Σούπερ μάρκετ: Η ακρίβεια φέρνει στροφή σε... χύμα και private label

O πληθωρισμός και η μείωση των προσφορών ωθεί τους καταναλωτές να σκεφτούν δύο φορές πριν κάνουν τα ψώνια τους. Κάτι που συνεπάγεται στροφή σε φθηνότερες λύσεις, όπως είναι τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας και τα χύμα, ταυτόχρονα με τον περιορισμό του όγκου των αγορών. Κι όμως, ακόμη και με αυτές τις πυροσβεστικές λύσεις, ο λογαριασμός είναι υψηλότερος σε σχέση με έναν χρόνο πριν.

Το κόστος του «καλαθιού» έχει αυξηθεί. Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε προ ημερών η IRI, οι τιμές στα σούπερ μάρκετ έχουν αυξηθεί μεσοσταθμικά κατά 4% στο επτάμηνο σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2021, ωστόσο το μικρό ποσοστό αποδίδεται στην αλλαγή του καλαθιού αγορών. Οι ανατιμήσεις είναι υψηλότερες σε βασικές υποκατηγορίες προϊόντων όπως είναι τα γαλακτοκομικά (7%), τα κατεψυγμένα (5,8%), τα συστατικά και υλικά μαγειρικής (9,5%), τα προϊόντα προσωπικής υγιεινής (9,5%), κ.ά.

Λόγω των ανατιμήσεων, για πολλούς καταναλωτές, η μόνη λύση είναι να προσέχουν περισσότερο τι αγοράζουν. Αυτό έχει οδηγήσει, μέχρι στιγμής, σε μείωση του συνολικού όγκου των πωλήσεων κατά 1,7%, με το μεγαλύτερο «ψαλίδι» να έχει πέσει στις αγορές σε όγκο των γαλακτοκομικών (4,9%), των κατεψυγμένων (5,2%), των αλκοολούχων ποτών (7,8%), των καθαριστικών (6,5%) και των άλλων προϊόντων για το σπίτι.

Όμως υπάρχουν δύο κατηγορίες -σε αρκετά προϊόντα αλληλοκαλύπτονται- που εμφανίζουν σημαντική ανάπτυξη.

• Η πρώτη είναι τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας. Αν και ο ρυθμός αύξησης των τιμών τους είναι υψηλότερος από τα επώνυμα, παραμένουν φθηνότερα από τα τελευταία και αποτελούν ένα οχυρό για τους καταναλωτές. Αυτή η διαφορά στην τιμή έχει αυξήσει τις πωλήσεις τους, από την αρχή της χρονιάς μέχρι και τον Ιούλιο, κατά 10,2% και το μερίδιό τους στο 15,9% από 14,8% που ήταν το 2021.
• Η δεύτερη κατηγορία, στην οποία περιλαμβάνονται και αρκετά προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας, είναι αυτή των χύμα προϊόντων. Τα επί ζυγίω προϊόντα, τα οποία μεσουράνησαν μέχρι και τη δεκαετία του ’80, είναι σημαντικά φθηνότερα από τα τυποποιημένα. Σήμερα αντιπροσωπεύουν το 23,8% των πωλήσεων των ταχυκίνητων κωδικών των σούπερ μάρκετ, από 23,4% που ήταν το 2021. Πρόκειται δε για την κατηγορία εκείνη η οποία τους πρώτους επτά μήνες του έτους εισέφερε στα ταμεία των σούπερ μάρκετ επιπλέον 50 εκατ. ευρώ, όταν τα τυποποιημένα, που αντιπροσωπεύουν το 76,2% των πωλήσεων των ταχυκίνητων κωδικών, προσέθεσαν 80 εκατ. ευρώ στα ταμεία των οργανωμένη λιανικής.

Τη μεγαλύτερη αύξηση κατέγραψαν οι πωλήσεις χύμα πουλερικών (+14,2%), κρέατος (+8,4%), γαλακτοκομικών (+6,9%) και οπωρολαχανικών (+2,3%). Μοναδική εξαίρεση αποτελούν οι πωλήσεις ιχθυηρών που υποχώρησαν κατά 9,9% και αλλαντικών κατά 7,6%.

