Οι ανοικτές πληγές της ενεργειακής αγοράς

Δεν φαίνεται να λειτουργεί εύρυθμα και ανταγωνιστικά η εγχώρια ενεργειακή αγορά. Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από τις δηλώσεις του προέδρου της ΡΑΕ, Αθανάσιου Δαγούμα, κατά τη διαδικτυακή συνέντευξη Τύπου, που ολοκληρώθηκε πριν από λίγο.

Ο Ρυθμιστής, όπως ανακοίνωσε ο ίδιος, έχει ξεκινήσει ενδελεχή έλεγχο στον τομέα της προμήθειας, προκειμένου να διαπιστωθεί αν έχουν μετακυλιστεί σωστά οι επιδοτήσεις για το ρεύμα και το φυσικό αέριο και παράλληλα, εξετάζεται η διαμόρφωση του χονδρεμπορικού κόστους στην Αγορά Επόμενης Ημέρας, για τον εντοπισμό μη ανταγωνιστικών συμπεριφορών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έδωσε η ΡΑΕ, οι «ανοιχτές πληγές» που καταγράφονται στην ενεργειακή αγορά είναι:

1. Οι ληξιπρόθεσμες οφειλές προμηθευτών προς τους Διαχειριστές. Ήδη, ο Ρυθμιστής έχει επιβάλει για το θέμα αυτό κυρώσεις σε πέντε παρόχους και έχει απευθύνει κλήση σε 12 για «λιμνάζοντα» χρέη του 2021. Ποσά δεν ανακοινώθηκαν, ωστόσο, η ΡΑΕ παρακολουθεί τον βαθμό συμμόρφωσης των προμηθευτών και υποστηρίζει ότι δεν συντρέχει λόγος ανησυχίας «να σκάσει κανόνι» στην αγορά τύπου Energa και Hellas Power.
2. Η μετακύλιση των επιδοτήσεων της πολιτείας στους λογαριασμούς ρεύματος και φυσικού αερίου. Η ΡΑΕ έχει ζητήσει όλα τα σχετικά στοιχεία από τους προμηθευτές και σε αυτή τη φάση ελέγχει αν έχει γίνει σωστά, ενώ αναγνωρίζει την καθυστέρηση απόδοσης τους για το φυσικό αέριο. Εφόσον εντοπισθούν παρατυπίες θα υπάρξουν κυρώσεις από την Αρχή.
3. Η μη επικαιροποίηση του Μητρώου Μετρητών του ΔΕΔΔΗΕ, προς τον οποίο έχει επιβληθεί κύρωση. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 2.000.000 μετρητές με μη υπαρκτά ή καθόλου ΑΦΜ. Τώρα ξεκίνησε σε συνεργασία με την ΑΑΔΕ η επίλυση του προβλήματος αυτού, η οποία, όμως, θα πάρει χρόνο.
4. Η αλλαγή προσυμβατικών όρων από προμηθευτές σε συμβόλαια με πελάτες τους, χωρίς προειδοποίηση και η συνακόλουθη παραβίαση του Κώδικα Προμήθειας.
5. Η διαμόρφωση του χονδρεμπορικού κόστους του ρεύματος στην Αγορά Επόμενης Ημέρας (DAM). Κι αυτό το ζήτημα έχει τεθεί στο μικροσκόπιο της ΡΑΕ για τον εντοπισμό μη ανταγωνιστικών συμπεριφορών και μάλιστα σε συνεργασία με τον Οργανισμό της Ε.Ε. για τη Συνεργασία των Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (ACER).
6. Η εξαιρετικά περιορισμένη λειτουργία εγχώριας Προθεσμιακής Αγοράς, σε αντίθεση με την Ευρώπη, με συνέπεια να μετακυλίεται ως και 100% του κόστους της χονδρεμπορικής αγοράς στους καταναλωτές. Στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες, αναγνωρίζει η ΡΑΕ, υπάρχει μικρός βαθμός έκθεσης της λιανικής στις χονδρεμπορικές τιμές, γιατί υπάρχουν διμερή συμβόλαια, που προστατεύουν και επιχειρήσεις και νοικοκυριά.

