Μαζικός και VIP τουρισμός, δυο προκλήσεις για τη χώρα

Δύο προβλήματα που σχετίζονται μεταξύ τους αλλά είναι αρκετά διακριτά, έχουν αρχίσει ήδη να αχνοφαίνονται και θα μας απασχολήσουν έντονα σε σχέση με το πώς εξελίσσεται το τουριστικό προϊόν της χώρας μας στα αμέσως επόμενα χρόνια, επισήμανε ο καθηγητής Πολιτικής Επιστήμης, συγγραφέας Στάθης Καλύβας.

Το ένα, έχει να κάνει με το θέμα του μαζικού τουρισμού ή υπερ-τουρισμού σε νησιά ιδιαίτερα και όχι μόνο. Όπως διαπιστώθηκε φέτος και συζητείται αρκετά ήδη από εμπλεκόμενους στον τουρισμό και μη, έχουμε έναν πολύ μεγάλο αριθμό επισκεπτών που δεν ανταποκρίνεται στις υποδομές της χώρας. Αυτό δημιουργεί δύο προβλήματα, επισημαίνει ο κ. Καλύβας, μιλώντας στην ΕΡΤ.

«Το πρώτο είναι ότι καταστρέφεται η εμπειρία των ανθρώπων αυτών, άρα και το μέλλον του τουρισμού από την υπερεκμετάλλευση. Το δεύτερο μεγάλο πρόβλημα είναι ότι καταστρέφεται το περιβάλλον. Αυτό έχει αρχίσει να γίνεται συνείδηση, αλλά δεν έχει αρχίσει να αποκρυσταλλώνεται η αίσθηση του τι ακριβώς σημαίνει. Η λύση, ακούω, είναι να αυξήσουμε τις υποδομές, αυτό όμως έχει μια αντίφαση μέσα του. Φτιάχνοντας ένα μεγάλο αεροδρόμιο σε ένα νησί για να βελτιώσεις τις υποδομές υποδοχής, δημιουργείς τεράστια ζητήματα στις υπόλοιπες υποδομές, στον ηλεκτρισμό, το νερό, στην μετακίνηση, την ιατρική περίθαλψη» σημειώνει ο κ. Καλύβας.

Το πρόβλημα που ακόμη δεν το έχουμε συνειδητοποιήσει και φέτος έγινε σαφές, είναι του αποκαλούμενου vip τουρισμού, για τους πάρα πολύ πλούσιους, σύμφωνα με τον κ. Καλύβα. «Πάντα υπήρχε μια συζήτηση στην Ελλάδα για το πώς έπρεπε να μετακινηθούμε από τον μαζικό τουρισμό σε έναν τουρισμό πολυτελείας. Αυτό φαίνεται να γίνεται φέτος εν μέρει, σε κάποια νησιά τουλάχιστον αλλά και αυτό έχει προβλήματα. Μειώνεται ο αριθμός των επισκεπτών γιατί το κόστος εκτοξεύεται, διότι όταν ένας τόπος γίνεται τόπος παραθερισμού για τους πάρα πολύ πλούσιους οι τιμές μετακινούνται ανάλογα.

Αυτό σημαίνει ότι μειώνεται μεν ο αριθμός, φεύγουμε ενδεχομένως από τον μαζικό τουρισμό, αλλά γίνεται συγχρόνως απαγορευτικός αυτός ο τόπος και για εμάς τους Έλληνες. Δηλαδή μια σειρά από πολύ δημοφιλείς και πολύ όμορφους προορισμούς, οι Κυκλάδες φερ’ ειπείν, πολύ σύντομα- φάνηκε αυτό ήδη φέτος-δεν θα είναι πια προσιτές σε σχεδόν κανέναν Έλληνα» προσέθεσε ο ίδιος.

Δεν είναι μόνο το κόστος της μετακίνησης, επισήμανε ο κ. Καλύβας, που κάνει απαγορευτικούς τους προορισμούς αυτούς για τον μέσο Έλληνα, ούτε ο πληθωρισμός. Είναι ότι οι ίδιες οι υπηρεσίες που αναπτύσσονται για να ανταποκριθούν στις επιθυμίες των πολύ πλούσιων επισκεπτών, είναι υπηρεσίες που δεν είναι προσιτές σχεδόν σε κανέναν άνθρωπο, όχι φτωχό, αλλά ούτε της μεσαίας τάξης.

