Πώς βλέπουν την Ελλάδα οι διεθνείς επενδυτές

Ενώ οι προκλήσεις παραμένουν και τα πρόσφατα τρέχοντα γεγονότα θα έχουν αντίκτυπο, η Ελλάδα έχει ξεπεράσει τις δυσκολίες στο παρελθόν, εκτίμησε ο Konstantinos (Dean) Melitsanopoulos, Partner της Reed Smith LLP, συντονίζοντας πάνελ με εκπροσώπους διεθνών επενδυτικών οίκων στο συνέδριο της Capital Link στη Νέα Υόρκη.

Ο Αν. Αστυφίφης, Founder & Managing Director - AMBROSIA CAPITAL, τόνισε: «Η ελληνική οικονομία εισήλθε στο 2022 με αξιοσημείωτη δυναμική, με τις αρχικές συγκλίνουσες εκτιμήσεις για την αύξηση του ΑΕΠ να είναι της τάξης του 4,5-5%. Όπως και στον υπόλοιπο κόσμο, η αισιοδοξία αυτή κάμφθηκε με την εκτίναξη των τιμών της ενέργειας, αλλά η ανάκαμψη μάλλον θα επιβραδυνθεί παρά θα σταματήσει. Η Ελλάδα είναι συγκριτικά αρκετά απομονωμένη από τον πόλεμο στην Ουκρανία και αναμένεται να αντιμετωπίσει την κρίση καλύτερα από άλλες χώρες της ΕΕ.

Οι προοπτικές για τις επενδύσεις παραμένουν ευνοϊκές, τουλάχιστον χάρη στην πρόσβαση στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ που έχει συσταθεί για την προώθηση της καινοτομίας και τη μετάβαση στην πράσινη και ψηφιακή οικονομία -συμπεριλαμβανομένης της δημόσιας διοίκησης. Η τελευταία ενεργειακή κρίση θα επιταχύνει σίγουρα τις επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και τις σχετικές υποδομές.

Οι πάγιες επενδύσεις που κατέρρευσαν κατά την περίοδο 2012-2019 από το 25% στο 10% έχουν εισέλθει σε ανοδική τροχιά από το 2019 και παρέμειναν αξιοσημείωτα ανθεκτικές κατά τη διάρκεια της πανδημίας το 2020 χάρη στη συσσωρευμένη ζήτηση. Το 2022 αναμένεται να είναι μια ακόμα δυνατή χρονιά.

Ο τουρισμός παραμένει βασικός μοχλός της οικονομίας μας και έχει ανακάμψει από την πανδημία. Είτε φέτος είτε το επόμενο έτος αναμένεται να ξεπεράσει το ρεκόρ του 2019. Το πιο σημαντικό είναι ότι οι μακροπρόθεσμες προοπτικές για τον τουρισμό παραμένουν εξαιρετικές, καθώς ο κλάδος αναβαθμίστηκε ριζικά κατά τη διάρκεια της κρίσης με κινητήρια δύναμη τόσο εγχώριους όσο και διεθνείς παρόχους.

Στο δημοσιονομικό μέτωπο, το Υπουργείο Οικονομικών θα συνεχίσει να αξιοποιεί το δημοσιονομικό του περιθώριο για να αμβλύνει τις επιπτώσεις της αύξησης των τιμών της ενέργειας στους καταναλωτές. Πρέπει ωστόσο να διατηρήσει το πρωτογενές έλλειμμα σε περίπου 2% του ΑΕΠ φέτος προκειμένου να μην θέσει σε κίνδυνο την αξιολόγηση σε επενδυτική βαθμίδα που αναμένεται στα τέλη του 2023. Η αναβάθμιση υποστηρίζεται περαιτέρω από τα ενθαρρυντικά σχόλια των ευρωπαίων εταίρων στο πλαίσιο του μηχανισμού ενισχυμένης εποπτείας, του ΔΝΤ και των περισσότερων οίκων αξιολόγησης.