Η ΡΑΕ έχει δεχθεί μεγάλο αριθμό παραπόνων από καταναλωτές, με αποδέκτες κυρίως προμηθευτές, τα περισσότερα από τα οποία αφορούν στον ηλεκτρισμό και την εφαρμογή της Ρήτρας Αναπροσαρμογής. Στην ερώτηση του Euro2day.gr εάν οι πρωτοβουλίες της Αρχής για τις έρευνες στη λιανική και τη χονδρεμπορική αγορά είχαν έναυσμα αυτές τις καταγγελίες, ο κ. Δαγούμας απάντησε αρνητικά. «Κάνουμε τον έλεγχο γιατί μας αρέσει η δουλειά μας, ο ρόλος της Αρχής είναι η εποπτεία της αγοράς», είπε.

Ο ίδιος διατύπωσε την άποψη ότι εσφαλμένα αναδεικνύεται από τον Τύπο ότι η Ελλάδα είναι πρωταθλήτρια τιμών στην Ευρώπη. Για την επίρρωση της θέσης αυτής επικαλέστηκε στοιχεία του α’ εξαμήνου του 2021, καθώς και του Δείκτη HEPI, για την οικιακή κατανάλωση, αλλά του Νοεμβρίου του 2021. «Είμαστε στο μέσο όρο της Ευρώπης», επέμεινε, για να προσθέσει στη συνέχεια ότι «είμαστε κοντά στις τιμές της περιοχής μας και εξετάζουμε γιατί είναι ακριβότερη (σ.σ. η περιοχή μας, δηλαδή η ΝΑ Ευρώπη) σε σχέση με τις άλλες περιοχές της Ευρώπης». Προέβλεψε δε ότι με βάση τα Futures, οι τιμές του φυσικού αερίου θα αρχίσουν να μειώνονται από τον Απρίλιο, θα αποκλιμακωθούν το 2023 και θα είναι χαμηλές το 2024.

Ο κ. Δαγούμας ερωτήθηκε, επίσης, από το Euro2day.gr, αν εκτιμά ότι υπάρχουν στρεβλώσεις στην αρχιτεκτονική της χονδρεμπορικής αγοράς, που ενδεχομένως να ευθύνονται για την εκτίναξη των τιμών. Επ’ αυτού, αφού επισήμανε ότι αιτιάσεις για καρτέλ στην αγορά «είναι υπερβολή και καταδεικνύουν έλλειψη εμπιστοσύνης», παρέθεσε τις θέσεις του ACER, που έχει ταχθεί αναφανδόν κατά της αλλαγής των υφιστάμενων κανόνων της χονδρεμπορικής αγοράς. Τα κατάλληλα σήματα για νέες επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα δίνονται, πρόσθεσε, από τους μηχανισμούς ισχύος.

Στις νέες πρωτοβουλίες που ετοιμάζει η ΡΑΕ συμπεριλαμβάνονται, η θεσμοθέτηση Ενεργειακού Μεσολαβητή, ο οποίος θα μπορεί να επιλύει on line και χωρίς κόστος, υπό την εποπτεία της Αρχής, ζητήματα που ανακύπτουν μεταξύ καταναλωτών και προμηθευτών. Επίσης, μελετώνται κατευθυντήριες οδηγίες και για τα τιμολόγια φυσικού αερίου, όπως έγινε στον ηλεκτρισμό. Η ΡΑΕ, τέλος, έχει ζητήσει να μεταβιβαστεί στην ίδια η αρμοδιότητα παρεμβάσεων και ρυθμίσεων στον Κώδικα Προμήθειας, που σήμερα ανήκει στο ΥΠΕΝ, χωρίς, όμως, να έχει γίνει αποδεκτό ακόμη το αίτημα της.