Ο πόλεμος βάζει σε κίνδυνο τουριστικά έσοδα $14 δισ.

Απώλεια εσόδων ύψους 14 δισ. ευρώ ενδέχεται να καταγράψει ο τουρισμός παγκοσμίως, εάν η πολεμική σύρραξη στην Ουκρανία συνεχιστεί, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τουρισμού (ΠΟΤ). Ο πόλεμος που μαίνεται, εκτιμάται ότι λειτουργεί αποτρεπτικά στην αποκατάσταση της ταξιδιωτικής εμπιστοσύνης και επιβραδυντικά στην επαναφορά των μεγεθών του κλάδου, θέτοντας νέες προκλήσεις για τη διεθνή τουριστική βιομηχανία και την οικονομία εν γένει.

Σύμφωνα με τον ΠΟΤ, μάλιστα, οι αγορές των ΗΠΑ και της Ασίας, που είχαν αρχίσει σταδιακά να ανοίγουν μετά την υγειονομική κρίση, είναι εκείνες που θα επηρεαστούν περισσότερο, ειδικά όσον αφορά τα ταξίδια προς την Ευρώπη, επιβεβαιώνοντας τις ανησυχίες των φορέων του ελληνικού τουρισμού.

Βέβαια, μετά την άνευ προηγουμένου πτώση του 2020 και του 2021, ο διεθνής τουρισμός αναμένεται να συνεχίσει τη σταδιακή του ανάκαμψη το 2022. Ενδεικτικό της σταδιακής αποκατάστασης είναι το γεγονός ότι από τις 24 Μαρτίου δώδεκα προορισμοί διεθνώς ήραν τους περιορισμούς που σχετίζονται με την πανδημία του κορωνοϊού και ένας αυξανόμενος αριθμός χαλάρωσε ή πρόκειται να άρει τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς, γεγονός που συμβάλλει στην εκτόνωσης της ζήτησης.

Ωστόσο, το κλείσιμο του ουκρανικού και του ρωσικού εναέριου χώρου, καθώς και η απαγόρευση πτήσεων αεροσκαφών της Ρωσίας από τα ευρωπαϊκά κράτη επηρεάζουν τα ενδοευρωπαϊκά ταξίδια. Μάλιστα, προκαλούν παρακάμψεις στις πτήσεις μεγάλων αποστάσεων μεταξύ Ευρώπης και Ανατολικής Ασίας, κάτι που μεταφράζεται σε μεγαλύτερες διάρκειας πτήσεις και υψηλότερο κόστος.

Με βάση τα στοιχεία, η Ρωσία και η Ουκρανία αντιπροσώπευαν συνολικά το 3% των παγκόσμιων δαπανών για τον διεθνή τουρισμό το 2020 και εκτιμάται ότι τουλάχιστον 14 δισ. δολάρια σε παγκόσμια έσοδα από τον τουρισμό θα μπορούσαν να χαθούν, εάν η πολεμική σύρραξη συνεχιστεί. Η σημασία των δύο αγορών είναι σημαντική όχι μόνο για τις γειτονικές χώρες αλλά και για τους ευρωπαϊκούς προορισμούς που βασίζουν το τουριστικό τους προϊόν στο παραδοσιακό μοντέλο «ήλιος-θάλασσα».

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, η ρωσική αγορά έπαιξε σημαντικό ρόλο για προορισμούς μεγάλων αποστάσεων όπως οι Μαλδίβες, οι Σεϋχέλλες ή η Σρι Λάνκα. Ως προορισμοί, η Ρωσία και η Ουκρανία αντιπροσώπευαν το 4% όλων των διεθνών αφίξεων στην Ευρώπη, αλλά μόνο το 1% των εσόδων διεθνούς τουρισμού της Γηραιάς Ηπείρου το 2020.

