Γκρίζες ζώνες στη συμφωνία της ΕΕ για περιορισμό στο φυσικό αέριο

Πριν αλέκτωρ λαλήσει τρις, ο συμβιβασμός που «έκλεισε» την προηγούμενη εβδομάδα η ΕΕ (πλην της Ουγγαρίας) για την μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά 15% από τον Σεπτέμβριο μέχρι τον Μάρτιο του 2023, άρχισε ήδη να «μπάζει νερά».

Οι πολιτικές ιαχές περί νίκης του Νότου και η «απάντηση» του Βορρά ότι πρόκειται απλά για έναν «συμβιβασμό εθελοντικής αλληλεγγύης» ανάγκασαν τους αναλυτές να διαβάσουν τα ψιλά γράμματα της συμφωνίας.

Χρειάστηκε οι χώρες να συμφωνήσουν σε μια σειρά εξαιρέσεων από την αρχική πρόταση της Κομισιόν, με τις χώρες του Νότου να φαίνονται μεν κερδισμένες, όμως οι εξαιρέσεις είναι τόσες πολλές που πρόκειται για «μια πρόταση... σουρωτήρι» όπως εύστοχα σχολίασε ανώτατος παράγοντας της ΕΕ.

«Η ΕΕ έδειξε για ακόμα μια φορά ότι δεν μπορεί να λάβει στιβαρές αποφάσεις, ακόμα και στην πιο δύσκολη στιγμή» είπε η πηγή και έδειξε στην «αγαπημένη» πλέον παράγραφο που βάζουν συνήθως οι Βόρειοι σε κάθε συμβιβασμό και «νίκη» του Νότου.

Πρόκειται για την εξής παράγραφο της συμφωνίας που λέει: «H Επιτροπή θα υποβάλει σχετική πρόταση στο Συμβούλιο (σ.σ. για κατάσταση συναγερμού) αν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι υπάρχει κίνδυνος εφοδιασμού φυσικού αερίου ή αν τουλάχιστον πέντε κράτη-μέλη δηλώσουν κατάσταση συναγερμού σε εθνικό επίπεδο. Η απόφαση θα ληφθεί με ειδική πλειοψηφία από τα κράτη-μέλη».

Τι σημαίνει αυτό;

Ότι οι τελικές αποφάσεις φεύγουν από τα χέρια της Κομισιόν και πάνε στους αρχηγούς κρατών της ΕΕ. Και μπορεί μεν να βρεθούν 5 κράτη μέλη που θα δηλώσουν κατάσταση συναγερμού, όμως η όποια απόφαση πρέπει να ληφθεί με ειδική πλειοψηφία. Και εκεί είναι που ο Βορράς συνήθως περνάει τη γραμμή του ή επιβάλλει νέους συμβιβασμούς και πολλούς αστερίσκους.

Με άλλα λόγια, εάν η Ελλάδα και ο Νότος θέλουν να ενεργοποιήσουν τη συμφωνία θα πρέπει να περάσουν από τις συμπληγάδες των άλλων κρατών μελών και όχι της Κομισιόν, που θα ενεργοποιούσε αυτόματα την συμφωνία εάν υπέβαλαν σήματα εκτάκτου ανάγκης πέντε κράτη μέλη.

Η άμεση απάντηση της Gazprom

H Ρωσία βεβαίως βρήκε την ευκαιρία και «απάντησε» άμεσα, θολώνοντας περισσότερο το τοπίο για τις τιμές ενόψει χειμώνα.

Ο ρωσικός κολοσσός αερίου Gazprom ανακοίνωσε το Σάββατο ότι σταμάτησε να τροφοδοτεί τη γειτονική Λετονία με αέριο, κατηγορώντας την για παραβίαση όρων αναφορικά με την παραλαβή αερίου.

Αναλυτές κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου ότι το παιχνίδι «ανοίγω-κλείνω» των Ρώσων, δεν είναι προβλέψιμο, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να προβλεφθεί η μέση τιμή του φυσικού αερίου για τον χειμώνα.

Υπενθυμίζεται ότι η Ρωσία έχει ήδη διακόψει την παροχή αερίου προς την Πολωνία, τη Βουλγαρία, τη Φινλανδία, την Ολλανδία και τη Δανία, που αρνήθηκαν να ανοίξουν λογαριασμούς σε ρούβλια σε ρωσική τράπεζα ώστε να πληρώνουν το φυσικό αέριο στο πλαίσιο ενός νέου συστήματος διακανονισμού των συναλλαγών.

Η Ρωσία έχει επίσης σταματήσει τις πωλήσεις αερίου στην Shell Energy Europe στη Γερμανία.

Χθες η Μόσχα προχώρησε ένα βήμα πάρα πέρα ανακοινώνοντας ότι …τους μένει μόνο μια τουρμπίνα ανοιχτή ενόψει χειμώνα.

Ο Ρώσος κρατικός αξιωματούχος αρμόδιος για το φυσικό αέριο, Αλεξέι Γκρίβα, δήλωσε : «Όταν υπάρχει μόνο μία τουρμπίνα, μπορεί να σταματήσει ανά πάσα στιγμή. Μπορεί να προκύψει κάποιο τεχνικό σφάλμα, μία αστοχία υλικού. Όπως και στις άλλες τουρμπίνες. Και αυτό, φυσικά, θα καταστήσει αδύνατη τη μεταφορά φυσικού αερίου σε ολόκληρο τον αγωγό Nord Stream, απλώς για λόγους τεχνικής ασφάλειας».

