Αυξημένες κατά 20 δισ. οι καταθέσεις των νοικοκυριών μετά την πανδημία

Ανθεκτικές κατά το πρώτο φετινό εξάμηνο και αυξημένες κατά 20 δισ. ευρώ σε σχέση με την αρχή της πανδημίας εμφανίστηκαν οι τραπεζικές καταθέσεις των ελληνικών νοικοκυριών στο τέλος Ιουνίου.

Ειδικότερα, με βάση τα στοιχεία της Τραπέζης της Ελλάδος, οι καταθέσεις των νοικοκυριών αυξήθηκαν:

·         Κατά 866 εκατ. ευρώ τον Ιούνιο του 2022 σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα.

·         Κατά 1,5 δισ. ευρώ το φετινό εξάμηνο σε σύγκριση με τον Δεκέμβριο του 2021.

·         Κατά περίπου είκοσι δισ. ευρώ (για την ακρίβεια 19,9 δισ.) από τα τέλη του 2019 -δηλαδή σε σύγκριση με τα προ πανδημίας επίπεδα-, φτάνοντας στο ποσό των 136,56 δισ. ευρώ.

Το ποσό αυτό οδηγεί σε ένα δείκτη χορηγήσεων προς καταθέσεις μικρότερο του 100% και σε ικανοποιητική ρευστότητα τις ελληνικές τράπεζες.

Θα πρέπει να σημειωθεί πως η μεγάλη αυτή τόνωση των καταθέσεων έλαβε χώρα σε μια περίοδο μηδενικών -ουσιαστικά- τραπεζικών επιτοκίων, ακόμη και για τους λεγόμενους καλούς πελάτες των εγχώριων χρηματοπιστωτικών ομίλων. Το ζήτημα των τόσο χαμηλών επιτοκίων άλλωστε ερμηνεύει το γιατί μήνα με τον μήνα συρρικνώνεται το ύψος των προθεσμιακών καταθέσεων, οι οποίες από τα 43,5 δισ. της 31ης/12/2019 προσγειώθηκαν στο τέλος του πρώτου φετινού εξαμήνου στα 24,48 δισ. ευρώ (-19 δισ. ευρώ, ή μόλις στο 17,9% του συνόλου των καταθέσεων).

Η αύξηση των καταθέσεων από τον Μάρτιο του 2020 έως και τον Μάιο του 2021 -αν και αρχικά εξέπληξε τους αναλυτές- αποδόθηκε διεθνώς (άρα και στην Ελλάδα) στον συνδυασμό των κρατικών μέτρων στήριξης για την αντιμετώπιση της πανδημίας που δόθηκαν από τις κυβερνήσεις και του ταυτόχρονα χαμηλού επιπέδου κατανάλωσης των πολιτών εξαιτίας των περιοριστικών μέτρων που είχαν επιβληθεί.

Από τον Μάιο ωστόσο του 2021, τόσο τα προγράμματα στήριξης όσο και τα περιοριστικά μέτρα τερματίστηκαν. Επιπλέον, από την αρχή του δεύτερου εξαμήνου της περυσινής χρονιάς, εντάθηκε η άνοδος των τιμών σε ενέργεια, μεταφορές και βασικά εμπορεύματα (commodities), με αποτέλεσμα την εμφάνιση ισχυρών πληθωριστικών πιέσεων, ιδιαίτερα κατά το πρώτο μισό του 2022 (συνέβαλε και η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία).  

Πολλοί είχαν προβλέψει ότι η εκτίναξη των τιμών στα ράφια των super markets -με ό,τι αυτό θα μπορούσε να σημάνει για τα πορτοφόλια και το διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών- θα μείωνε δραστικά το επίπεδο των καταθέσεων καθώς πολλοί συμπολίτες μας θα αναγκάζονταν να «φάνε από τα έτοιμα». Τα στοιχεία όμως της Τραπέζης της Ελλάδος διαψεύδουν για έναν ακόμη μήνα όλους αυτούς, χωρίς ωστόσο κάποιος να μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια το πώς θα εξελιχθούν τα πράγματα στο μέλλον και ιδιαίτερα μετά το πέρας της τουριστικής περιόδου.

Στην πράξη, οι καταθέσεις κατά τη διάρκεια του πρώτου «καυτού» εξαμήνου αυξήθηκαν κατά 1,5 δισ. ευρώ, με στελέχη της αγοράς να αποδίδουν τη συγκεκριμένη εξέλιξη σε παράγοντες όπως η αύξηση του ΑΕΠ (+7% το πρώτο τρίμηνο) και η συγκράτηση της καταναλωτικής δαπάνης από τα ελληνικά νοικοκυριά από τον Μάρτιο και μετά (το κενό αυτό καλύφθηκε πιθανότατα στο σύνολο της οικονομίας από την αυξημένη τουριστική δραστηριότητα).

Ορισμένοι κάνουν λόγο και για διαθέσιμα που προέκυψαν από ρευστοποιήσεις επενδυτικών-χρηματοοικονομικών προϊόντων (π.χ. μερίδια αμοιβαίων κεφαλαίων), πλην όμως κατά την ίδια περίοδο είχαμε και αρκετές εκδόσεις εταιρικών ομολόγων, οι οποίες σε σημαντικό βαθμό καλύφθηκαν από ατομικούς επενδυτές.