Fitch για Ελλάδα: Η ενεργειακή κρίση ψαλιδίζει τη μείωση του ελλείμματος

Οι χαμηλότερες αναπτυξιακές προοπτικές και η παρέμβαση της κυβέρνησης για τον μετριασμό της ενεργειακής κρίσης σημαίνουν ότι το έλλειμμα της Ελλάδας θα συρρικνωθεί με πιο ήπιο ρυθμό από ότι προβλεπόταν προηγουμένως, τονίζει η Fitch σε ανακοίνωσή της. 

Ο οίκος αξιολόγησης συνεχίζει ωστόσο να αναμένει ότι το κρατικό χρέος θα μειωθεί κατά τα επόμενα δύο χρόνια.

Το ελληνικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 8,3% το 2021, σε ευθυγράμμιση με τις προβλέψεις της Fitch και ο οίκος αξιολόγησης αναμένει ότι η ανάκαμψη που ακολούθησε την πανδημία θα συνεχιστεί και τη φετινή χρονιά, λαμβάνοντας στήριξη από την περαιτέρω ανάκαμψη του τουρισμού και την επιτάχυνση των εκταμιεύσεων από το Ταμείο Ανάκαμψης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Εντούτοις, η Fitch μείωσε την πρόβλεψη της για την ανάπτυξη στο 3,5% από 4,1% προηγουμένως, ενώ υποβάθμισε και την πρόβλεψη για το 2023 στο 3,2% λόγω των υψηλότερων τιμών, της χαμηλότερης εμπιστοσύνης και της πιο αδύναμης ανάπτυξης σε σημαντικούς εμπορικούς εταίρους μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. 

Τα οικονομικά στοιχεία δείχνουν απότομη πτώση στην επιχειρηματική και καταναλωτική εμπιστοσύνη τον Μάρτιο και τον Απρίλιο. Οι τιμές καταναλωτή έχουν πραγματοποιήσει άλμα, κυρίως λόγω των υψηλότερων τιμών στην ενέργεια, αλλά και τις επιπτώσεις βάσης από τον αποπληθωρισμό την άνοιξη του 2021.

Επιπρόσθετα, η Ρωσία προμηθεύει περίπου το 40% των εισαγωγών φυσικού αερίου στην Ελλάδα και το 11% της πρωτογενούς κατανάλωσης ενέργειας. Η ΕΚΤ εκτιμά ότι η ελληνική ακαθάριστη προστιθέμενη αξία θα μπορούσε να υποχωρήσει κατά 0,8% αν οι προμήθειες φυσικού αερίου υποχωρούσαν κατά 10%, οδηγώντας στην επιβολή δελτίου. Με βάση το δυσμενές σενάριο της Τράπεζας της Ελλάδας, το οποίο περιλαμβάνει παρατεταμένες διαταραχές στην προμήθεια ενέργειας και τις εφοδιαστικές αλυσίδες, η ανάπτυξη το 2022 θα είναι 2 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερη από το βασικό σενάριο της κεντρικής τράπεζας πριν την έναρξη του πολέμου και 1 ποσοστιαία μονάδα κάτω από το νέο βασικό σενάριο (3,8%), ενώ ο πληθωρισμός θα διαμορφωνόταν κατά μέσο όρο στο 7%. 

Η Fitch επισημαίνει ότι τα δημόσια οικονομικά βελτιώθηκαν το 2021 περισσότερο από ότι αναμενόταν. Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης υποχώρησε στο 7,4% του ΑΕΠ από 10,2% το 2020, κάτω από την πρόβλεψη 9,6% του οίκου αξιολόγησης. Ωστόσο, η Fitch υποστηρίζει ότι αναμένει μικρότερη μείωση του ελλείμματος το 2022-2023 από ότι προέβλεπε προηγουμένως, λόγω του λιγότερου ευνοϊκού δημοσιονομικού υποβάθρου και των κυβερνητικών μέτρων για τον μετριασμό του αντίκτυπου των υψηλών τιμών στην ενέργεια - η ελληνική κυβέρνηση δαπάνησε επιπλέον 2 δισ. ευρώ για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού τον περασμένο μήνα. 

Ο οίκος αξιολόγησης προβλέπει πλέον ότι το έλλειμμα της ελληνικής κυβέρνησης θα υποχωρήσει στο 4,8% φέτος και στο 3,1% το 2023. Η πρόβλεψη για το 2023 λαμβάνει ως υπόθεση ότι θα παραμείνουν κάποια μέτρα στήριξης για την ενέργεια και μετά τη φετινή χρονιά. Τούτο ευθυγραμμίζεται όπως σημειώνει η Fitch με τα τελευταία μέτρα που ανακοινώθηκαν στις 6 Μαϊου, κάποια από τα οποία θα έχουν διάρκεια 12 μηνών από τον Ιούλιο και έπειτα. 

Η Fitch σημειώνει επίσης ότι το κρατικό χρέος μειώθηκε στο 193,3% στο τέλος του 2021, ελαφρώς κάτω από την πρόβλεψη της για πτώση στο 195%. Οι τρέχουσες προβλέψεις της δείχνουν ότι το χρέος θα υποχωρήσει κάπου στο 182% του ΑΕΠ ώς το 2023, παρά την πιο αργή μείωση του χρέους, με την ισχυρή αναπτυξιακή δυναμική να υποδηλώνει θετική διαφορά ανάπτυξης-τόκων. 

Το κρατικό χρέος θα παραμείνει αυξημένο για αρκετό διάστημα, αλλά η Fitch υπογραμμίζει ότι υπάρχουν παράγοντες που θα στηρίξουν τη βιωσιμότητα του. Το «μαξιλάρι ρευστότητας» θα παραμείνει αρκετά μεγάλο, κοντά στο 15% του ΑΕΠ στο τέλος του έτους. Οι αποδόσεις των ομολόγων έχουν ενισχυθεί σημαντικά, αλλά το μικρό ποσοστό του χρέους που είναι διαπραγματεύσιμο στις αγορές (περίπου το 24% του συνολικού χρέους) και η μέση ωρίμανση των 20,5 ετών μετριάζουν τον αντίκτυπο στο κόστος εξυπηρετήσης του χρέους. Αν οι αποδόσεις των ομολόγων αυξηθούν περαιτέρω στο 4% από 3,6% σήμερα, η Fitch υπολογίζει ότι ο λόγος τόκων-εσόδων το 2023 θα είναι 5,9% έναντι 9% κατά μέσο όρο για τις χώρες που αξιολογούνται με «ΒΒ».