«Εκεί το ερώτημα είναι, πώς αντιμετωπίζουμε το ενδεχόμενο, ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της χώρας μας να μην είναι πια προσιτό σε μας. Είναι κάτι που το θέλουμε και είμαστε διατεθειμένοι να το θυσιάσουμε; Και βέβαια και την αλλαγή του περιβάλλοντος, γιατί όταν οι περιοχές αυτές μεταμορφώνονται με αυτόν τον τρόπο, αυτό σημαίνει ότι αυτό που παραδίδουμε στις επόμενες γενιές είναι ένα αλλοιωμένο προϊόν και εκεί πρέπει να συζητήσουμε την δική μας ευθύνη απέναντι στις γενιές που έρχονται» συμπλήρωσε.

Η συλλογική ταυτότητα

Το επόμενο που επηρεάζεται σημαντικά είναι η συλλογική μας ταυτότητα, ανέφερε ο κ. Καλύβας και εξήγησε το γιατί. «Η πρόσβασή μας στην θάλασσα το καλοκαίρι παίζει πολύ σημαντικό ρόλο, ακόμη και στην διάρκεια της κρίσης υπήρχε η αντίληψη ότι παρά τις οικονομικές δυσκολίες έχουμε τουλάχιστον το καλοκαίρι και τον τόπο μας να αρκεστούμε. Αυτό μπορεί να χαθεί και αν γίνει αυτό, αλλάζει όλη μας η ταυτότητα και αυτό έχει πολύ μεγάλες συνέπειες και μπορεί να δημιουργήσει ένα πολύ μεγάλο τραύμα».

Η άλλη συνέπεια, που πρέπει να συνυπολογίσει κανείς, έχει να κάνει με την αλλαγή του τρόπου που δουλεύουν οι οικονομίες, τόνισε ο κ. Καλύβας. Στο μέλλον, οι χώρες εκείνες που έχουν την δυνατότητα να προσελκύουν ανθρώπους που είναι καινοτόμοι και δημιουργικοί χωρίς να είναι πλούσιοι, αλλά έχουν την δυνατότητα να τραβήξουν την οικονομία σε καινοτόμες δραστηριότητες, ακόμα και αν δεν είναι άνθρωποι που κατάγονται από αυτόν τον τόπο, αυτές οι χώρες θα έχουν ένα πολύ μεγάλο πλεονέκτημα, εξήγησε.

«Εμείς ως χώρα, πολιτισμικά αλλά και μέσα από τις ομορφιές του τόπου μας, έχουμε το πλεονέκτημα ότι προσφέρουμε ένα πάρα πολύ ωραίο περιβάλλον για να τραβήξουμε αυτούς τους ανθρώπους και αυτό έχει αρχίσει ήδη να γίνεται. Αν χάσουν την πρόσβαση αυτοί οι άνθρωποι σε αυτή την δυνατότητα, τότε χάνουμε και εμείς ένα πολύ μεγάλο συγκριτικό πλεονέκτημα. Υπάρχει δηλαδή και ένα οικονομικό κόστος αυτής της αλλαγής που δεν μπορούμε να εκτιμήσουμε τώρα σωστά αλλά θα συμβεί» περιέγραψε ο κ. Καλύβας.

Σε όλα αυτά, πρέπει να προστεθεί ότι η φετινή αύξηση του τουρισμού δεν είναι κάτι περιστασιακό όπως ανέφερε. Το ελληνικό καλοκαίρι αποτελείται από μια σύνθεση στοιχείων πολύ σπάνια, που δεν συναντά κανείς σε πολλά μέρη του πλανήτη, επομένως θέλουν να το γευτούν πάρα πολλοί άνθρωποι. Την ίδια ώρα οι άνθρωποι αυτοί θα αυξάνονται γιατί αυξάνονται οι ευκατάστατοι άνθρωποι στον πλανήτη. Ήδη έρχονται τουρίστες από περιοχές πέραν της Ευρώπης και των ΗΠΑ, για παράδειγμα από την Ινδία, την Μαλαισία ακόμα και από αφρικανικές χώρες.

«Σε κάποια χρόνια ο αριθμός των ανθρώπων που θα είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν για να περάσουν το καλοκαίρι τους στην Ελλάδα θα αυξηθεί και άλλο και αυτό θα σπρώχνει τις τιμές προς τα πάνω» επισήμανε ο κ. Καλύβας, καταλήγοντας ότι πρέπει όλα αυτά να τα σκεφτούμε, να τα συνειδητοποιήσουμε και να καταλήξουμε σε κάποιες πολιτικές που θα αμβλύνουν τις συνέπειες αυτών των πραγμάτων.

ΠΗΓΗ: ΕΡΤ