Τί ζήτησε η Ρωσία για να ανοίξει τις τουρμπίνες; Να αρθούν οι κυρώσεις από Ευρωπαϊκή Ένωση και Βρετανία που εμποδίζουν, όπως ισχυρίζεται, την επισκευή και επιστροφή των τουρμπινών στην Gazprom.

Όσο η Ρωσία κλιμακώνει την ρητορική της, τόσο δικαιώνονται όσοι αναλυτές προέβλεψαν ότι ο ενεργειακός πόλεμος θα μαίνεται παράλληλα με τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ο οποίος όχι μόνο συνεχίζεται, αλλά τις τελευταίες ημέρες κλιμακώνεται έντονα. Και όσο μαίνεται ο πόλεμος, τόσο διαφαίνεται πιο ξεκάθαρα ότι ο μεγάλος ηττημένος είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Κλείνουν τα φώτα…

Εν τω μεταξύ, σε κινήσεις που «βγάζουν» φόβο και ανασφάλεια έχουν αρχίσει προχωρούν οι Ευρωπαίοι. Μετά την Γερμανία και η Ελλάδα ανακοινώνει... συσκότιση.

Σύμφωνα με την «Καθημερινή της Κυριακής» η κυβέρνηση ετοιμάζει έκτακτο σχέδιο για εξοικονόμηση ενέργειας που αναμένεται να δρομολογηθεί από τον Αύγουστο στα πλαίσια της μείωσης φυσικού αερίου κατά 15%. Ο διακόπτης αναμένεται να κλείσει πρώτα σε δημόσιους χώρους.

Έτσι, μεταξύ άλλων, θα σβήσει τη μία στις 10 λάμπες στους δρόμους και τα φώτα «καλλωπισμού» στα αρχαιολογικά και άλλα μνημεία μετά τις 3 το πρωί, ενώ το πρόγραμμα απολιγνιτοποίησης της ΔΕΗ «παγώνει» για 2 ή 3 χρόνια.

Ο υπουργός Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, δήλωσε ότι το ενδεχόμενο της υποχρεωτικής μείωσης της κατανάλωσης στα νοικοκυριά και στη βιομηχανία, μέσω των εκ περιτροπής διακοπών ρεύματος, δεν μπορεί να αποκλειστεί «από τη στιγμή που αντιμετωπίζουμε μια ενεργειακή κρίση ιστορικών διαστάσεων.»

Η Ρωσία καθορίζει την ύφεση στην ΕΕ

Τα "σκοτεινά" σενάρια των ξένων οίκων αξιολόγησης για ύφεση στην ΕΕ και ιδιαίτερα στην Γερμανία που θα προκαλέσει ντόμινο και στις υπόλοιπες χώρες επικρατούν.

Όμως υπάρχουν και πιο ψύχραιμες αναλύσεις που βλέπουν ότι η πολιτική Πούτιν είναι μακροπρόθεσμη και εκτιμούν ότι δεν τον συμφέρει να κλείσει εντελώς τις στρόφιγγες του φυσικού αερίου προς την ΕΕ.

Σύμφωνα με την Goldman Sachs, το βασικό σενάριο σήμερα συνεχίζει να είναι ότι η Ρωσία δεν θα διακόψει τις ροές φυσικού και έτσι η ύφεση στην Ευρωζώνη θα είναι ήπια και θα διαρκέσει δύο μόλις τρίμηνα, ενώ η ελληνική οικονομία αναμένεται να την αποφύγει.

Στο δυσμενές σενάριο της πλήρους διακοπής του φυσικού αερίου, η ύφεση στην Ευρώπη θα είναι άνω του 2% και η ελληνική οικονομία θα κινδυνεύει στο τέλος του 2022 και στο 2023.

Η Μόσχα βέβαια ανταπαντά και προειδοποιεί τους οίκους να μην εφησυχάζουν. Με το ψυχροπολεμικό κλίμα μεταξύ Δύσης και Ανατολής να εντείνεται, η Ρωσία ανακοίνωσε συμφωνία με την Κίνα την Ινδία.

Σύμφωνα με το CNBC, Μόσχα και Πεκίνο ολοκληρώνουν τάχιστα τον πρώτο αγωγό φυσικού αερίου που ενώνει τις δύο χώρες ο οποίος βρίσκεται πλέον στο τελικό στάδιο της κατασκευής και θα στέλνει αέριο από τη Σιβηρία στη Σανγκάη.

Ο αγωγός λέγεται «Power of Siberia» και άρχισε να παραδίδει φυσικό αέριο στην βόρεια Κίνα τον Δεκέμβριο του 2019. Στην Κίνα, ο αγωγός περνάει από την ανατολική πλευρά της χώρας, το Πεκίνο και καταλήγει στη Σαγκάη.

Τον Δεκέμβριο του 2020 Ρωσία και Κίνα ξεκίνησαν τη λεγόμενη «μεσαία φάση» του έργου, επεκτείνοντας τον αγωγό και στα νότια της Κίνας. Στόχος ήταν η ολοκλήρωσή του έως το 2025 οπότε και θα αυξηθεί σημαντικά το ποσοστό ρωσικού φυσικού αερίου που θα λαμβάνει η Κίνα, ανοίγοντας νέους ενεργειακούς δρόμους προς την Ασία. Όμως μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία και την απόφαση της ΕΕ να μειώσει κατά 2/3 τις εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου, Ρωσία και Κίνα έχουν επισπεύσει τις διαδικασίες ολοκλήρωσης του αγωγού.

Ενδεικτικό είναι ότι το πρώτο εξάμηνο του 2022 - όσο διαρκεί δηλαδή ο πόλεμος Ρωσίας Ουκρανίας - η Κίνα τριπλασίασε την εισαγωγή αερίου από την Μόσχα...