Η ύφεση της πανδημίας επαναφέρει τη ζήτηση για τα επαγγελματικά ακίνητα όπως τα γραφεία και τα εμπορικά καταστήματα, σύμφωνα με την τελευταία αποτίμηση της αγοράς για το α’ τρίμηνο του 2022 από την Cushman & Wakefield, τη διεθνή εταιρεία συμβούλων ακινήτων που συνεργάζεται για τη χώρα μας με την Proprius.
Παρά τη διατήρηση της δυνατότητας της εξ αποστάσεως εργασίας, στο α’ τρίμηνο της χρονιάς παρατηρήθηκε υψηλή απορρόφηση διαθέσιμων χώρων (35.000 τ.μ.), μέγεθος πολύ πάνω από τον τριμηνιαίο μέσο όρο και κατά 55% υψηλότερο από το ποσοστό που καταγράφηκε στο πρώτο τρίμηνο του 2021. Σύμφωνα δε με τα στοιχεία, το μέγεθος των συναλλαγών έχει αυξηθεί, με τη μέση συμφωνία να είναι πλέον για εμβαδόν 750 τ.μ. από 600 τ.μ. που ήταν ο μέσος όρος του 2021.
Η ζήτηση, δε, στρέφεται σε «πράσινα» ακίνητα σε περιοχές προβολής (αθηναϊκό κέντρο και βόρεια και ανατολικά προάστια της Αθήνας), τα οποία καταγράφουν και τις υψηλότερες τιμές ενοικίασης. Αναλυτικότερα, ο μέσος όρος των ενοικίων για prime χώρους γραφείων ανέρχεται συνολικά στα 19,5 ευρώ ανά τ.μ. Οι υψηλότερες τιμές ενοικίων κατά μέσο όρο καταγράφονται σε οδικούς άξονες στο εμπορικό-επιχειρηματικό κέντρο της Αθήνας, όπου φθάνουν τα 25 ευρώ ανά τ.μ., όπως και σε οδικούς άξονες στα βορειοανατολικά προάστια (Λ. Κηφισίας, Μεσογείων, Αττική Οδός). Στη Λ. Συγγρού και στη Λ. Βουλιαγμένης τα ενοίκια ανέρχονται σε 20 ευρώ ανά τ.μ. ενώ στον Πειραιά το μέσο ενοίκιο για prime χώρους γραφείων ανέρχεται σε 18 ευρώ ανά τ.μ.
Σύμφωνα με την έρευνα, υπό κατασκευή είναι projects συνολικού μεγέθους περίπου 124 χιλ. τ.μ. (τα μισά στους βασικούς οδικούς άξονες στα βορειοανατολικά προάστια και 5 χιλ. τ.μ. στο κέντρο), ενώ υπάρχει πρόγραμμα νέων αναπτύξεων σχεδόν 203 χιλ. τ.μ. (τα 99 χιλ. τ.μ. στα νότια προάστια, π.χ. στο Ελληνικό, 55 χιλ. τ.μ. στο αθηναϊκό κέντρο και 33,5 χιλ. τ.μ. στα βόρεια προάστια της Αθήνας).
Η πλειονότητα των ενοικιάσεων γραφείων προήλθαν δε στο α’ τρίμηνο της χρονιάς από τον δημόσιο τομέα, τις εταιρείες συμβούλων και τον τεχνολογικό τομέα, ενώ σύμφωνα με τις προβλέψεις, η ζήτηση θα συνεχίσει να είναι ισχυρή για το προσεχές δωδεκάμηνο.
Τα καταστήματα
Πέραν των γραφειακών χώρων, υψηλή ανθεκτικότητα παρουσίασε κατά τη διάρκεια της περασμένης χρονιάς ο τομέας των εμπορικών καταστημάτων, ενώ η ζήτηση δείχνει να ανακάμπτει στο α’ τρίμηνο του 2022, κυρίως από αλυσίδες αθλητικών ειδών και φίρμες premium λιανικού εμπορίου, που θέλουν ωστόσο να τοποθετηθούν σε μεγάλες εμπορικές πιάτσες, ποντάροντας και στην αναμενόμενη αύξηση των τουριστικών ροών.
