Σε πόλο έλξης για τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην κρουαζιέρα πολυτελείας αναδεικνύεται η Ελλάδα, με τις προβλέψεις να κάνουν λόγο για ανάκαμψη του κλάδου και επιδόσεις που ενδεχομένως να κινηθούν στα επίπεδα του 2019.
Μετά από μία χρονιά κατά την οποία ο κλάδος επέδειξε ανθεκτικότητα στην Ελλάδα, καταφέρνοντας να καλύψει ένα σημαντικό μέρος των απωλειών του 2020 -όταν η πτώση τόσο σε επίπεδο προσεγγίσεων κρουαζιερόπλοιων όσο και σε επίπεδο αφίξεων τουριστών να ξεπέρασε το 95% σε σχέση με το 2019-, το 2022 προοιωνίζεται τη δυναμική επαναφορά της ελληνικής κρουαζιέρας, η οποία μέχρι στιγμής δεν φαίνεται να επηρεάζεται από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Μαζική απόβαση στην Ελλάδα θα κάνουν για πρώτη φορά κρουαζιερόπλοια με premium brands που πρεσβεύουν τη luxury κρουαζιέρα, συμβάλλοντας στο στοίχημα της Ελλάδας για διεύρυνση του μεριδίου της στον high end τουρισμό. Πρεμιέρα στις ελληνικές θάλασσες θα κάνει η Ritz-Carlton Yacht Collection, η οποία αποτελεί βραχίονα της υπερπολυτελούς αλυσίδας ξενοδοχείων Ritz-Carlton, ενώ για πρώτη φορά θα προσεγγίσει το λιμάνι του Πειραιά και η Virgin Voyages με το Resilient Lady. Το «παρών» στα ελληνικά λιμάνια θα δώσει και η Azamara, η οποία φέτος έχει αυξήσεις τις συχνότητες των δρομολογίων της.
Υπερπολυτελή άφιξη θα κάνει στο μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας και το Scenic Group με την Emerald Cruises και το πλοίο Emerald Azzurra, μία εταιρεία κρουαζιέρας που προσφέρει luxury υπηρεσίες 6 αστέρων, ενώ ένα από τα καλύτερα πλοία της, το Europa 2, έχει δρομολογήσει για την Ελλάδα φέτος και η TUI.
Με περισσότερες από κάθε άλλη φορά προσεγγίσεις θα δώσει το «παρών» στα ελληνικά λιμάνια και η Viking, η οποία επίσης συγκαταλέγεται στις luxury εταιρείες κρουαζιέρας, ενώ με μικρότερα πλοία, πιο πολυτελή ωστόσο, θα καταπλεύσει στον Πειραιά και η Seabourn, αυξάνοντας τον αριθμό των προσεγγίσεών της.
Οι προβλέψεις για το 2022
Την ίδια στιγμή, ενθαρρυντικές είναι οι ενδείξεις αναφορικά με το home porting, με τις εταιρείες που επιλέγουν τα ελληνικά λιμάνια ως αφετηρία για τα δρομολόγιά τους να αυξάνονται σημαντικά. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι το home porting στο λιμάνι του Πειραιά αντιστοιχεί στο 65% των συνολικών προσεγγίσεων, με την Ελλάδα να πρωταγωνιστεί στην ανατολική Μεσόγειο.
Σύμφωνα με τα διαθέσιμα δεδομένα, εάν πραγματοποιηθούν όλες οι προσεγγίσεις που έχουν προγραμματιστεί, το 2022 θα πλησιάσει ως προς τις αφίξεις των κρουαζιερόπλοιων το 2019, μία από τις πιο “δυνατές” χρονιές για τον κλάδο. Οπως είχε αναφέρει, άλλωστε, στην πρόσφατη έκθεσή της η Ενωση Λιμένων Ελλάδος (ΕΛΙΜΕ), «οι προοπτικές για το έτος 2022 είναι αισιόδοξες με βάση την αύξηση του αριθμού κρατήσεων που παρατηρείται, τη δυνατότητα επέκτασης της τουριστικής περιόδου μέσω της επίτευξης και νέων συμφωνιών και της ενίσχυσης του home porting στα ελληνικά λιμάνια με εταιρείες του κλάδου να κινούνται όλο και περισσότερο σε αυτή την κατεύθυνση, με προϋπόθεση, βέβαια, την γρήγορη και αποτελεσματική αντιμετώπιση της εξάπλωσης της μετάλλαξης “Ομικρον” και την περαιτέρω ανάσχεση της πανδημίας».
Μόνο για το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας έχουν προγραμματιστεί 750 προσεγγίσεις κρουαζιερόπλοιων, αριθμός υψηλότερος και από εκείνον του 2019, όταν και είχαν καταγραφεί στον Πειραιά 622 αφίξεις. Σημειώνεται, πάντως, πως κάθε χρόνο οι εταιρείες δηλώνουν στον προγραμματισμό τους περισσότερες αφίξεις πλοίων για να εξασφαλίσουν θέσεις ελλιμενισμού, οι οποίες στη συνέχεια ενδεχομένως να ακυρωθούν.
