Τα ακαθάριστα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία των ελληνικών νοικοκυριών αυξήθηκαν κατά 7,5% το 2021, ελαφρώς ταχύτερα από τον μέσο όρο της Δυτικής Ευρώπης (+6,7%) και πολύ πάνω από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο του 1,2% ετησίως, κατά την τελευταία δεκαετία, σύμφωνα με έρευνα της Allianz.
Η αιτία γι’ αυτές τις επιδόσεις μπορεί να αποδοθεί στους τίτλους ως κατηγορία περιουσιακών στοιχείων που παρουσίασαν αύξηση κατά 15,8%.
Αν και περισσότερα από τα δύο τρίτα αυτής της αύξησης μπορούν να αποδοθούν σε ανοδικές χρηματιστηριακές αγορές, οι αλλαγές στις αποταμιευτικές συμπεριφορές παίζουν επίσης ρόλο: οι Έλληνες αποταμιευτές αύξησαν τις καθαρές εισροές τους στην κατηγορία τίτλων για τρίτη συνεχή χρονιά από -0,8 δισ. ευρώ το 2018 στα 4,4 δισ. ευρώ πέρυσι, με αποτέλεσμα η κατηγορία ν΄ ανέρχεται τρίτη σε μερίδιο του συνολικού χαρτοφυλακίου.
Ωστόσο, η ισχυρή αύξηση του χρηματοοικονομικού πλούτου του περασμένου έτους δεν οφείλεται μόνο σε κέρδη αξίας, αλλά και σε υψηλή προσπάθεια αποταμίευσης: Μετά από ένα ήδη ισχυρό προηγούμενο έτος με συνολικές καθαρές εισροές 12,9 δισ. ευρώ, οι νέες αποταμιεύσεις προστέθηκαν στα 10,5 δισ. το 2021 – σε μια μακροπρόθεσμη σύγκριση, οι αποταμιεύσεις των ελληνικών νοικοκυριών κατέγραψαν ακόμη και καθαρές εκροές -3,4 δισ. ευρώ ετησίως κατά μέσο όρο.
Πάνω από το μισό αυτού του ποσού πήγε σε τραπεζικές καταθέσεις. Κατά συνέπεια, αυτή η κατηγορία περιουσιακών στοιχείων σημείωσε ισχυρή ανάπτυξη 3,5% παρά τα μηδενικά επιτόκια. Είναι μακράν η πιο δημοφιλής μορφή αποταμίευσης στην Ελλάδα (58% του ακαθάριστου χρηματοοικονομικού ενεργητικού).
Τέλος, το ενεργητικό των ασφαλιστικών και συνταξιοδοτικών ταμείων κατέγραψε καθαρές εκροές -0,7 δισ. ευρώ και αυξήθηκε μόλις κατά 1,8%. Το μερίδιο χαρτοφυλακίου αυτής της κατηγορίας περιουσιακών στοιχείων εξακολουθεί να είναι σχετικά χαμηλό με λίγο λιγότερο από 5% (μέσος όρος Δυτικής Ευρώπης: 38%).
Η αύξηση του χρέους, από την άλλη πλευρά, αυξήθηκε το 2021 κατά 3,0%. Είναι μόλις η δεύτερη φορά τα τελευταία δέκα χρόνια (μετά το 2018) που οι ιδιωτικές υποχρεώσεις αυξήθηκαν. Από την κρίση του ευρώ, τα ελληνικά νοικοκυριά μειώνουν συνεχώς το χρέος τους κατά 3% ετησίως κατά μέσο όρο ή 44 δισ. ευρώ συνολικά. Κατά την περίοδο αυτή, ο δείκτης χρέους (υποχρεώσεις σε ποσοστό επί του ΑΕΠ) μειώθηκε κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες στο 61%, πολύ κάτω από τον μέσο όρο του 76% για την περιοχή.
Τα καθαρά χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία, τέλος, αυξήθηκαν κατά 10,3%. Με καθαρά χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία κατά κεφαλήν 17.900 ευρώ, η Ελλάδα βρίσκεται στην 30η θέση στην κατάταξη των πλουσιότερων χωρών.
Πόσο θα πέσει η περιουσία των νοικοκυριών παγκοσμίως φέτος
Ο παγκόσμιος πλούτος των νοικοκυριών βρίσκεται σε πορεία για την πρώτη του σημαντική συρρίκνωση μετά τη μεγάλη οικονομική κρίση του 2008, σύμφωνα με την έκθεση της Allianz.
Μετά από τρία χρόνια ρεκόρ κερδών στην αξία των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων των νοικοκυριών, το 2022 είναι πιθανό να οδηγήσει σε ονομαστική πτώση άνω του 2%, ανέφεραν οι ερευνητές σε έκθεση που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη. Ονόμασαν αυτό το έτος «σημείο καμπής» για τον παγκόσμιο πλούτο, εν μέσω πενιχρών ενδείξεων ότι θα ακολουθήσει μια ουσιαστική ανατροπή.
«Η νομισματική σύσφιξη συμπιέζει οικονομίες και αγορές - ο πλούτος των νοικοκυριών θα νιώσει την πίεση», ανέφερε η Allianz στην έκθεση. «Σε πραγματικούς όρους, τα νοικοκυριά θα χάσουν 10% του πλούτου τους».
Ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας έχει χτυπήσει την οικονομική ανάκαμψη μετά την πανδημία και έχει προκαλέσει αύξηση των τιμών των τροφίμων και της ενέργειας, αναγκάζοντας τις κεντρικές τράπεζες σε όλο τον κόσμο να αυξήσουν το κόστος δανεισμού.