Βλέπουμε ελκυστικές επενδυτικές ευκαιρίες σε πολλούς κλάδους, ιδίως στην εφοδιαστική αλυσίδα, τη φαρμακευτική βιομηχανία και την ψηφιακή τεχνολογία. Ο τραπεζικός τομέας έχει επιτέλους απεγκλωβιστεί από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και έχει βελτιώσει την κεφαλαιακή του διάρθρωση. Μπορεί επιτέλους να κοιτάξει μπροστά και να επικεντρωθεί στην αναβάθμιση της τεχνολογίας του για να την εναρμονίσει με την υπόλοιπη Ευρώπη, να περιορίσει τη βάση κόστους του και να επανατοποθετηθεί για βιώσιμη κερδοφορία σε έναν πολύ απαιτητικό χώρο».

Ο Δημήτριος Αθανασόπουλος, Group Managing Director της AXIA Ventures Group Ltd, δήλωσε: «Η Ελλάδα και η σημερινή κυβέρνηση έχουν βρεθεί αντιμέτωπες με πολλαπλές δυσκολίες από την αρχή της θητείας τους παρουσιάζοντας έναν αποτελεσματικό τρόπο αντιμετώπισης της πανδημίας, της ελληνοτουρκικής κρίσης καθώς και της τρέχουσας παγκόσμιας πληθωριστικής πίεσης και του πολέμου στην Ουκρανία. Το θετικό της όλης υπόθεσης είναι η πρωτοφανής για τα Ελληνικά δεδομένα αύξηση ρεκόρ των ξένων επενδύσεων σε πολλούς τομείς όπως ο τουρισμός, οι υποδομές, η ενέργεια, οι κατασκευές, η υγειονομική περίθαλψη και τα ακίνητα. Παγκοσμίως υπάρχει μεγάλη ανάκαμψη στον τομέα των ταξιδιών, αυτό που οι αγορές αποκαλούν το μεγάλο “travel recovery play” και η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο αυτής της τάσης αναμένοντας έτος ρεκόρ για το 2022. Από την οπτική γωνία της AXIA, είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε πληθώρα επενδυτών με διαφορετικά προφίλ να επενδύουν στην Ελλάδα, καθώς έχουμε επενδυτές που επιδιώκουν μεγαλύτερο χρονικό ορίζοντα των επενδύσεών τους στη χώρα, εταιρείες private equity, funds υποδομών, κρατικά επενδυτικά ταμεία και family offices. Ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι κυρώσεις στη Ρωσία μπορεί να προσφέρουν μια ευκαιρία στην Ελλάδα να προσελκύσει κεφάλαια που εξέρχονται από αυτές τις αγορές. Αν και το 2022 θα είναι μια χρονιά προκλήσεων παγκοσμίως λόγω του πληθωρισμού και των υψηλότερων τιμών της ενέργειας, η Ελλάδα εξακολουθεί να προσφέρει ελκυστικές αποτιμήσεις και υψηλότερο προφίλ ανάπτυξης».

Ο Γ. Ελεκίδης, Director - Bain Capital Credit, δήλωσε: «Ήμασταν ένας από τους πρώτους επενδυτές στην Ελλάδα με την πρώτη μας εξαγορά της Hellas Capital Leasing το 2014. Επεκτείναμε την παρουσία μας για να γίνουμε ένας από τους μεγαλύτερους επενδυτές σε NPL και ακίνητα στη χώρα, παρά τις διαταραχές που βιώσαμε όπως τα ελληνικά capital controls, η Covid-19 και τώρα η συνεχιζόμενη γεωπολιτική κρίση. Πιστεύουμε ότι η τρέχουσα ενεργειακή κρίση και ο αυξανόμενος πληθωρισμός θα έχουν άμεσο αντίκτυπο στο λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων, στις νέες επενδύσεις και, τελικά, σε πιθανή μείωση των καταναλωτικών δαπανών. Ως αποτέλεσμα, αυτό πιθανότατα θα μειώσει τη δυναμική της ανάπτυξης του ΑΕΠ της Ελλάδας και ενδεχομένως να οδηγήσει σε νέες καθυστερήσεις και αθετήσεις πληρωμών».

