Παζάρι για το «καλάθι του νοικοκυριού» με το βλέμμα στην Επ. Ανταγωνισμού

Αύριο συμπληρώνεται μία εβδομάδα από την ημέρα που εκπρόσωποι των αλυσίδων σούπερ μάρκετ, του ΙΕΛΚΑ, του ΣEΛΠΕ και της ΕΣΕΕ βρέθηκαν στο γραφείο του υπουργού Ανάπτυξης Άδωνι Γεωργιάδη και συμφώνησαν, όπως δήλωσε ο υπουργός, να δημιουργήσουν ένα καλάθι βασικών προϊόντων προκειμένου να δοθεί η μάχη να συγκρατηθούν οι τιμές.

Η λίστα με τις 31 βασικές κατηγορίες που περιλαμβάνει 51 υποκατηγορίες προϊόντων από τις οποίες οι αλυσίδες θα επιλέξουν τα προϊόντα που θα συμπεριλάβουν στο δικό τους καλάθι, «κυκλοφόρησε» χθες το απόγευμα, αφού πρώτα εστάλη στην Επιτροπή Ανταγωνισμού.

Πλέον το επόμενο βήμα υλοποίησης είναι η κατάθεση σχετικής τροπολογίας στη Βουλή και η παρουσίαση από την κάθε αλυσίδα ξεχωριστά του δικού της καλαθιού, η διάρκεια ζωής του οποίου είναι έως τα Χριστούγεννα με δυνατότητα παράτασης, λένε κάποιες πηγές στο Euro2day.gr.

Όμως αυτό το βήμα, όσο περνάνε οι ημέρες, δεν είναι τόσο εύκολο. Στελέχη από τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ ζητάνε διαβεβαιώσεις από την Επιτροπή Ανταγωνισμού ότι η συμφωνία είναι σύννομη και ότι δεν θα βρεθούν προς εκπλήξεως και αντιμέτωποι με πρόστιμα. Αν δεν λάβουν τις διαβεβαιώσεις που θέλουν, πηγές από το οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων που θέλησαν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους αφήνουν ανοικτό το ενδεχόμενο να μην προχωρήσουν στη δημιουργία αυτού του καλαθιού.

Ο υπουργός Ανάπτυξης Άδωνις Γεωργιάδη πάντως είναι κατηγορηματικός. Δεν υπάρχει καμία εμπλοκή με το «καλάθι» των 51 βασικών προϊόντων, ούτε τίθεται θέμα στρέβλωσης του ανταγωνισμού, λέει στο Euro2day.gr. «Όπως με διαβεβαίωσε ο κ. Λιανός (σ.σ. πρόκειται για τον πρόεδρο της Επιτροπής Ανταγωνισμού), από την ώρα που η λίστα φτιάχνεται από το κράτος, δεν τίθενται ζητήματα ανταγωνισμού», σημειώνει ο κ. Γεωργιάδης.

«Η συνάντηση που είχαμε στο γραφείο μου», αναφέρει ο κ. Γεωργιάδης, «ήταν με τους θεσμικούς εκπροσώπους του ΙΕΛΚΑ, κάτι που επιτρέπεται από τον νόμο. Κουβέντα για τις τιμές δεν έγινε ούτε δημοσίως ούτε στη συνάντησή μας». Και συμπληρώνει: «Πρόβλημα θα υπήρχε αν είχαν συνεννοηθεί μεταξύ τους (αναφέρεται στις αλυσίδες σούπερ μάρκετ) για τις τιμές. Δηλαδή να υπάρχει εναρμόνιση τιμών. Εγώ δεν έχω επιτρέψει να κάνουμε καμία κουβέντα για καμία τιμή σε κανένα προϊόν, ακριβώς για να μην υπάρχει πρόβλημα με τον ανταγωνισμό. Τα εξήγησα στον κύριο Λιανό και ο κύριος Λιανός το δέχθηκε».

Πηγές πάντως από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, που θέλησαν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους, λένε στο Euro2day.gr πως «δεν έχει τεθεί κάτι συγκεκριμένο στην Ανεξάρτητη Αρχή για να πάρει θέση». Με βάση το άρθρο 23 του νόμου για την προστασία του Ελεύθερου Ανταγωνισμού, η Ανεξάρτητη Αρχή παρέχει τη γνώμη της είτε με δική της πρωτοβουλία είτε ύστερα από αίτημα που υποβάλλει ο υπουργός Ανάπτυξης. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κάποια επίσημη θέση της Αρχής.

Οι επιφυλάξεις, η τηλεδιάσκεψη και τι λένε νομικοί κύκλοι

Παρά τις διαβεβαιώσεις του υπουργού, η πληροφορία ότι η Επιτροπή Ανταγωνισμού φέρεται να «κοιτάζει» τι συζητήθηκε στη συνάντηση της περασμένης Πέμπτης έχει προκαλέσει αμηχανία στις αλυσίδες.

Μέχρι και αργά χθες το βράδυ, στελέχη του κλάδου -όχι όλα- που μίλησαν στο Euro2day.gr δήλωναν άγνοια για το τι περιλαμβάνει η λίστα των 31 κατηγοριών -παρότι είχε δημοσιοποιηθεί ανεπισήμως από νωρίς το απόγευμα- ενώ επαναλάμβαναν πως στη συνάντηση της Πέμπτης δεν συζητήθηκε το θέμα των τιμών.

«Η συζήτηση ξεκίνησε διερευνητικά και καταλήξαμε ότι θα δημιουργηθεί μια λίστα. Είπαμε ότι εφόσον το ζητά το υπουργείο (σ.σ. τη δημιουργία λίστας βασικών προϊόντων) θα το εξετάσουμε. Δεν είπαμε ότι θα το κάνουμε. Αν και εφόσον η Επιτροπή Ανταγωνισμού κρίνει ότι η λίστα είναι μέσα στο νόμιμο πλαίσιο, θα προχωρήσουμε», λέει στέλεχος από τον κλάδο του σούπερ μάρκετ που θέλησε να διατηρήσει την ανωνυμία του.

Άλλο στέλεχος του κλάδου σημειώνει: «Υπάρχει αναστάτωση. Από δημοσιογραφικές πηγές έχω ακούσει ότι η Επιτροπή Ανταγωνισμού ασχολείται με το θέμα και αν αυτό είναι παράπτωμα ή όχι. Θα περιμένουμε να δούμε τι θα πει η Επιτροπή Ανταγωνισμού». «Θέλουμε διαβεβαίωση από την Επιτροπή Ανταγωνισμού ότι όλα είναι σύννομα», λέει στο Euro2day.gr άλλος λιανέμπορος, ο οποίος αυτή τη στιγμή εμφανίζεται επιφυλακτικός για το τι θα πράξει, δηλαδή αν θα φτιάξει το καλάθι των 51 προϊόντων.

«Μέχρι να ξεκαθαρίσει το τοπίο, να δούμε το αποτέλεσμα του διαλόγου του υπουργείου με την Επιτροπή Ανταγωνισμού για την ύπαρξη του οποίου μας έχει ενημερώσει το ΙΕΛΚΑ, βρισκόμαστε σε αναμονή. Δεν έχουμε κάνει κάποια προετοιμασία επιλογής προϊόντων», λέει στέλεχος από τον κλάδο των σούπερ μάρκετ.

«Έχουμε στα χέρια μας τη λίστα που μας δόθηκε χθες από το υπουργείο και αναμένουμε τις κατευθύνσεις», συμπληρώνει και σημειώνει: «Οι λίστες των 51 προϊόντων των αλυσίδων σούπερ μάρκετ θα είναι ένα νέο πεδίο ανταγωνισμού προς όφελος του καταναλωτή και ένα βαρόμετρο για την πορεία του πληθωρισμού». Ο αντίλογος είναι ότι έλεγχο των τιμών και δημιουργία καλαθιού μπορεί να κάνει ο καταναλωτής και μέσω της εφαρμογής e-katanalotis.

Ο νόμος για την προστασία του ελεύθερου ανταγωνισμού είναι σαφής. Στο άρθρο 1 παράγραφος 1 αναφέρει: «Απαγορεύονται όλες οι συμφωνίες και εναρμονισμένες πρακτικές μεταξύ επιχειρήσεων και όλες οι αποφάσεις ενώσεων επιχειρήσεων, οι οποίες έχουν ως αντικείμενο ή ως αποτέλεσμα την παρεμπόδιση, τον περιορισμό ή τη νόθευση του ανταγωνισμού στην Ελληνική Επικράτεια, και ιδίως εκείνες οι οποίες συνίστανται στον άμεσο ή έμμεσο καθορισμό των τιμών αγοράς ή πώλησης ή άλλων όρων συναλλαγής».

Όμως στην παράγραφο 3 του άρθρου 1 προβλέπει πως «συμφωνίες, αποφάσεις και εναρμονισμένες πρακτικές, δεν απαγορεύονται, εφόσον πληρούν αθροιστικά τις κατωτέρω προϋποθέσεις:

α) συμβάλλουν στη βελτίωση της παραγωγής ή της διανομής των προϊόντων ή στην προώθηση της τεχνικής ή οικονομικής προόδου,

β) εξασφαλίζουν συγχρόνως στους καταναλωτές εύλογο τμήμα από το όφελος που προκύπτει,

γ) δεν επιβάλλουν στις ενδιαφερόμενες επιχειρήσεις περιορισμούς μη απαραίτητους για την επίτευξη των στόχων αυτών και

δ) δεν παρέχουν τη δυνατότητα κατάργησης του ανταγωνισμού ή κατάργησης αυτού σε σημαντικό τμήμα της σχετικής αγοράς».

Το υπουργείο Ανάπτυξης πρόκειται να καταθέσει μέχρι αύριο Πέμπτη τροπολογία στη Βουλή σχετικά με τη λίστα και ενδεχομένως αυτή (η τροπολογία) ρίξει περισσότερο φως. Νωρίτερα σήμερα το πρωί ο υπουργός Ανάπτυξης κ. Άδωνις Γεωργιάδης, ο Αναπληρωτής Υπουργός κ. Νίκος Παπαθανάσης και ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου & Προστασίας του Καταναλωτή κ. Σωτήρης Αναγνωστόπουλος είχαν τηλεδιάσκεψη -σ.σ. μαγνητοφωνήθηκε και τηρήθηκαν πρακτικά έτσι ώστε να είναι απολύτως ασφαλής η τήρηση των κανόνων περί του ανταγωνισμού, αναφέρει σε ανακοίνωσή του το υπουργείο- με το διοικητικό συμβούλιο του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Τροφίμων (ΣΕΒΤ).

Από τον ΣΕΒΤ μετείχαν ο πρόεδρος κ. Γιάννης Γιώτης, οι αντιπρόεδροι κ. κ. Γρηγόρης Αντωνιάδης και Ευστάθιος Λοΐζος, ο Γενικός Γραμματέας κ. Μανώλης Καραμολέγκος, τα μέλη του ΔΣ κ. Αγγελική Οικονόμου, κ. Μαρία Αναργύρου Νίκολιτς και κ. Αλέξανδρος Κίκιζας και η Γενική Διευθύντρια κ. Βάσω Παπαδημητρίου.

Μετά τη σύσκεψη ο υπουργός δήλωσε: «Το Υπουργείο Ανάπτυξης & Επενδύσεων ζήτησε από τη βιομηχανία τροφίμων να συμμετάσχει στην προσπάθεια για το "καλάθι του νοικοκυριού" με εποικοδομητικό τρόπο, έτσι ώστε να "χτίσουμε" ένα καλάθι προϊόντων που θα προσφέρεται στον Έλληνα καταναλωτή στις χαμηλότερες δυνατές τιμές, κάτω από τον πληθωρισμό.

Ο Σύνδεσμος αποδέχτηκε την πρόταση του Υπουργείου, δεσμεύτηκε να ενημερώσει τα μέλη του και να εργαστεί εποικοδομητικά με τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ, ώστε το καλάθι του νοικοκυριού να έχει επιτυχία και να βοηθήσει σημαντικά στη διαβίωση του ελληνικού νοικοκυριού μέσα σ’ αυτές τις πρωτοφανώς δύσκολες συνθήκες. Η κυβέρνηση ασφαλώς θα συνεχίσει τις πρωτοβουλίες σε όλο το μήκος της αγοράς, για να επιτύχει τις καλύτερες δυνατές τιμές για τον Έλληνα καταναλωτή».