Αδειες λόγω Covid-19: Τι ισχύει για γονείς σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα

Μια νέα άδεια, διαφορετική από αυτή που εφαρμόστηκε στην αρχή της πανδημίας, το 2020, η οποία αφορά εργαζόμενους γονείς, των οποίων τα παιδιά νοσούν από κορωνοϊό, επιχειρεί να θεσπίσει το υπουργείο Εργασίας, με την τροπολογία που κατατέθηκε πολύ αργά το βράδυ της Τρίτης στη Βουλή, προκειμένου να ψηφιστεί σήμερα.

Παράλληλα δε, και με δεδομένη τη διαφοροποίηση που ισχύει μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, τα συναρμόδια υπουργεία κατέθεσαν αντίστοιχες τροπολογίες που είχαν ως αποτέλεσμα να επιφέρουν…διαφορετικές «ταχύτητες» στις άδειες γονέων.

Έτσι, η τροπολογία του υπουργείου Εργασίας ορίζει ότι οι γονείς που θα αναγκασθούν να μείνουν στο σπίτι θα λάβουν μειωμένο κατά 50% τον μισθό τους, για τις 4 από τις συνολικά 5 ημέρες που προβλέπονται. Για την 5η ημέρα απουσίας από την εργασία, θα πρέπει να κάνουν χρήση άλλης άδειας κι εφόσον αυτή δεν είναι άδεια άνευ αποδοχών, θα καταβάλλεται στο 100% ο μισθός.

Στον αντίποδα και σύμφωνα με την τροπολογία του υπουργείου Εσωτερικών, οι δημόσιοι υπάλληλοι δεν θα έχουν απώλεια μισθού, προβλέπεται όμως ότι μόνο οι πρώτες 3 ημέρες πληρώνονται κανονικά από το δημόσιο. Οι υπόλοιπες 2 θα πρέπει να καλυφθούν από την άδεια του γονέα. Στην πράξη αυτό σημαίνει ότι το υπουργείο Εργασίας αντιμετωπίζει τον γονέα του οποίου το παιδί νοσεί, ως να είναι ο ίδιος ασθενής και εφαρμόζει κατά τα πρότυπα της άδειας ασθενείας, μια νέα «ειδική άδεια» 5 ημερών.

Μείωση μισθού στον ιδιωτικό τομέα

Αναλυτικά, σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας και μετά τις αντιδράσεις που προκάλεσε η διάταξη που προβλέπει το 50% του μισθού για τις 4 ημέρες απουσίας των ιδιωτικών υπαλλήλων από την εργασία τους σε περίπτωση νόσησης του παιδιού τους, επισημαίνεται ότι το σχήμα της ειδικής αυτής άδειας, που δεν προβλέπεται από την πάγια νομοθεσία καθώς πρόκειται για ένα έκτακτο δικαίωμα του εργαζόμενου, ακολουθεί τις διατάξεις του νόμου και έχει αναλογική εφαρμογή, με τις περιπτώσεις των εργαζόμενων που νοσούν οι ίδιοι.

«Το σχήμα είναι τριμερές», επισημαίνουν στελέχη του υπουργείου Εργασίας, εννοώντας ότι συμμετέχουν τόσο το κράτος και ο εργοδότης όσο και ο εργαζόμενος. Στον αντίποδα, η αντιπολίτευση υποστηρίζει ότι πρόκειται για «τιμωρία» του εργαζόμενου, επειδή νοσεί το παιδί του.

Αναλυτικά, για τον ιδιωτικό τομέα, η τροπολογία ορίζει ότι οι εργαζόμενοι γονείς, σε περίπτωση νόσησης από κορωνοϊό των παιδιών τους, βρεφών, προνηπίων και νηπίων, μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης έως τη Γ’ Γυμνασίου καθώς και παιδιών που φοιτούν σε ειδικά σχολεία ή σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης (ανεξαρτήτως ορίου ηλικίας αυτών), καθώς και ατόμων με αναπηρία, τα οποία, ανεξαρτήτως της ηλικίας τους, είναι ωφελούμενοι σε δομές φροντίδας, δικαιούνται να παρέχουν την εργασία τους εξ αποστάσεως για χρονικό διάστημα έως 5 εργάσιμων ημερών. Εάν αυτό δεν είναι εφικτό, τότε δικαιούνται ειδική άδεια.

Η πενθήμερη απουσία (έως 5 εργάσιμες ημέρες) παρέχεται με βεβαίωση θετικού τεστ (rapid ή pcr) και δεν απαιτείται πρόσθετη ιατρική βεβαίωση.

Οι πρώτες 3 ημέρες άδειας καλύπτονται από τον εργοδότη (όπως συμβαίνει όταν νοσεί ο ίδιος ο εργαζόμενος), η 4η ημέρα καλύπτεται από το κράτος/ΕΦΚΑ και η 5η ημέρα από οποιαδήποτε νόμιμη άδεια του εργαζόμενου. Στην πράξη, αυτό σημαίνει πως οι γονείς εργαζόμενοι, κατά τη διάρκεια της άδειας, λαμβάνουν το 50% των αποδοχών τους, το οποίο κατά τις τρεις πρώτες ημέρες καταβάλλεται από τον εργοδότη και την τέταρτη ημέρα από τον ΕΦΚΑ. Η άδεια αυτή χορηγείται επιπρόσθετα προς άλλες άδειες που αφορούν στην ασθένεια ή στη νοσηλεία τέκνων, αλλά δεν επιτρέπεται να χορηγείται όταν, κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, έχει χορηγηθεί στον ίδιο γονέα οποιαδήποτε άλλη άδεια.