Ο κ. Ελεκίδης επεσήμανε ότι «παρά την επιβράδυνση, η Ελλάδα μπορεί να βρίσκεται σε καλύτερη θέση σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες λόγω των ευνοϊκών μακροοικονομικών θεμελιωδών μεγεθών της όπως (i) ένα χαμηλό σημείο εισόδου σε αυτή τη διαταραχή καθώς η οικονομία βγαίνει από το μια 10ετή κρίση, (ii) μια ανισορροπία προσφοράς/ζήτησης σε βασικούς τομείς για την οικονομία της, όπως το real estate και η φιλοξενία, (iii) μια οικονομία με χαμηλό τραπεζικό λογαριασμό που δεν έχει ακόμη επωφεληθεί πλήρως από τη ρευστότητα της αγοράς και (iv) ένας τραπεζικός τομέας που έχει μόλις μειώσει τα χρόνια ζητήματα NPL και πλέον επικεντρώνεται σε νέους δανεισμούς. Σε συνδυασμό με μια κυβέρνηση με φιλελεύθερη ατζέντα, δίνει τον τόνο για θετικές μεσοπρόθεσμες προοπτικές».

Όπως κατέληξε ο κ. Ελεκίδης, «η Ελλάδα αποτελεί βασική επενδυτική δικαιοδοσία για την Bain Capital Credit. Πάντα προσεγγίζαμε τις επενδύσεις μας στη χώρα εποικοδομητικά και αποδείξαμε τη δέσμευσή μας στην ελληνική αγορά μέσω των πρόσφατων εξαγορών μας, παρά το δύσκολο μακροοικονομικό περιβάλλον από το 2020 που προκαλεί η Covid-19».

Ο Α. Φωτακίδης, Partner & Head of CVC Greece - CVC Capital Partners: Όπως αναφέρει ο κ. Φωτακίδης, αν και είναι πολύ νωρίς για να πούμε ποια θα είναι η πλήρης επίδραση του πολέμου στην Ουκρανία στο σύνολό της Ευρωπαϊκής Οικονομίας, θεωρούμε ότι η Ελλάδα, διαρθρωτικά, βρίσκεται σε ένα ταξίδι οικονομικής ανάκαμψης και βιώσιμης ανάπτυξης. Η χώρα έχει περιορίσει τον κίνδυνο σημαντικά, όπως αποδεικνύεται από τη σύσφιξη των αποδόσεων του δημοσίου, τις αναβαθμίσεις αξιολογήσεων (πρόσφατο DBRS) και την υγιή ζήτηση της αγοράς για εκδόσεις χρέους και μετοχών (ενώ οι αγορές ήταν ακόμη ανοιχτές πριν από την κρίση της Ουκρανίας). Είναι σημαντικό ότι υπάρχουν τώρα τα θεμέλια -από το επίπεδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης έως το τοπικό επίπεδο SME- για να υποστηρίξουν αυτό το ταξίδι.

Εκτός από τη στρατηγική της θέση στον χάρτη, η Ελλάδα επωφελείται από ένα εργατικό δυναμικό με υψηλό μορφωτικό επίπεδο αλλά υποχρησιμοποιούμενο, ένα δραστήριο οικοσύστημα καινοτομίας και επιχειρηματικότητας και ένα φιλικό προς τις επιχειρήσεις περιβάλλον με προοδευτικές μεταρρυθμίσεις της εργατικής νομοθεσίας και της φορολογίας. Τα 32 δισ. ευρώ των Ταμείων Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας της ΕΕ που εισρέουν στην Ελλάδα, μαζί με εκτιμώμενη ιδιωτική κεφαλαιακή στήριξη ύψους 25 δισ. ευρώ, αναμένεται να έχουν πολλαπλασιαστικό αποτέλεσμα για την οικονομία μακροπρόθεσμα.

Ακολουθήστε το Euro2day.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του Euro2day.gr

FOLLOW USΑκολουθήστε τη σελίδα του Euro2day.gr στο Linkedin

Η CVC είναι ένας από τους πιο ενεργούς θεσμικούς επενδυτές στην Ελλάδα, έχοντας επενδύσει περισσότερα από 1,5 δισ. ευρώ μετοχών από το 2017 σε διάφορους κλάδους και εταιρείες στην Ελλάδα, όπως: Hellenic Healthcare Group, eTravel, D-Marin, Skroutz, Vivartia, Δωδώνη, Εθνική Ασφαλιστική και ΔEΗ.

Η μέχρι σήμερα εμπειρία μας είναι θετική -μπορέσαμε να επενδύσουμε σε αναπτυσσόμενους τομείς, ενώ συνεργαζόμαστε με εξαιρετικές ομάδες διαχείρισης με στόχο να τις βοηθήσουμε να δημιουργήσουν καλύτερες επιχειρήσεις, βιώσιμες και για όλους τους ενδιαφερόμενους: πελάτες, προμηθευτές, εργαζόμενους και τις τοπικές τους κοινότητες.

Πιστεύουμε ότι οι μακροπρόθεσμοι θεσμικοί επενδυτές έχουν να διαδραματίσουν ολοένα και πιο σημαντικό ρόλο στο αναπτυξιακό ταξίδι της χώρας, όχι μόνο φέρνοντας άμεσες ξένες επενδύσεις αλλά και διεθνή εμπειρία και ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών από τις παγκόσμιες αγορές. Αυτό συμβαδίζει με το Brain Gain challenge που βλέπουμε -έμπειροι Έλληνες επαγγελματίες από κορυφαίες παγκόσμιες επιχειρήσεις επιστρέφουν ολοένα και περισσότερο στην Ελλάδα με πνευματικό κεφάλαιο που θα επιταχύνει την ανάπτυξη και θα ενισχύσει το ανταγωνιστικό προφίλ της χώρας.

Η Ελλάδα είναι μία από τις 25 χώρες όπου έχουμε τοπικό γραφείο και αφοσιωμένη ομάδα. Αυτό στηρίζει τη μακροπρόθεσμη δέσμευσή μας στη χώρα -είμαστε εδώ για να υποστηρίξουμε ιδρυτές, επιχειρηματίες, ομάδες διαχείρισης και εταιρείες να υλοποιήσουν τα επιχειρηματικά τους σχέδια, να αναπτυχθούν βιώσιμα και να έχουν θετικό αντίκτυπο στο ESG».

Ο Samy David, Partner - Grifon Capital / FORTRESS, τόνισε: «Η Ελλάδα πέρασε μια περίοδο μεγάλης κρίσης. Χάθηκε το 25% το ΑΕΠ και αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την δημιουργία ενός πρωτόγνωρου αριθμού μη εξυπηρετούμενων δανείων περίπου 100 δις ευρώ. Το πρώτο βήμα προς τη ανάκαμψη, ήταν η δημιουργία μεγάλων εταιρειών διαχείρισης κόκκινων δανείων (DoValue, Cepal, Intrum) και η πώληση των χαρτοφυλακίων σε εξειδικευμένους επενδυτές.

Το δεύτερο και πιο σημαντικό βήμα είναι η αποκατάσταση (rehabilitation) και η θεραπεία (cure) αυτού του προβλήματος. Οι εταιρείες θα πρέπει να γίνουν ξανά παραγωγικές και οι επιχειρηματίες πρέπει να έχουν κίνητρα να επιχειρούν. Ένας ενάρετος κύκλος που βοηθάει την οικονομία να πάει μπροστά. Αυτό κατά την γνώμη μου αποτελεί μια επενδυτικήευκαιρία και εμείς επικεντρωνόμαστε σε αυτό.

Οι τράπεζες αποτελούν την ατμομηχανή της οικονομίας. Σε λίγα χρόνια η πλειοψηφία των εταιρειών αφού έχουν γίνει πάλι παραγωγικές θα είναι μέρος του υγιούς πελατολογίου του τραπεζικού συστήματος».

