Φυσικό Αέριο: Δεν κάνει πίσω η ΡΑΕ για την υπόγεια αποθήκευση Καβάλας

Αμετάβλητη, σε σχέση με το αρχικό κείμενο της δημόσιας διαβούλευσης, είναι η οριστική απόφαση της ΡΑΕ για τον Κανονισμό Τιμολόγησης της δραστηριότητας της υπόγειας αποθήκης φυσικού αερίου στη Νότια Καβάλα, που δόθηκε χθες στη δημοσιότητα. Με τα δεδομένα αυτά, σύμφωνα με πληροφορίες του Euro2day.gr, φαίνεται να καθίσταται προβληματική η υποβολή δεσμευτικών προσφορών από τους δύο ενδιαφερόμενους επενδυτές στον διαγωνισμό που έχει προκηρύξει το ΤΑΙΠΕΔ.

Άλλωστε, οι δύο επενδυτές, Energean Oil & Gas και η κοινοπραξία ΔΕΣΦΑ-ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, είχαν διατυπώσει τις ενστάσεις τους στο κείμενο της διαβούλευσης και είχαν δηλώσει απερίφραστα ότι η εισήγηση του Ρυθμιστή αποθαρρύνει τη συμμετοχή τους στον διαγωνισμό. Είναι σαφές ότι μετά τη δημοσιοποίηση του τελικού πλαισίου τιμολόγησης από τη ΡΑΕ θα αξιολογήσουν τα δεδομένα και θα λάβουν τις οριστικές αποφάσεις τους.

Πρέπει να σημειωθεί ότι η επένδυση έρχεται να υλοποιηθεί κάτω από εξαιρετικά δυσμενείς συνθήκες. Με τις διαρκώς παρούσες απειλές Πούτιν να διακόψει την προμήθεια ρωσικού αερίου, ήδη την περιορίζει, τις τιμές του φυσικού αερίου να έχουν εκτοξευθεί, τις τιμές των υλικών να αυξάνονται διαρκώς και τα προβλήματα στην παγκόσμια εφοδιαστική αλυσίδα με τις συνακόλουθες καθυστερήσεις, το κόστος της επένδυσης έχει ξεφύγει κατά πολύ από τους αρχικούς υπολογισμούς και πάντως δεν ανταποκρίνεται στα δεδομένα του 2020, στα οποία «πατάει» ο Ρυθμιστής για τη διαμόρφωση του Κανονισμού Τιμολόγησης. Όλα αυτά, όπως λένε πηγές της αγοράς, ενδεχομένως να συνηγορούν υπέρ των επενδυτών και των επιχειρημάτων τους.

Από την άλλη πλευρά, ωστόσο, αναγνωρίζεται ότι ο ρόλος του Ρυθμιστή είναι η διαφύλαξη του δημοσίου συμφέροντος και η προστασία των καταναλωτών-χρηστών της αποθήκης. Υπό αυτήν την έννοια θεωρείται θεμιτή και αιτιολογημένη και η δική του θέση, για τους όρους που θέτει στον Κανονισμό.

Πιο συγκεκριμένα:

• Η ΡΑΕ υπερθεματίζει της ωφελιμότητας κατασκευής του έργου, εκτιμώντας ότι το συνολικό κοινωνικό όφελος υπερβαίνει το κόστος του. Ως capex της αποθήκης υπολογίζονται τα 321 εκατ. ευρώ, συν 47-60 εκατ. ευρώ το κόστος του μη αντλήσιμου αερίου (cushion gas), που είναι απαραίτητο για την απόληψη αερίου από την εγκατάσταση.

• Το εγγυημένο από την Αρχή έσοδο της ΥΑΦΑ υπολογίζεται στα 160 εκατ. ευρώ καθ’ όλη τη διάρκεια της ωφέλιμης ζωής της αποθήκης, που αντιπροσωπεύει το 50% του κόστους της επένδυσης. Αυτό το ποσοστό αποτελεί την κοινωνικοποίηση του έργου, με άλλα λόγια, το ποσό που θα επιβαρύνει χρήστες της αποθήκης ή καταναλωτές φυσικού αερίου. Η ανάκτηση του μπορεί να γίνει με δύο τρόπους, όπως προτείνει η ΡΑΕ. Είτε μέσω διακριτού Τέλους Αποθήκευσης Φυσικού Αερίου, το οποίο θα επιμερίζεται σε όλους τους καταναλωτές φυσικού αερίου ως ανταπόδοση για το αγαθό της ασφάλειας εφοδιασμού, είτε μέσω της επιβολής σε προμηθευτές και ηλεκτροπαραγωγούς ενός υποχρεωτικού πλαφόν χρήσης της ΥΑΦΑ για την αποθήκευση φυσικού αερίου.

