Έκρηξη ανατιμήσεων από το καλάθι της νοικοκυράς ως το σουβλάκι

Για αυξήσεις 10-15% σε πρώτη φάση ετοιμάζονται τα σουβλατζίδικα, με το δημοφιλές έδεσμα, το σουβλάκι με γύρο, να φτάνει τα 3,20 ευρώ, ενώ προαναγγέλλεται και επόμενο κύμα, με τιμές που μπορεί να φτάσουν και τα 4 ευρώ, εάν συνεχιστεί το ράλι στις τιμές των πρώτων υλών, όπως του ηλιελαίου, ως παρενέργεια της κρίσης στην Ουκρανία.

Σήμερα το «τυλιχτό» προσφέρεται στα 2,80 με 2,90 ευρώ, κατά μέσο όρο και το σκέτο στο 1,90 ευρώ. Μάλιστα είχε προηγηθεί αύξηση από τα 2,30 ευρώ περίπου, που ήταν πέρυσι το φθινόπωρο.

Οι τιμές δεν διαφοροποιούνται ουσιαστικά, πλην εξαιρέσεων, είτε πρόκειται για σουβλατζίδικο της γειτονιάς είτε για γνωστή ταβέρνα, αφού κι ο Μπαϊραχτάρης στο Μοναστηράκι διαθέτει σήμερα σουβλάκι πακέτο στα 2,80 ευρώ (2,20 ευρώ το απλό) και σερβίρει εντός του καταστήματος στα 2,90 ευρώ.

Οι αυξήσεις στις πρώτες ύλες, από το ηλιέλαιο και τις πίτες μέχρι το κρέας και τα συνοδευτικά, οδηγούν σε μια πρώτη αύξηση που θα κυμανθεί κοντά στο 14%.

Σύμφωνα με συγκλίνουσες εκτιμήσεις, η τιμή θα ξεπεράσει τις επόμενες ημέρες τα 3 ευρώ -όπου αυτό δεν έχει ήδη συμβεί-, με τα περισσότερα σουβλατζίδικα να προετοιμάζουν την πελατεία τους για τιμές 3,10 με 3,20 ευρώ.

Οι κρεοπώλες προειδοποιούν ότι δεν έχουν προχωρήσει σε σημαντικές αυξήσεις, όπως και οι προμηθευτές των σαλατικών, αναψυκτικών και αλκοολούχων ποτών. Η αγορά, ωστόσο, εστιάζει στη μεγάλη αύξηση στις τιμές των πρώτων υλών, που κυμαίνεται σε 45% στα λάδια, ανάλογα με την ποιότητα και τον προμηθευτή και περίπου 30% σε πίτες και άλλα υλικά.

Εν τω μεταξύ, η αύξηση είναι μεγαλύτερη για το delivery συγκριτικά με το take away, με τη διαφορά να κυμαίνεται σε 1-2 ευρώ στο προϊόν, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς.

Στις πιτσαρίες, οι οποίες έχουν ήδη προβεί σε αυξήσεις από τους τελευταίους μήνες του 2021 μετακυλίοντας στις τιμές καταναλωτή μέρος του επιπλέον κόστους από τις ανατιμήσεις στο αλεύρι, οι περισσότερες αλυσίδες προχώρησαν σε νέες αυξήσεις τον Μάρτιο, που φτάνουν το 20%. Έτσι, σε μεγάλες αλυσίδες της αγοράς, μια απλή μικρή πίτσα που στοίχιζε 2,5 ευρώ τώρα πωλείται προς 3 ευρώ, αν την αγοράσει κανείς πακέτο από το κατάστημα και μπορεί να φτάνει και τα 4,5 ευρώ μέσω delivery.

Πέρα από τις πρώτες ύλες, οι επαγγελματίες -ιδιοκτήτες σουβλατζίδικων, εστιατορίων και άλλων χώρων εστίασης- αγωνιούν για την υπερβολική αύξηση του ενεργειακού κόστους. Ήδη μεγάλη μερίδα της αγοράς πληρώνει αυξημένους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος -πάνω από 60%- και περιμένει νέα αύξηση τους επόμενους μήνες.

