιπροσωπείες των χωρών-μελών. Η τελική απόφαση όμως ανήκει στους ηγέτες.

Το πρακτορείο Reuters έβγαλε στη δημοσιότητα ένα αναθεωρημένο προσχέδιο, που αναφέρει ότι οι ηγέτες της ΕΕ θα υποστηρίξουν σε γενικές γραμμές τις προτάσεις της Κομισιόν -συμπεριλαμβανομένων των σχεδίων για ένα νέο δείκτη τιμολόγησης του LNG αλλά και τις κοινές αγορές φυσικού αερίου μεταξύ των χωρών της ΕΕ. Ωστόσο, στις προτάσεις της Κομισιόν δεν περιλαμβάνεται το άμεσο πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου, το οποίο οι περισσότερες χώρες της ΕΕ δηλώνουν πως επιθυμούν.

Σχεδιάζουμε αλλά θα πάρει χρόνο

Κορυφαίος πολιτικός χώρας της ΕΕ ανέφερε ότι η Κομισιόν επεξεργάζεται διάφορες προτάσεις, ώστε να καταφέρει να περάσει ένα προσωρινό όριο τιμών στον ολλανδικό δείκτη TTF (Title Transfer Facility), που λειτουργεί ως δείκτης αναφοράς για όλη την Ευρώπη. «Την τελευταία στιγμή θα γνωρίζουμε εάν υπάρχει ομοφωνία σε αυτό», ανέφερε η πηγή.

Παράλληλα, οι ηγέτες θα συζητήσουν για «ένα προσωρινό πλαίσιο της ΕΕ για το ανώτατο όριο της τιμής του φυσικού αερίου στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, σε επίπεδο που συμβάλλει στη μείωση των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας». Η ιδέα αυτή ήδη έχει γίνει πράξη στην Ισπανία και την Πορτογαλία, όμως υπάρχει το ερώτημα πώς θα χρηματοδοτηθεί σε πανευρωπαϊκή κλίμακα. Και για αυτό χρειάζεται ομοφωνία. Σε κάθε περίπτωση, συνολικό πλαφόν στην τιμή του αερίου δεν φαίνεται στον ορίζοντα.

Σε άλλο προσχέδιο, της Deutsche Welle, αναφέρεται ότι το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο:

1. Συμφωνεί για κοινή αγορά φυσικού αερίου ξεκινώντας με το να ξαναγεμίσουν οι χώροι αποθήκευσης φυσικού αερίου, αλλά και να επιταχυνθούν οι διαπραγματεύσεις με πωλητές.
2. Συμφωνεί για την ανάπτυξη ενός συμπληρωματικού δείκτη που αντικατοπτρίζει με μεγαλύτερη ακρίβεια τις συνθήκες στην αγορά φυσικού αερίου.
3. Συμφωνεί για την εξέταση ενός προσωρινού «δυναμικού διαδρόμου» στις συναλλαγές φυσικού αερίου για να περιοριστούν οι τιμές.
4. Προτείνεται προσωρινό ευρωπαϊκό πλαίσιο για πλαφόν στις τιμές του φυσικού αερίου που χρησιμεύει για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και μέτρα για την επιτάχυνση των διαδικασιών που αφορούν στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
5. Εστιάζει στη λήψη μέτρων για ενεργειακή αλληλεγγύη, σε περίπτωση διακοπής των ροών φυσικού αερίου σε εθνικό, περιφερειακό και ευρωπαϊκό επίπεδο.

Καθώς η ΕΕ φαίνεται για ακόμα μια φορά ανίκανη για καθοριστικές και άμεσες αποφάσεις, η κάθε χώρα -μεταξύ αυτών η Ελλάδα- θα κληθεί να βγάλει η ίδια τα κάστανα από τη φωτιά, ανάλογα με την τσέπη της. Δηλαδή, όσος χώρος υπάρχει στον προϋπολογισμό, τόσες θα είναι και οι ελαφρύνσεις σε φυσικό αέριο και ηλεκτρικό ρεύμα.

Πάντως, όπως αναφέρουν πολλοί αναλυτές, τα ουσιαστικά μέτρα που αναλαμβάνει να φέρει εις πέρας η Κομισιόν είναι χρονοβόρα, με αποτέλεσμα ο χειμώνας του 2022 να έχει πρακτικά ήδη βγει από το κάδρο. Τώρα αναμένουμε να αυξήσει η ΕΕ ταχύτητα, ώστε να προλάβει τον χειμώνα του 2023 καθώς η πλήρωση των αποθηκών την επόμενη χρονιά μπορεί να αναδειχτεί δυσκολότερη απ' ό,τι φέτος.

Παρότι έχουν υποχωρήσει από τα καλοκαιρινά ρεκόρ, οι τιμές του φυσικού αερίου βρίσκονται σε πολύ υψηλά επίπεδα, ωθώντας τις περισσότερες χώρες της ΕΕ να ζητήσουν ανώτατο όριο στην τιμή του φυσικού αερίου, αν και διαφωνούν για τον σχεδιασμό του. Ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Γερμανίας, της μεγαλύτερης αγοράς φυσικού αερίου της Ευρώπης, παραμένουν αντίθετες. Υποστηρίζουν ότι ο περιορισμός των τιμών θα μπορούσε να προκαλέσει αύξηση της ζήτησης για φυσικό αέριο. Από την άλλη, όμως, οι τελευταίες δηλώσεις τόσο από τις ΗΠΑ όσο και από τη Ρωσία δείχνουν ότι ο πόλεμος όχι μόνο δεν θα τελειώσει σύντομα αλλά θα «περάσει» και στο 2023, με ό,τι και αν αυτό συνεπάγεται.

Πάντως, Ευρωπαίοι διπλωμάτες, μιλώντας στο Reuters, φρόντισαν να κρατήσουν χαμηλά τον πήχη. «Η ανυπομονησία αυξάνεται με τα κράτη-μέλη», είπαν. «Έτσι αλλάξαμε ρότα και βάλαμε όλα όσα (σενάρια) διακινούνται στο τραπέζι. Είναι ένας τρόπος να ασκήσουμε πίεση στην Επιτροπή να υποβάλει τις πιο συγκεκριμένες δυνατές προτάσεις».

Διπλωμάτης ανέφερε επίσης ότι η διερεύνηση πολλών επιλογών στο προσχέδιο συμπερασμάτων για τη σύνοδο κορυφής «δεν σημαίνει απαραίτητα ότι δεν θα συμφωνηθεί καμία ή θα συμφωνηθούν όλες». Η ιδέα ήταν, είπε, να διασφαλιστεί ότι δεν θα απορριφθούν λύσεις πριν συναντηθούν οι ηγέτες. Τώρα το τι και εάν αποφασιστεί κάτι είναι άλλο θέμα...