Ο Γ. Ανδριόπουλος, Vice President - Partners Group, τόνισε: «Η Ελλάδα έχει γίνει μια χώρα που η διεθνής κοινότητα επενδυτών έχει αρχίσει να παρακολουθεί στενά, καθώς είναι μια χώρα όπου μπορούν να γίνουν επενδύσεις με καλή συσχέτιση απόδοσης-ρίσκου σε διάφορα επενδυτικά προϊόντα, όπως μετοχές, ομόλογα, ιδιωτικά κεφάλαια, έργα υποδομών και ακίνητα. Τα τελευταία χρόνια, έχουμε δει μερικά μεγάλα ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια να πραγματοποιούν σημαντικές επενδύσεις στη χώρα, όπως η BC Partners και η CVC. Πιο πρόσφατα, η Partners Group, ένας παγκόσμιος διαχειριστής ιδιωτικών κεφαλαίων με συνολικά κεφάλαια υπό διαχείριση ύψους άνω των 130 δισ., εξαγόρασε την Pharmathen για ένα τίμημα γύρω στα 1,6 δισ. ευρώ. Η συναλλαγή ήταν η μεγαλύτερη εξαγορά ελληνικής εταιρείας από ιδιωτικά κεφάλαια μέχρι σήμερα, που αποτελεί μια ξεκάθαρη ψήφο εμπιστοσύνης στο βελτιωμένο προφίλ κινδύνου της χώρας και στην κορυφαία ποιότητα των Ελλήνων στελεχών επιχειρήσεων.

Η Pharmathen είναι ένας παγκοσμίως κορυφαίος οργανισμός ανάπτυξης και παρασκευής φαρμακευτικών προϊόντων, με παρουσία σε περισσότερες από 85 χώρες. Η Pharmathen είναι μια σημαντικό παράδειγμα των οφελών της ιδιοκτησίας εταιρειών από ιδιωτικά κεφάλαια μέσω της ενεργούς δημιουργίας αξίας και της καλής εταιρικής διακυβέρνησης. Οι ιδρυτές της εταιρείας πούλησαν πλειοψηφικό μερίδιο το 2015 στην BC Partners, ένα fund το οποίο επένδυσε πάνω από 300 εκατ. ευρώ σε ανάπτυξη νέων προϊόντων και εγκαταστάσεις. Η BC Partners και οι ιδρυτές αποφάσισαν να αποχωρήσουν πλήρως το 2021 όταν και πούλησαν στην Partners Group, η οποία ως νέος μέτοχος θα οδηγήσει την εταιρεία στην επόμενη φάση ανάπτυξης με επίκεντρο την αμερικανική αγορά, τη μεγαλύτερη φαρμακευτική αγορά παγκοσμίως. Τα ιδιωτικά κεφάλαια σημειώνουν εκρηκτική ανάπτυξη παγκοσμίως, αποδεικνύοντας ότι αποτελούν καλύτερη εναλλακτική λύση από τις δημόσιες αγορές σε πολλές περιπτώσεις εταιρειών. Πρόκειται για μια τάση που θα επικρατήσει και στην Ελλάδα, όταν η αγορά αναπτυχθεί στα επίπεδα άλλων ευρωπαϊκών χωρών.

Τέλος, η Ελλάδα χρειάζεται εξωστρεφείς εταιρείες όπως η Pharmathen που δεσμεύονται να συμβάλουν στο «brain gain» τα επόμενα χρόνια νέων εξειδικευμένων επαγγελματιών που ζουν στο εξωτερικό. Η κυβέρνηση έχει αρχίσει να στηρίζει αυτή την τάση παρέχοντας ελκυστικά προσωπικά φορολογικά κίνητρα. Η Pharmathen απασχολεί σήμερα περισσότερα από 1.200 άτομα κυρίως στην Ελλάδα και φέτος θα πραγματοποιήσει περισσότερες από 150 νέες προσλήψεις. Επιπλέον, η Partners Group έχει εγκρίνει επενδύσεις που αποσκοπούν στη δημιουργία περισσότερων από 200 νέων θέσεων έως το 2025. Ελπίζουμε ότι περισσότερες εταιρείες θα ακολουθήσουν το παράδειγμα της Pharmathen και θα φέρουν την απαραίτητη αύξηση παραγωγικότητας στην χώρα, η οποία θα βελτιώσει εν πολλοίς την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας σε σχέση με άλλες αγορές της ΕΕ».