Το ενεργειακό κόστος, «δεύτερο ενοίκιο» όπως αναφέρεται, είναι μεγάλο πρόβλημα και οδηγεί σε οριζόντιες αυξήσεις στις υπηρεσίες εστίασης. Πρόκειται για βραχνά ακόμη και για τους μεγάλους παίκτες της αγοράς που έχουν «κλειδώσει» τιμές σε βασικές πρώτες ύλες.

Έτσι, για παράδειγμα, η KFC έχει προβεί ήδη σε μια μικρή αύξηση της τάξης του 3%, αν και έχει προχωρήσει και σε μειώσεις τιμών σε ορισμένα προϊόντα της, στο πλαίσιο του πρόσφατου εξορθολογισμού του τιμοκαταλόγου της. Με αυτό τον τρόπο ξεπέρασε το πρώτο κύμα ανατιμήσεων περί τα τέλη του 2021, αλλά η ομάδα διοίκησης επεξεργάζεται σενάρια και για νέα, μικρή αύξηση, η οποία όμως θα εξαρτηθεί από το ποσοστό επιβάρυνσης της αλυσίδας από το ενεργειακό κόστος, καθώς σε πρώτες ύλες υπάρχουν παγκόσμιες συμφωνίες κλίμακος και κλειστά συμβόλαια, οπότε δεν υπάρχει άμεση επίπτωση από τις διεθνείς τιμές.

«Φωτιά» τα ενοίκια, ζητούν «κόφτη» στις αυξήσεις οι αλυσίδες

Οι αυξήσεις είναι αναπόφευκτες, όπως σημειώνει στο Euro2day.gr ο Γιάννης Λιάρος, διευθυντής της Ελληνικής Ένωσης Επιχειρήσεων Οργανωμένης Εστίασης (ΕΠΟΕΣ). Εξηγεί ότι οι επιχειρηματίες έχουν κάνει μια προσπάθεια, προβαίνοντας σε συγκρατημένες αυξήσεις το προηγούμενο διάστημα, αλλά πλέον οι πιέσεις είναι ασφυκτικές, όπως τονίζει, από όλες τις πλευρές κόστους.

Η αγορά, χωρίς δίχτυ προστασίας πλέον, όπως κατά τη διάρκεια της πανδημίας, καλείται να αντιμετωπίσει μια νέα κατάσταση, όπως σημειώνουν επιχειρηματίες. Στο πλαίσιο αυτό, ο κλάδος έχει ζητήσει «κόφτη» στις αυξήσεις ενοικίων. Ας σημειωθεί ότι μέχρι σήμερα, ο σχεδόν μηδενικός πληθωρισμός έφερνε αυξήσεις 1-2% τον χρόνο αλλά, σύμφωνα με τον κ. Λιάρο, πληθωρισμός που οδεύει στο 10% συμπαρασύρει σε μεγάλες αυξήσεις, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα κόστη σε συνδυασμό με τις ανατιμήσεις σε πρώτες ύλες, συσκευασίες, μεταφορικά κ.ο.κ.

Εκτιμά ότι ο Μάρτιος θα είναι κρίσιμος μήνας για μερίδα της αγοράς που μετράει τις αντοχές της. Εξάλλου τους τελευταίους 2-3 μήνες, η επιβάρυνση σε λειτουργικά κόστη έχει αυξηθεί σε ποσοστό 20-25%, την ίδια ώρα που μειώνεται η κατανάλωση.

«Με μείωση τζίρου και αύξηση κόστους, η άσκηση δεν βγαίνει!», προσθέτει.

Τα σούπερ μάρκετ

Εν μέσω αυτής της εικόνας στην εστίαση, οι διεθνείς τιμές των τροφίμων και των ζωοτροφών θα μπορούσαν να αυξηθούν έως και 20%, ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης στην Ουκρανία, ανακοίνωσε την περασμένη Παρασκευή ο FAO, η υπηρεσία τροφίμων των Ηνωμένων Εθνών.

