Τα νέα σενάρια της ΕΚΤ για την οικονομία της ευρωζώνης

Η κυρίαρχη λέξη είναι η «αβεβαιότητα». Οι προβλέψεις τελούν υπό αναθεώρηση, καταρτίστηκαν δε με τα δεδομένα που είχε στη διάθεσή της η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στις 2 Μαρτίου.

Ακόμα και υπ' αυτό το πρίσμα, οι επιπτώσεις του πολέμου στην Ουκρανία είναι καταλυτικές για την πορεία του πληθωρισμού στην ευρωζώνη, με άλμα του μέσου ετήσιου δείκτη στο 5,1% στο βασικό σενάριο και στο 7,1% στο ακραίο. Το παρήγορο, από την άλλη πλευρά, είναι πως σε καθένα από τα μακροοικονομικά σενάρια της ΕΚΤ, η ευρωζώνη συνεχίζει να αναπτύσσεται το 2022, αν και με προφανώς βραδύτερο ρυθμό σε σχέση με τις εκτιμήσεις του περασμένου Δεκεμβρίου.

«Οι προοπτικές για την οικονομική δραστηριότητα και τον πληθωρισμό στη ζώνη του ευρώ έχουν καταστεί πολύ αβέβαιες και εξαρτώνται καθοριστικά από το πώς θα εξελιχθεί ο ρωσικός πόλεμος στην Ουκρανία, από τον αντίκτυπο των τρεχουσών κυρώσεων και από πιθανά περαιτέρω μέτρα», σημειώνει η ΕΚΤ στην τελευταία ανάλυση των τεχνοκρατών της για τις μακροοικονομικές προβλέψεις.

Στο βασικό της σενάριο, ο ρυθμός ανάπτυξης της οικονομίας της ευρωζώνης περιορίζεται φέτος στο 3,7% από 4,2% και ο πληθωρισμός εκτινάσσεται στο 5,1% από 3,2%. Σε αυτό το σενάριο ενσωματώνονται αρχικές εκτιμήσεις του αντικτύπου του πολέμου στην ευρωζώνη, με βάση τις διαθέσιμες πληροφορίες στις 2 Μαρτίου.

«Η άνοδος των τιμών της ενέργειας και οι αρνητικές επιπτώσεις στο μέτωπο της εμπιστοσύνης συνεπάγονται σημαντικές επιπτώσεις στην εγχώρια ζήτηση βραχυπρόθεσμα, ενώ οι κυρώσεις που έχουν ανακοινωθεί και η απότομη επιδείνωση των προοπτικών για τη ρωσική οικονομία θα αποδυναμώσουν την ανάπτυξη του εμπορίου στη ζώνη του ευρώ. Οι βασικές προβλέψεις βασίζονται στην υπόθεση ότι οι τρέχουσες διακοπές στον ενεργειακό εφοδιασμό και οι αρνητικές επιπτώσεις στην εμπιστοσύνη που συνδέονται με τη σύγκρουση είναι προσωρινές και ότι οι παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού δεν επηρεάζονται σημαντικά».

Κανένας δεν μπορεί να θεωρήσει ασφαλείς τις παραδοχές πάνω στις οποίες βασίστηκαν οι προβλέψεις του βασικού σεναρίου, στο οποίο ο ρυθμός ανάπτυξης επιβραδύνεται περαιτέρω στο 2,8% το 2023 και 1,6% το 2024.

Σε σύγκριση με τις προβλέψεις του ευρωσυστήματος του Δεκεμβρίου 2021, οι προοπτικές για την ανάπτυξη αναθεωρήθηκαν προς τα κάτω κατά 0,5 ποσοστιαίες μονάδες για το 2022, με βασική αιτία τον αντίκτυπο του πολέμου στην Ουκρανία στις τιμές της ενέργειας, στην εμπιστοσύνη και στο εμπόριο.

Αντίστοιχα ο πληθωρισμός από 5,1% κατά μέσο όρο το 2022 «βουτάει» στο 2,1% το 2023 και στο 1,9% το 2024. Οι βραχυπρόθεσμες πιέσεις στις τιμές έχουν αυξηθεί σημαντικά, ιδίως εκείνες που σχετίζονται με τα βασικά προϊόντα πετρελαίου και φυσικού αερίου, αλλά ελλείψει περαιτέρω ανοδικών κραδασμών στις τιμές των εμπορευμάτων, ο πληθωρισμός της ενέργειας προβλέπεται να μειωθεί σημαντικά στον ορίζοντα προβολής, σημειώνει η ΕΚΤ.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στο βασικό σενάριο, η μέση τιμή πετρελαίου διαμορφώνεται φέτος στα 92,6 δολάρια το βαρέλι (77,5 δολάρια η προηγούμενη πρόβλεψη), στα 82,3 δολάρια το 2023 και στα 77,2 δολάρια το 2024.

Ο πληθωρισμός ανά τρίμηνο διαμορφώνεται σε 5,6% το πρώτο τρίμηνο του 2022 και το δεύτερο, στο 5,2% το τρίτο τρίμηνο και στο 4% το τελευταίο τρίμηνο του έτους. Το πρώτο τρίμηνο του 2023 ο μέσος πληθωρισμός θα είναι 2,5%.

Τα… άλλα σενάρια

Στις προβλέψεις της ΕΚΤ ενσωματώνονται δύο ακόμα σενάρια. Το δυσμενές και το ακραίο. Στο δυσμενές, η ΕΚΤ υποθέτει ότι επιβάλλονται αυστηρότερες κυρώσεις στη Ρωσία, οδηγώντας σε ορισμένες διαταραχές στις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες. Περικοπές στις προμήθειες ρωσικού φυσικού αερίου θα οδηγούσαν σε υψηλότερο ενεργειακό κόστος και σε πλήγμα στην παραγωγή της ευρωζώνης προσωρινού χαρακτήρα καθώς θα προχωρούσε η υποκατάσταση από άλλες πηγές ενέργειας ενώ η διατήρηση των γεωπολιτικών εντάσεων θα οδηγούσαν σε διεύρυνση της αβεβαιότητας και πρόσθετες οικονομικές διαταραχές.

Στο δυσμενές σενάριο, ο πληθωρισμός σε μέσα επίπεδα αναρριχάται στο 5,9% φέτος και η ανάπτυξη περιορίζεται στο 2,5%.

Στο ακραίο σενάριο, εκτός από τα χαρακτηριστικά του δυσμενούς σεναρίου, ενσωματώνεται μια ισχυρότερη αντίδραση των τιμών της ενέργειας σε πιο αυστηρές περικοπές της προσφοράς, ισχυρότερη ανατιμολόγηση των χρηματοπιστωτικών αγορών και μεγαλύτερες δευτερογενείς επιπτώσεις από την αύξηση των τιμών της ενέργειας. Σε αυτό το σενάριο, ο πληθωρισμός εκτινάσσεται στο 7,1% και η ανάπτυξη στην ευρωζώνη περιορίζεται σε 2,3%.