ΦΠΑ: Η κόντρα Σταϊκούρα-Γεωργιάδη και η γραμμή των Βρυξελλών

Το Eurogroup, μετά από ισχυρές πιέσεις του Βορρά, έχει πλέον αποκρυσταλλώσει την άποψη ότι οι χώρες με υψηλό χρέος πρέπει να αρχίσουν από το 2022 να το μειώνουν σταδιακά, να περικόψουν παροχές και να μπουν σε διμερές δημοσιονομικό «συμβόλαιο» με την Κομισιόν για την επιστροφή στην ομαλότητα.
Αυτό αφορά πάνω απ’ όλα την Ελλάδα και είναι ήδη εις γνώση της κυβέρνησης.

Στο Eurogroup του Δεκεμβρίου, οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης εξέδωσαν γραπτή ανακοίνωση που αφορούσε και τη χώρα μας και έλεγε χαρακτηριστικά: «Τα κράτη-μέλη με υψηλό χρέος θα πρέπει να χρησιμοποιήσουν το Ταμείο Ανάκαμψης για να χρηματοδοτήσουν πρόσθετες επενδύσεις για τη στήριξη της ανάκαμψης. Αυτό πρέπει να γίνει παράλληλα με μια συνετή δημοσιονομική πολιτική».

Και συνεχίζει η ανακοίνωση:

1. Τα κράτη-μέλη με υψηλό χρέος που δεν έχουν περιορίσει επαρκώς τρέχουσες δαπάνες πρέπει «να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα»…
2. Οι δαπάνες θα πρέπει να προορίζονται σε «πράσινες» επενδύσεις και ψηφιοποίηση (με αυτό τον τρόπο μπαίνει ζωνάρι και περιορίζονται οι παροχές ως μέτρα στήριξης και οι μη επενδυτικές δαπάνες).
3. Όποιες δαπάνες κριθούν μη αναγκαίες θα χρεώνονται στον εθνικό προϋπολογισμό.

Το Euro2day.gr είχε παρουσιάσει το παρασκήνιο του Eurogroup του Δεκεμβρίου, όπου σύμφωνα με διασταυρωμένες πηγές, ο Έλληνας υπουργός Οικονομικών είχε δεχθεί αυστηρές συστάσεις να περιορίσει η κυβέρνηση την παροχολογία.

Λίγες μέρες αργότερα, το Euractiv, επικαλούμενο πηγές της ΕΕ, είχε αποκαλύψει ότι Αθήνα και Βρυξέλλες «είχαν έντονες διαφωνίες για τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις, προκειμένου να ξεκλειδώσει η πρώτη δόση του Ταμείου Ανάκαμψης». 

«Οι διαπραγματεύσεις θύμισαν εποχές μνημονίου, καθώς οι Ευρωπαίοι υπαγόρευαν τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις γράμμα γράμμα», αποκάλυψαν οι πηγές στο Euractiv.

Όντως, η Ελλάδα δεν έχει φύγει ποτέ από τη σκιά του «μαύρου προβάτου». Παρά το γεγονός ότι οι δύσκολοι καιροί άμβλυναν τη ρητορική των εταίρων, στην πράξη όλα όσα αφορούν τη χώρα μας περνάνε από το μικροσκόπιο.

Πολλοί κυβερνητικοί παράγοντες, όμως, δείχνουν να αγνοούν ή να αδιαφορούν για το τι έχει δεσμευθεί να κάνει η χώρα μας βάσει της ενισχυμένης εποπτείας αλλά και του Σχεδίου Ανάκαμψης.

Όλα όσα λένε υπουργοί της κυβέρνησης αποδελτιώνονται και διαβάζονται από την ΕΕ. Οι δηλώσεις του Α. Γεωργιάδη για τη μείωση του ΦΠΑ φαίνεται πως δεν εκνεύρισαν μόνο τον υπουργό Οικονομικών Χρ. Σταϊκούρα αλλά ανησύχησαν και τις Βρυξέλλες.

Κυβερνητικές πληροφορίες ανέφεραν στο Euro2day.gr ότι ο κ. Σταϊκούρας είχε ενημερώσει πλήρως το υπουργικό συμβούλιο για τα τεκταινόμενα και τις προειδοποιήσεις του Eurogroup του Δεκεμβρίου. Καθώς και το τι πρόκειται να ακολουθήσει. Μεσολάβησαν όμως πολλές ώρες από τη στιγμή που ο υπουργός Ανάπτυξης δήλωσε ότι εξετάζεται το θέμα της μείωσης του ΦΠΑ μέχρι να το αποσύρει, δίνοντας «δίκιο» στον υπουργό Οικονομικών.

Ο κ. Σταϊκούρας χαίρει της εκτίμησης των εταίρων του. Η τακτική όμως του του «εντός λέμε άλλα και εκτός άλλα» (που παρατηρήθηκε και σε όλες τις προηγούμενες κυβερνήσεις) δεν περνά απαρατήρητη στις Βρυξέλλες.

«Η Ελλάδα "ξόδεψε" τα χαρτιά της»

Ήδη χθες ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) Λουίς ντε Γκίντος είπε ότι ο πληθωρισμός θα «πέσει σίγουρα» και ότι εξακολουθεί να αναμένει ότι θα είναι κάτω από τον στόχο το 2023 και το 2024. Πρόσθεσε δε ότι η οικονομία της ευρωζώνης «συνηθίζει» την Covid-19, αν και σημείωσε ότι η οικονομική δραστηριότητα έχασε μέρος της δυναμικής της το τέταρτο τρίμηνο του 2021.

Ο Ντε Γκίντος είπε επίσης ότι η παραλλαγή Όμικρον προσθέτει αβεβαιότητα, αλλά «δεν θα εκτροχιάσει» την ανάκαμψη στους επόμενους 12 μήνες.

Την ίδια γραμμή αναμένεται να κρατήσει και το Eurogroup της Δευτέρας, καθώς αναμένεται να εγκρίνει τη σχετική γνωμοδότηση της Κομισιόν. Η εξέλιξη αυτή θα έχει συνέπειες για την Ελλάδα, που έχει ήδη προχωρήσει σε παροχές και μέτρα υψηλού κόστους και έλαβε ένα από τα υψηλότερα πακέτα χρηματοδότησης μέσα από το Ταμείο Ανάπτυξης. Έτσι αναμένονται: 

• Στοχευμένα μέτρα που να αφορούν μόνο την υγεία και την ανεργία.
• Επενδύσεις που θα αφορούν μόνο την πράσινη ενέργεια και την κλιματική αλλαγή.

Όλα τ’ άλλα, εάν δεν ακυρωθούν, θα βαραίνουν πλέον τον κρατικό προϋπολογισμό. Εξέλιξη που με τη σειρά της θα φέρει αναπόφευκτα μέτρα δημοσιονομικής προσαρμογής.

Επιπλέον το πλαίσιο θα αφορά την κάθε χώρα ξεχωριστά, ανάλογα με τη δημοσιονομική της κατάσταση και την πορεία ανάπτυξης. Ένα διμερές συμβόλαιο δηλαδή. Όσο για το προσωρινό πλαίσιο για τις κρατικές ενισχύσεις που λήγει τον Ιούνιο, ίσως αυτό να αποσυρθεί ή τροποποιηθεί ανάλογα και με τις απαιτήσεις της νέας κυβέρνησης της Γερμανίας.

Εάν γίνει κάτι τέτοιο, δεν μπορεί να αποκλειστεί κάποιες κυβερνητικές εξαγγελίες να ακυρωθούν ή να χρεωθούν στον εθνικό προϋπολογισμό.