Σε διπλή «μέγγενη» η οικονομία, πονοκέφαλος στο ΥΠΟΙΚ

H πίεση στα έσοδα του Ιανουαρίου, την οποία αναμένεται να ανακοινώσει το μεσημέρι το υπουργείο Οικονομικών, εκτιμάται από αρμόδιες πηγές πως έχει συγκυριακό χαρακτήρα. Κανένας δεν μπορεί να υποστηρίξει -πια- το ίδιο για την ενεργειακή ακρίβεια που πλήττει νοικοκυριά και επιχειρήσεις, στέλνοντας τον πληθωρισμό του Ιανουαρίου στη «γειτονιά» του 6% (στις 12 το μεσημέρι οι ανακοινώσεις). Οι υψηλές πτήσεις των τιμών στην ενέργεια πυροδοτούν κυρίως την έκρηξη του πληθωρισμού, με τις πιέσεις όμως να διαχέονται πλέον ευκρινώς στο καλάθι της νοικοκυράς.

Πρόγευση έκρηξης των πληθωριστικών πιέσεων τον Ιανουάριο έχουν ήδη δώσει τα στοιχεία για τον εναρμονισμένο δείκτη της Eurostat. Σύμφωνα με αυτά -προκαταρκτικές εκτιμήσεις-, ο εναρμονισμένος δείκτης στην ευρωζώνη ενισχύθηκε από το 5% τον Δεκέμβριο στο 5,1% τον Ιανουάριο. Στην Ελλάδα, ο δείκτης έκανε άλμα από το 4,4% στο 5,5%, μεταβολή κάθε άλλο παρά οριακή. Μπορεί η Ελλάδα να μην είναι Εσθονία (11,7% ο εναρμονισμένος πληθωρισμός) ή Λιθουανία (12,2%). Δεν είναι όμως ούτε Γαλλία ( 3,3%) ή Πορτογαλία (3,4%).

Το νέο ράλι στις διεθνείς τιμές της ενέργειας τις τελευταίες ημέρες, στη σκιά των εξελίξεων στην Ουκρανία, έρχεται να επιβαρύνει ακόμα περισσότερο το σκηνικό των πιέσεων στους οικογενειακούς προϋπολογισμούς αλλά και το κόστος παραγωγής και λειτουργίας των επιχειρήσεων. Συμπίπτει με μια χρονική συγκυρία όπου τα έσοδα του προϋπολογισμού υστέρησαν έναντι των στόχων τον Ιανουάριο -κακοκαιρία, περιορισμοί λόγω Όμικρον, παρατάσεις πληρωμής φόρων-, την ώρα που το κόστος δανεισμού του ελληνικού δημοσίου όπως αντανακλάται στις αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων ανεβαίνει (στο 2,6% χθες, όταν είχε υποχωρήσει στους σκληρούς μήνες της πανδημίας κοντά στο 0,5%).

Η κυβέρνηση, υπό την πίεση των αγορών και έχοντας ως δεδομένο πως από το 2023 επανέρχονται στόχοι και κανόνες δημοσιονομικοί, «μάζεψε» το στόρι των νέων παροχών, κλείνοντας κάθε ενδεχόμενο μείωσης των ειδικών φόρων κατανάλωσης στα καύσιμα ή τον ΦΠΑ στα τρόφιμα όπως πιέζει η αντιπολίτευση αλλά και φορείς της αγοράς.

Στον βαθμό που οι πληθωριστικές πιέσεις και η ακρίβεια ενταθούν πολλαπλάσια τους επόμενους μήνες, η κοινωνική και πολιτική πίεση αναμένεται πως θα επανέλθει. Εάν στο μεταξύ, οι ανακοινώσεις της ΕΛΣΤΑΤ -στις 4 Μαρτίου- για το ΑΕΠ του 2021 και η πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού δώσουν τη δυνατότητα αξιοποίησης πρόσθετου δημοσιονομικού χώρου προσωρινού χαρακτήρα, δεν αποκλείεται κοντά στο Πάσχα να υπάρξει μια παρέμβαση ενίσχυσης των πλέον ευάλωτων εισοδηματικά τάξεων με ένα επίδομα ανάλογο αυτού που δόθηκε πριν τα Χριστούγεννα στους συνταξιούχους και τους δικαιούχους Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος.