Επικουρικές συντάξεις έως… 19.000 ευρώ: Ποιοι τις έπαιρναν, πώς θα μπει ψαλίδι

Σε επικουρική σύνταξη ακόμη και πάνω από 19.000 ευρώ τον μήνα οδήγησε ερμηνεία του νόμου Κατρούγκαλου, με αποτέλεσμα αφενός ο ΕΦΚΑ να «μπλοκάρει» την πληρωμή της, αφετέρου το υπουργείο Εργασίας να προωθήσει διάταξη νόμου με την οποία θα τεθεί πλαφόν και στις επικουρικές συντάξεις, κατά τα πρότυπα των κύριων.

Έτσι, με τη διάταξη που συμπεριλήφθηκε στο μίνι ασφαλιστικό σχέδιο νόμου, έρχεται ψαλίδι στις προκλητικά υψηλές επικουρικές συντάξεις, που αγγίζουν το ποσό των 19.000 ευρώ τον μήνα, όταν οι κύριες συντάξεις δεν ξεπερνούν πλέον, τις 3.725,11 ευρώ.

Το πλαφόν στις επικουρικές ορίζεται στα 1.382,40 ευρώ, κατά τα πρότυπα του ανώτατου ορίου που θεσπίστηκε το 2019, στο ακαθάριστο μηνιαίο ποσό της κύριας σύνταξης. Αν και πρόκειται για πραγματικά λίγες, κάποιες δεκάδες ή εκατοντάδες περιπτώσεις, στο υπουργείο Εργασίας και στον ΕΦΚΑ διαπίστωσαν ότι μια διάταξη του νόμου Κατρούγκαλου οδηγούσε στην καταφανέστατη αυτή στρέβλωση.

Στην πράξη, οι υπηρεσίες υπολόγιζαν τους λεγόμενους «κοινωνικούς πόρους» που καταργήθηκαν το 2017, στις συντάξιμες αποδοχές της περιόδου από το 2002 έως το 2014, με αποτέλεσμα αυτές να αυξάνονται υπέρογκα και αντίστοιχα να αυξάνονται και οι επικουρικές συντάξεις. Έτσι, για παράδειγμα, υπήρξε περίπτωση συμβολαιογράφου που για 156 μήνες είχε συντάξιμες αποδοχές 16,513 εκατομμύρια ευρώ. Η επικουρική του σύνταξη, κατά συνέπεια, υπολογίστηκε στις 19.753 ευρώ, μπλοκαρίστηκε όμως η πληρωμή της, μέχρι να ξεκαθαρίσει το θέμα.

Να σημειωθεί ότι σήμερα, και μετά τις τελευταίες περικοπές του νόμου Κατρούγκαλου, η μέση επικουρική σύνταξη που λαμβάνουν 1.250.777 συνταξιούχοι (δικαιούχοι επικουρικών) δεν ξεπερνά τα 194 ευρώ, μεικτά, τον μήνα.

Υπάρχουν όμως ακόμη κάποιοι λίγοι επαγγελματίες, και κυρίως βενζινοπώλες, συμβολαιογράφοι, αρτοποιοί και πρώην τραπεζικοί, που η σύνταξή τους ξεπερνά τα 1.500 ευρώ και φθάνει, σε μεμονωμένες βέβαια περιπτώσεις, ακόμη και τις 19.000 ευρώ.

Και αυτό γιατί ένα μέρος των επικουρικών συντάξεων υπολογίζεται με βάση τις εισφορές που είχαν καταβληθεί κατά το χρονικό διάστημα 2002-2014, διάστημα κατά το οποίο ίσχυαν οι κοινωνικοί πόροι που προστίθενται στο εισόδημα των επαγγελματιών, ή θεωρούνται εισφορές, στρεβλώνοντας τη βάση υπολογισμού της επικουρικής σύνταξης.

Υπάρχει περίπτωση πρώην βενζινοπώλη, που εκτιμήθηκε ότι οι εισφορές του προς το τότε Ταμείο Πετρελαιοειδών καταβάλλονταν επί του τζίρου της επιχείρησής του, με αποτέλεσμα, οι συντάξιμες αποδοχές του να είναι της τάξης των 4,3 εκατ. ευρώ και η τελική επικουρική σύνταξη να ανέρχεται σε 4.348,30 ευρώ.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του υπουργείου Εργασίας, οι κραυγαλέες αυτές περιπτώσεις δεν ξεπερνούν τις 100, ενώ ξεκαθαρίζεται ότι διαφορετική είναι η περίπτωση των τραπεζοϋπαλλήλων, όπου μέρος του προσυνταξιοδοτικού τους δικαιώματος ενσωματώθηκε στην επικουρική τους σύνταξη, με αποτέλεσμα σήμερα να λαμβάνουν επικουρική έως 1.450 ευρώ.

Με το άρθρο 18 του μίνι ασφαλιστικού που θα βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση έως τις 20 Οκτωβρίου, προκειμένου στη συνέχεια να πάρει τον δρόμο προς ψήφιση στη Βουλή, θεσπίζεται πλαφόν για το συνολικό ακαθάριστο ποσό της μηνιαίας επικουρικής σύνταξης, ίσο με τα 6/20 του πλαφόν της κύριας σύνταξης. Αυτό στην πράξη οδηγεί το ανώτατο ύψος της επικουρικής σύνταξης, τα 1.382,40 ευρώ τον μήνα. Μάλιστα, ξεκαθαρίζεται ότι το πλαφόν στις επικουρικές συντάξεις καταλαμβάνει όλες τις συντάξεις και τα αναδρομικά τους που θα καταβληθούν από την πρώτη ημέρα του επόμενου μήνα της έναρξης ισχύος της προτεινόμενης ρύθμισης. Ποσά που έχουν ήδη καταβληθεί πριν την έναρξη ισχύος και υπερβαίνουν το ανώτατο όριο δεν θα αναζητηθούν.

Σύμφωνα με το σκεπτικό του υπουργείου Εργασίας, ενώ με το άρθρο 120 του ν. 4623/2019 ετέθη ανώτατο όριο του συνολικού ακαθάριστου ποσού της μηνιαίας κύριας σύνταξης, δεν έγινε τα ίδιο για τα ποσά της επικουρικής, παρότι θα έπρεπε. Συνεπώς, οι ίδιοι λόγοι που υπαγόρευσαν τη θέσπιση εκείνου του ανώτατου ορίου, υπαγορεύουν τη θέσπιση ανώτατου ορίου και για το συνολικό ακαθάριστο ποσό της μηνιαίας επικουρικής σύνταξης. Το νέο όριο καθορίστηκε με βάση την αναλογία του ποσοστού εισφορών επικουρικής σύνταξης, το οποίο ανέρχεται στο 6%, προς το ποσοστό εισφορών κύριας σύνταξης, το οποίο ανέρχεται στο 20%.

«Με αυτόν τον τρόπο θα καταβάλλονται συντάξεις σε ατομικώς και κοινωνικώς δίκαιο ύψος και θα αποτραπεί η καταβολή επικουρικών συντάξεων προκλητικά υψηλών (λ.χ. 14.000 ευρώ μηνιαίως) για το σύνολο των ασφαλισμένων και για το κοινωνικό σύνολο», αναφέρει χαρακτηριστικά η έκθεση συνεπειών που συνοδεύει το σχέδιο νόμου.