• Η ΡΑΕ παραπέμπει τους επενδυτές για την κάλυψη ενδεχόμενων χρηματοδοτικών κενών σε δύο πηγές: πρώτον, την πολιτεία, η οποία μπορεί για λόγους ενεργειακής ασφάλειας να διατηρεί στρατηγικά αποθέματα αερίου στην αποθήκη, αποζημιώνοντας τους. Όπως αναφέρεται στην απόφαση, η ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας διασφαλίζεται με τη διατήρηση αποθεμάτων της τάξης των 167-180 εκατ. Nm3, το οποίο αντιστοιχεί σε περίπου 50% του ετήσιου διακινούμενου όγκου της ΥΑΦΑ και μπορεί να εξασφαλίσει στον επενδυτή έως το 50% του απαιτούμενου εσόδου του.

Δεύτερον, σε ευρωπαϊκούς πόρους, για να απομειώνεται η επιβάρυνση των καταναλωτών και να συμβαδίζει η ανάπτυξη του συστήματος με την εθνική ενεργειακή πολιτική. Μάλιστα, επισημαίνεται το γεγονός ότι η Κομισιόν θα συνεχίσει να χρηματοδοτεί υποδομές φυσικού αερίου και δη αποθήκευσης, συνεπώς, εκτιμάται στην απόφαση ότι «η ΥΑΦΑ έχει σημαντικές πιθανότητες χρηματοδότησης και το προταθέν σχήμα καθίσταται ακόμα περισσότερο βιώσιμο».

• Η ΡΑΕ αποκλείει τελεσίδικα και κατηγορηματικά την ενσωμάτωση στο κόστος της επένδυσης της ΥΑΦΑ την επέκταση του εθνικού συστήματος μεταφοράς φυσικού αερίου με νέο αγωγό, όπως έχει προτείνει ο ΔΕΣΦΑ. Αν’ αυτού υποδεικνύει στον Διαχειριστή να αναζητήσει και να εντοπίσει τρόπους λειτουργίας της ΥΑΦΑ στο βέλτιστο βαθμό, χωρίς σημαντικές επενδύσεις στο σύστημα, με δεδομένα ότι, η διασύνδεση των Κήπων, που υπολειτουργεί σήμερα, από το 2023 θα παρέχει διαθέσιμη χωρητικότητα 4,3 εκατ. Nm3 την ημέρα, ενώ θα έχει ολοκληρωθεί και η αναβάθμιση του Συμπιεστή στη Νέα Μεσήμβρια, ενισχύοντας τη χωρητικότητα στις υποδομές του ανατολικού άξονα του εθνικού συστήματος αερίου.

Ο Κανονισμός αυτός ισχύει εφόσον η ΥΑΦΑ κατασκευαστεί και λειτουργήσει με τα εξής χαρακτηριστικά: χωρητικότητα 1 δισ. κ.μ., δυναμικότητα εισπίεσης 80 γιγαβατώρες την ημέρα, δυναμικότητα απόληψης 103 γιγαβατώρες την ημέρα και ετήσιος ενεργός διακινούμενος όγκος 6.063 GWh. Η ΥΑΦΑ θα λειτουργεί υπό καθεστώς ρυθμιζόμενης πρόσβασης τρίτων.

Εντός τεσσάρων μηνών από τη δημοσίευση της απόφασης ο Ρυθμιστής θα καθορίσει τις βασικές αρχές για τη μεθοδολογία κατάρτισης των τιμολογίων χρήσης της υποδομής (απαιτούμενο έσοδο, τυχόν πρόσθετη απόδοση, διάρκεια ρυθμιστικής περιόδου, κλπ).

Να υπενθυμίσουμε ότι η παραχώρηση στον επενδυτή από το ΤΑΙΠΕΔ είναι για 50 χρόνια, ενώ η μετατροπή του υφιστάμενου κοιτάσματος σε υπόγεια αποθήκη θα γίνει μέσα σε συγκεκριμένη προθεσμία που θα ορίζεται στη σύμβαση παραχώρησης. Το κοίτασμα Νοτίου Καβάλας έχει επιφάνεια 5 τετρ. χλμ και βρίσκεται στον κόλπο της Καβάλας, 11 χλμ νότια του πετρελαϊκού κοιτάσματος του Πρίνου. Εκτιμάται ότι εμφανίζει σημαντικά πλεονεκτήματα για τη χρήση του ως υπόγεια αποθήκη, ιδίως λόγω της γεωλογίας του, των υφιστάμενων υποδομών και της μοναδικότητάς του στην Ελλάδα, αλλά και της εγγύτητάς του με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου.

Αυτό που μένει να φανεί τώρα είναι αν θα υπάρξει εν τέλει επενδυτικό ενδιαφέρον.