Αβεβαιότητα και πιέσεις

Παρότι είναι πολύ νωρίς για να εκτιμηθεί ο αντίκτυπος του πολέμου στην Ουκρανία, οι αναζητήσεις αεροπορικών ταξιδιών και οι κρατήσεις σε διάφορα κανάλια παρουσίασαν επιβράδυνση την εβδομάδα μετά την εισβολή, ωστόσο άρχισαν να ανακάμπτουν στις αρχές Μαρτίου.

Όπως αναφέρει ο ΠΟΤ, είναι βέβαιο ότι ο πόλεμος θα επηρεάσει αρνητικά την ήδη δύσκολη οικονομική συνθήκη, υπονομεύοντας την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και αυξάνοντας την επενδυτική αβεβαιότητα. Η πρόσφατη άνοδος των τιμών του πετρελαίου, με το Brent να φτάνει στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 10 ετών, και ο αυξανόμενος πληθωρισμός ανεβάζουν το κόστος για τα καταλύματα και τις υπηρεσίες μεταφορών, επηρεάζοντας τις επιχειρήσεις, την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών και τις αποταμιεύσεις τους.

Αυτή η πρόβλεψη συνάδει με την ανάλυση για τις πιθανές συνέπειες της σύγκρουσης στην παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη και ανάπτυξη από τη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Εμπόριο και την Ανάπτυξη (UNCTAD), η οποία επίσης αναθεώρησε επί τα χείρω την πρόβλεψή της για την παγκόσμια οικονομική ανάπτυξη το 2022 από 3,6% σε 2,6% και προειδοποίησε ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες θα είναι πιο ευάλωτες στην επιβράδυνση.

Η εικόνα του Ιανουαρίου

Αναφορικά με τον πρώτο μήνα του έτους, ο διεθνής τουρισμός συνέχισε την ανάκαμψή του, με πολύ καλύτερες επιδόσεις σε σύγκριση με το… αδύναμο ξεκίνημα του 2021. Ωστόσο, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, σε συνδυασμό με τους ταξιδιωτικούς περιορισμούς που σχετίζονται με την πανδημία και εξακολουθούν να ισχύουν, άλλαξε τις ισορροπίες, εντείνοντας την υπάρχουσα οικονομική αβεβαιότητα.

Με βάση τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, οι παγκόσμιες διεθνείς αφίξεις τουριστών υπερδιπλασιάστηκαν (+130%) τον Ιανουάριο του 2022 σε σύγκριση με το 2021 και τα 18 εκατ. περισσότεροι επισκέπτες που καταγράφηκαν παγκοσμίως τον πρώτο μήνα του έτους ισοδυναμούν με τη συνολική αύξηση για ολόκληρο το 2021.

Βέβαια, ο ρυθμός ανάκαμψης τον Ιανουάριο επηρεάστηκε από την εμφάνιση της παραλλαγής Όμικρον και την εκ νέου εισαγωγή ταξιδιωτικών περιορισμών σε αρκετούς προορισμούς, με τις διεθνείς αφίξεις να παραμένουν κατά 67% κάτω από τα προ πανδημίας επίπεδα. Η Ευρώπη (+199%) και η Αμερική (+97%) συνέχισαν, όμως, να καταγράφουν τα ισχυρότερα αποτελέσματα, με τις διεθνείς αφίξεις να παραμένουν περίπου στο μισό σε σχέση με τα επίπεδα πριν από την πανδημία (-53% και -52%, αντίστοιχα).

Τις καλύτερες επιδόσεις σημείωσε η Δυτική Ευρώπη, καταγράφοντας τέσσερις φορές περισσότερες αφίξεις τον Ιανουάριο του 2022 από ό,τι το 2021, αλλά 58% λιγότερες από το 2019. Επιπλέον, η Καραϊβική (-38%) και η Νότια Ευρώπη, με επίκεντρο τη Μεσόγειο, (-41%) παρουσίασαν τους ταχύτερους ρυθμούς ανάκαμψης προς τα επίπεδα του 2019.