Κατά τη διάρκεια του α’ τριμήνου του 2022, καταγράφηκαν νέα εγκαίνια εμπορικών χώρων όπως στο νέο κατάστημα της γαλλικής μάρκας καλλυντικών Sephora στα Ματογιάννια της Μυκόνου, στο κατάστημα Calvin Klein στην Πάτρα και στο νέο κατάστημα Molton Brown στην Κηφισιά. Η Buzz άνοιξε κατάστημα στον Πειραιά και η αλυσίδα Zakcret νέο κατάστημα στα Γιάννενα, ενώ η φίρμα Diane Von Fürstenberg ανακοίνωσε τα εγκαίνια νέου καταστήματος στη Γλυφάδα. Η Carrefour ανακοίνωσε νέα συνεργασία με τη Retail & More, για την επανεκκίνηση του δικτύου στην Ελλάδα.
Όσον αφορά στις επενδύσεις σε εμπορικά ακίνητα, η Trade Estates ΑΕΕΑΠ απέκτησε retail park κατά μήκος της οδού Πειραιώς 54 από την εταιρεία Ten Brinke έναντι 18,3 εκατ. ευρώ. Η BriQ Properties ΑΕΕΑΠ πούλησε επίσης κατάστημα 168 τ.μ. στην Κηφισιά. Επίσης, στο κέντρο της Νέας Σμύρνης πουλήθηκε μέσω ηλεκτρονικής δημοπρασίας κατάστημα 247 τ.μ. ενώ στη Βουκουρεστίου, τον πλέον ακριβό εμπορικό δρόμο της Αθήνας, εξαγοράστηκε κατάστημα 380 τ.μ. από ιδιώτη επενδυτή.
Αναφορικά με τα ενοίκια σε prime περιοχές της Αθήνας, στην οδό Ερμού ανέρχονται σε 270 ευρώ ανά τ.μ., ελαφρώς αυξημένα από τα 260 ευρώ ανά τ.μ. που ήταν ο μέσος όρος του α’ εξαμήνου του 2021, αλλά ακόμα χαμηλότερα από τα 280 ευρώ που ήταν το 2019. Το μέσο yield για την Ερμού διαμορφώνεται πλέον στο 5,5%, υποχωρώντας από το 6,9% της περιόδου 2016-2017.
Στο Κολωνάκι, τα ενοίκια φτάνουν στα 95 ευρώ ανά τ.μ. κατά μέσο όρο (yield 6,4%). Στη Γλυφάδα, ανέρχονται στα 130 ευρώ ανά τ.μ. (yield 6,25%). Στην Κηφισιά, το ενοίκιο για prime καταστήματα ανέρχεται στα 110 ευρώ ανά τ.μ. (yield 6,5%), όσο δηλαδή και στο α' τρίμηνο του 2021 αλλά χαμηλότερα από τα 115 ευρώ ανά τ.μ. των προηγούμενων ετών. Στον Πειραιά, το μέσο ενοίκιο για prime retail χώρους ανέρχεται σε 75 ευρώ ανά τ.μ. (yield 6,6%), όσο και στη διετία 2020-2021 (στα 80 ευρώ ανά τ.μ. το 2018-2019).
Στην περιφέρεια, και ειδικότερα στην οδό Τσιμισκή στη Θεσσαλονίκη, το μέσο ενοίκιο φτάνει στα 125 ευρώ ανά τ.μ. (yield 6%), σταθερό σε σχέση με την ίδια περίοδο πέρυσι, αλλά χαμηλότερα από τα 140 ευρώ ανά τ.μ. κατά τη διετία 2018-2019. Στην Πάτρα, τα ενοίκια διαμορφώνονται στα 75 ευρώ ανά τ.μ. (yield 6,5%) και στο Ηράκλειο Κρήτης, στα 90 ευρώ ανά τ.μ. (yield 6,5%).