Ιδιαίτερης σημασίας, ωστόσο, είναι το γεγονός ότι από τις 750 προσεγγίσεις οι 482 αφορούν home porting, νούμερο που μαρτυρά ρεκόρ δεκαετιών για τον κλάδο. Εκτός από τον Πειραιά, τα λιμάνια του Λαυρίου, του Ηρακλείου Κρήτης, της Θεσσαλονίκης και της Κέρκυρας θα χρησιμοποιηθούν για home porting, μία δραστηριότητα με ισχυρό οικονομικό αποτύπωμα για τις τοπικές κοινωνίες.
Ενδεικτικό της ισχυρής ζήτησης που καταγράφεται είναι και η συχνότητα των δρομολογίων που έχουν προγραμματίσει οι κολοσσοί του θαλάσσιου τουρισμού, όπως η MSC, η Princess Cruises και η Silversea, που έχουν πολλαπλασιάσει φέτος τις προσεγγίσεις τους στα ελληνικά λιμάνια.
Η Celestyal Cruises θα χρησιμοποιήσει το λιμάνι του Λαυρίου για home port και εκείνο της Θεσσαλονίκης για μερικό home porting, ενώ TUI και Aida Cruises θα ξεκινήσουν τα δρομολόγιά τους από την Κέρκυρα και το Ηράκλειο Κρήτης.
Με βάση τις προβλέψεις, δε, ανοδικά σε σχέση με τα δύο τελευταία χρόνια που στιγματίστηκαν από την πανδημία του κορωνοϊού θα κινηθεί και ο αριθμός των επιβατών, με τους φορείς της αγοράς να εκτιμούν ότι το 2022 οι αφίξεις των κρουαζιερόπλοιων θα κινηθούν στο 75%-90% του 2019, με τον αριθμό των τουριστών να παραμένει σε χαμηλότερα επίπεδα. Ισχυρή ζήτηση καταγράφεται από τους Αμερικανούς, με τους Γερμανούς και τους Βρετανούς να έπονται, ενώ έντονο ενδιαφέρον σημειώνεται και από τις χώρες της Λατινικής Αμερικής, μία αγορά που τα προηγούμενα δύο χρόνια παρέμεινε «κλειστή» για τη χώρα μας.
Στο επίκεντρο νέοι προορισμοί
Στον χάρτη των ισχυρών της κρουαζιέρας εκτός από παραδοσιακούς προορισμούς, όπως το Ηράκλειο, η Κέρκυρα, η Σαντορίνη και η Μύκονος, βρίσκουν τη δική τους θέση και άλλοι μικρότεροι τόσο της νησιωτικής όσο και της ηπειρωτικής χώρας, επιδιώκοντας να αποσπάσουν ένα σημαντικό μερίδιο από την ταξιδιωτική πίτα και να καθιερωθούν σταδιακά μεταξύ των πρωτοκλασάτων προορισμών. Το Γύθειο, οι Σπέτσες, η Καβάλα, η Φολέγανδρος, η Σύμη, η Σκιάθος, η Σκόπελος, η Πάργα, η Πύλος, η Ανδρος, η Νάξος, η Σάμος, η Ιος, η Κάλυμνος και η Υδρα είναι μερικοί μόνο από τους προορισμούς που θα υποδεχτούν φέτος κρουαζιερόπλοια, ενισχύοντας τη θέση τους στον κλάδο του θαλάσσιου τουρισμού.
Οι επιπτώσεις του πολέμου
Ανεπηρέαστος από τον πόλεμο στην Ουκρανία παραμένει για την ώρα ο κλάδος της ελληνικής κρουαζιέρας, παρά το γεγονός ότι οι μεγάλοι παίκτες του θαλάσσιου τουρισμού, όπως η Carnival Cruises, η Royal Caribbean, η MSC, η Oceania και η Atlas έχουν ήδη ανακοινώσει την αποχώρησή τους από τη Βαλτική, αλλά και από τη Μαύρη Θάλασσα. Ο βαθμός που θα επηρεαστεί τελικά ο κλάδος εξαρτάται -με βάση τα υφιστάμενα δεδομένα- αφενός από τις αφίξεις των Ρώσων τουριστών στην Ελλάδα, καθώς ένα μικρό ποσοστό επέλεγε την κρουαζιέρα ως τρόπο διακοπών, και αφετέρου από την αύξηση του κόστους των πακέτων εξαιτίας του επιταχυνόμενου πληθωρισμού.
Οι επιδόσεις του 2021
Το 2021 έκλεισε στο 49,2% των επιπέδων του 2019 ως προς τις αφίξεις κρουαζιερόπλοιων στα ελληνικά λιμάνια, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΙΜΕ. Αντίστοιχα ως προς τον αριθμό επιβατών το 2021 έκλεισε σε χαμηλότερα επίπεδα, στο 23,7% του 2019, έτους αναφοράς για τα βασικά μεγέθη του ελληνικού τουρισμού. Για τον Οργανισμό Λιμένος Πειραιώς τα στοιχεία αφορούν την περίοδο έως και τις 30-9-2021, με τις εκτιμήσεις για το μεγαλύτερο λιμάνι της χώρας να κάνουν λόγο για 1,4 εκατ. επιβάτες και 2.000 κρουαζιερόπλοια, δηλαδή νούμερα ελαφρώς άνω του ορίου του 50% σε σχέση με την κίνηση του 2019.