Χορηγείται όμως μόνο στον έναν εκ των δύο γονέων που είναι δικαιούχοι της άδειας αυτής. Αν ο ένας από τους γονείς δεν εργάζεται, ο άλλος δεν δικαιούται άδεια, εκτός συγκεκριμένων περιπτώσεων.

Μείωση άδειας στο δημόσιο

Στο δημόσιο, με δεδομένο μάλιστα ότι οι διαφοροποιήσεις υπήρχαν και πριν από την εμφάνιση το κορωνοϊού, η άδεια που χορηγείται είναι διάρκειας επίσης έως 5 εργάσιμες ημέρες, εκ των οποίων όμως οι έως 3 ημέρες καταγράφονται ως δικαιολογημένη απουσία και οι αποδοχές καταβάλλονται κανονικά, ενώ οι άλλες 2 ημέρες αποτελούν κανονική άδεια. Εάν το παιδί συνεχίζει να νοσεί, δεν επιτρέπεται η εκ νέου χορήγηση άδειας ειδικού σκοπού. Δίνεται όμως η δυνατότητα, ο γονέας να εργαστεί εξ αποστάσεως ή με μειωμένο ωράριο έως 25% χωρίς ανάλογη μείωση των αποδοχών του, καθώς τις ώρες αυτές θα τις αναπληρώσει αργότερα με υπερωρίες.

Προσοχή όμως. Από το μέτρο του μειωμένου ωραρίου εξαιρούνται οι εκπαιδευτικοί. Και στην περίπτωση του δημοσίου, για τη χορήγηση της άδειας αρκεί η απόδειξη θετικού διαγνωστικού ελέγχου και οι διατάξεις ισχύουν έως 15 Απριλίου, με δυνατότητα παράτασης. Σε περίπτωση που και οι δύο γονείς είναι δημόσιοι υπάλληλοι, την άδεια λαμβάνει ο ένας, ενώ υπάρχει η δυνατότητα της εκ περιτροπής χρήσης της. Εφόσον ο ένας εκ των δύο γονέων εργάζεται σε φορέα παροχής υπηρεσιών υγείας ή είναι εκπαιδευτικός ή προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων, των Σωμάτων Ασφαλείας ή των καταστημάτων κράτησης, η άδεια ειδικού σκοπού χορηγείται υποχρεωτικά στον άλλον γονέα, εφόσον είναι δικαιούχος της άδειας, ανεξαρτήτως εάν ο άλλος γονέας απασχολείται στον δημόσιο ή στον ιδιωτικό τομέα.

Ειδική άδεια ασθενείας εργαζομένων στο ιδιωτικό τομέα

Με την τροπολογία του υπουργείου Εργασίας βέβαια, θεσπίζεται και νέα ειδική άδεια ασθένειας από κορωνοϊό, εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα. Εντύπωση μάλιστα προκαλεί και σε αυτή την περίπτωση, ότι ενώ διευκρινίζεται ότι δεν απαιτείται ιατρική γνωμάτευση, αναφέρεται πως οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα, που θα νοσήσουν από κορωνοϊό, μπορούν για 5 μέρες να παρέχουν την εργασία τους εξ αποστάσεως.

Σύμφωνα με ειδικούς, είναι δύσκολο για έναν εργαζόμενο να αποδείξει στον εργοδότη του ότι έχει ή δεν έχει σοβαρά συμπτώματα. Στην περίπτωση πάντως που δεν είναι εφικτή η τηλεργασία, η τροπολογία ορίζει ότι οι εργαζόμενοι δικαιούνται, για το ίδιο χρονικό διάστημα, να κάνουν χρήση ειδικής άδειας ασθενείας λόγω νόσησης από Covid-19. Πρόκειται για άδεια που χορηγείται επιπρόσθετα προς άλλες άδειες και δεν επιτρέπεται να χορηγείται όταν, κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, έχει χορηγηθεί στον ίδιο εργαζόμενο οποιαδήποτε άλλη άδεια.

Προσοχή όμως, η άδεια αυτή συνιστά άδεια ασθενείας και εφαρμόζονται οι ισχύουσες διατάξεις ως προς τον τρόπο πληρωμής από τον εργοδότη και επιδότησής της από τον ασφαλιστικό φορέα. Αυτό σημαίνει, όπως σημειώνει στο Euro2day.gr ο γνωστός δικηγόρος - εργατολόγος Γιάννης Καρούζος, ότι ενώ για τη χορήγησή της δεν απαιτείται ιατρική γνωμάτευση, αρκεί rapid test ή pcr, για την επιδότησή της από τον ΕΦΚΑ απαιτείται ιατρική γνωμάτευση. Και αυτό γιατί βάσει νόμου, για τις 3 πρώτες ημέρες ο εργοδότης έχει υποχρέωση να καταβάλλει μόνο το μισό του ημερομισθίου ή του ανάλογου ημερήσιου μισθού. Για τις 2 επόμενες ο εργοδότης καταβάλλει τη διαφορά μεταξύ του ημερομισθίου και του επιδόματος ασθένειας που καταβάλλει ο ΕΦΚΑ. Για άδεια πέραν των 5 ημερών εφαρμόζεται η πάγια ασφαλιστική νομοθεσία με βεβαίωση γιατρού που προσκομίζεται στον ασφαλιστικό φορέα και αποζημίωση στο 100%.