Η στροφή αυτή των καταναλωτών προς τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας και στα επί ζυγίω πριμοδοτεί και θα πριμοδοτήσει, όπως εκτιμούν στελέχη της αγοράς, όσες αλυσίδες διαθέτουν μεγάλη γκάμα σε αυτές τις κατηγορίες, μεγάλες σάλες που μπορούν να υποστηρίξουν, λόγω επιφάνειας, τέτοιες κατηγορίες (η περίπτωση αυτή αφορά κυρίως τα χύμα προϊόντα), αλλά και τα μπακάλικα και τις λαϊκές αγορές.

Τη στιγμή μάλιστα που το πληθωριστικό κύμα δεν φαίνεται να κοπάζει και ο προϋπολογισμός των νοικοκυριών, που έχουν να αντιμετωπίσουν και τους αυξανόμενους λογαριασμούς ενέργειας, έχει εκτροχιαστεί, η τάση αυτή θα διατηρηθεί και το επόμενο διάστημα, εκτιμούν οι ίδιες πηγές.

Σήμερα, 7 στους 10 εργαζόμενους δηλώνει σε έρευνα της ΓΣΕΕ ότι η άνοδος των τιμών τούς έχει οδηγήσει σε μείωση της κατανάλωσης βασικών ειδών διατροφής (πολύ και αρκετά). Με το 20% των εργαζομένων να δηλώνει ότι η οικονομική του κατάσταση δεν του επιτρέπει να αντεπεξέλθει καθόλου στις συνθήκες ακρίβειας και ενεργειακής κρίσης του χειμώνα.

Το πρόβλημα με τις ανατιμήσεις και τον πληθωρισμό δεν είναι μόνο ελληνικό. Στην Ισπανία έχει ξεσπάσει «πόλεμος» μεταξύ των αλυσίδων αλλά και μεταξύ των αλυσίδων και μελών της ισπανικής κυβέρνησης. Πριν από λίγες ώρες, ο γαλλικός όμιλος Carrefour, που βρίσκεται στη δεύτερη θέση πίσω από τη Mercadona, ανακοίνωσε ότι θα προσφέρει έως τις 8 Ιανουαρίου ένα καλάθι 30 προϊόντων προς 30 ευρώ.

Η αλυσίδα υποστηρίζει ότι το μέτρο στοχεύει να συμβάλει στην προάσπιση της αγοραστικής δύναμης των πελατών. Αν και κάποιοι «βλέπουν» πίσω από αυτή την τιμολογιακή πολιτική την προσπάθεια του γαλλικού λιανεμπορικού ομίλου να πάρει κεφάλι στη χώρα της Ιβηρικής Χερσονήσου και να πιέσει τους προμηθευτές της.

Η απόφαση της Carrefour να προχωρήσει στη συγκεκριμένη προωθητική ενέργεια ήρθε λίγες ημέρες μετά τις δηλώσεις της αντιπροέδρου της ισπανικής κυβέρνησης και υπουργού Εργασίας Yolanda Díaz να υπάρξει συμφωνία με τους μεγάλους λιανοπωλητές να περιορίσουν τις τιμές σε βασικά είδη όπως το ψωμί, το γάλα, τα αβγά, τα φρούτα, κ.ά.

Τόσο οι προτάσεις της Ισπανίδας υπουργού όσο και η κίνηση της Carrefour έχουν προκαλέσει αντιδράσεις, με τη μεγαλύτερη εργοδοτική ένωση, τη CEOE, να καταγγέλλει, σύμφωνα με το Reuters, την απόφαση του γαλλικού ομίλου ως «σοβιετικού τύπου» και τον υπουργό Γεωργίας της Ισπανίας να δηλώνει ότι σύμφωνα με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, οι παρεμβάσεις στις τιμές θα μπορούσαν να υιοθετηθούν μόνο σε ρυθμιζόμενες αγορές.