Ήδη οι Έλληνες καταναλωτές αισθάνονται τις τελευταίες ημέρες, από το ξέσπασμα του πολέμου και μετά, ένα νέο κύμα αυξήσεων στο καλάθι του σούπερ μάρκετ. Αν και όπως υποστηρίζουν στελέχη του λιανεμπορίου τροφίμων και της βιομηχανίας, οι ανατιμήσεις των τιμολογίων δεν έχουν περάσει στο σύνολό τους στην τιμή στο ράφι, η ουσία είναι ότι σε κάποια προϊόντα οι αυξήσεις ξεπερνούν τις τελευταίες ημέρες και το 20%.

Αυτό συνδέεται, αφενός, με το γεγονός της μείωσης της έντασης των προσφορών και αφετέρου, με το ότι τα μεγαλύτερα ποσοστά ανατιμήσεων στο ράφι καταγράφονται τις ημέρες αυτές στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας στα οποία έχουν στραφεί η καταναλωτές για να μειώσουν τα έξοδα.

Πανελλαδική έρευνα που πραγματοποίησε η Ierax Analytix το διάστημα 11-15 Φεβρουαρίου έδειξε ότι το 46% των καταναλωτών αγοράζει περισσότερα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας σε σχέση με δύο χρόνια πριν και το 33% θεωρεί πως θα συνεχίσει να αγοράζει περισσότερα στο μέλλον.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα νωπού γάλακτος ιδιωτικής ετικέτας συσκευασίας 1 λίτρου, το οποίο πριν από 10 ημέρες πωλούνταν κάτω από το 1 ευρώ και σήμερα πωλείται 1,17 ευρώ το λίτρο.

Η συγκεκριμένη περίπτωση δεν είναι η μοναδική. Τις τελευταίες ημέρες, την «ανηφόρα» έχουν πάρει οι τιμές σε σειρά βασικών προϊόντων που συνθέτουν το καλάθι του νοικοκυριού.

Οι τιμές των ζυμαρικών συνεχίζουν να αυξάνονται -έχουν ανατιμηθεί κατά 40% σε σχέση με ένα χρόνο πριν-, το αλεύρι έχει «τσιμπήσει» ακόμη 6% τις τελευταίες ημέρες, ενώ συνεχίζεται το ράλι ανόδου των τιμών στα έλαια.

Το ηλιέλαιο ιδιωτικής ετικέτας έχει ανατιμηθεί μέσα στις τελευταίες 48 ώρες 6,6% και αυτό είναι μόνο η αρχή όπως λένε στελέχη του κλάδου, σημειώνοντας πως η έλλειψη στην εξεύρεση πρώτης ύλης λόγω του πολέμου στην Ουκρανία, βασικής παραγωγού χώρας ηλιέλαιου, ενδέχεται να αποτυπωθεί και στο ράφι. Είδος προς εξαφάνιση είναι και τα μαλακά αλεύρια, η ζάχαρη, η τιμή παραγωγού της οποίας έχει αυξηθεί 70%, αλλά και το άμυλο όπου η τιμή παραγωγού έχει υπερτριπλασιαστεί.

Τα νοικοκυριά καίνε και οι ανατιμήσεις στο κρέας, στα πουλερικά -λόγω και των προβλημάτων στις εισαγωγές καλαμποκιού-, στα ιχθυηρά και στα φρούτα και λαχανικά. Σύμφωνα με στοιχεία του ΟΚΑΑ, οι επικρατέστερες τιμές χονδρικής στο μοσχάρι και το χοιρινό έχουν ανέβει τις τελευταίες δύο εβδομάδες 20 έως 40 λεπτά το κιλό.

Εκεί όμως που οι ανατιμήσεις τείνουν να ξεφύγουν, είναι στα λαχανικά. Στα αγγουράκια, το κιλό από 0,80 ευρώ που ήταν πέρυσι στις 10 Μαρτίου, η τιμή χονδρικής άγγιξε τα 2,3 ευρώ. Η τιμή χονδρικής στις φλάσκες μελιτζάνες διαμορφώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα στο 1,8 ευρώ από 1,2 ευρώ, στις πατάτες από 0,46 ευρώ στο 0,65 ευρώ, τα παντζάρια πωλούνταν 0,70 ευρώ από 0,55 ευρώ, οι κόκκινες πιπεριές από 1,7 ευρώ στα 2,1 ευρώ και τα λεμόνια 0,60 ευρώ από 0,50 ευρώ.