Εφτασε το 39% η ανεργία των νέων, στη μάχη το «πρώτο ένσημο»

Με το βλέμμα στη σημαντική αύξηση της ανεργίας των νέων, το υπουργείο Εργασίας έριξε από την αρχή του χρόνου στη μάχη για τον περιορισμό της το πρόγραμμα «πρώτο ένσημο», που για όσους νέους, ηλικίας από 18 έως 29 ετών, προσληφθούν για πρώτη φορά, μπορεί να οδηγήσει για 6 μήνες σε μισθό τουλάχιστον 570 ευρώ καθαρά.

Το ποσοστό ανεργίας των νέων καλπάζει ξεπερνώντας τον Νοέμβριο, σύμφωνα με τη Eurostat το 39%, με αποτέλεσμα η χώρα μας να καταλαμβάνει για μια ακόμη φορά την αρνητική πρώτη θέση. Ακόμη και μεταξύ των χωρών-μελών του ΟΟΣΑ, η Ελλάδα, σύμφωνα με την πρόσφατη μελέτη του Οργανισμού, βρίσκεται στη δεύτερη χειρότερη θέση, με ποσοστό ανεργίας των νέων στο 33,2% (στοιχεία Οκτωβρίου 2021), με την Κόστα Ρίκα να αναδεικνύεται «πρωταθλήτρια», έχοντας ποσοστό ανεργίας νέων της τάξης του 36,9% και την Ισπανία να μας ακολουθεί με 30,3%.

Ιδιαίτερη ανησυχία προκαλεί, όπως φαίνεται από τα στοιχεία της Eurostat, το γεγονός ότι σε μια περίοδο που το γενικό ποσοστό ανεργίας στην Ελλάδα παραμένει σε σχετικά χαμηλό επίπεδο (στο 13,4% τον Νοέμβριο έναντι 13,3% τον Οκτώβριο του 2021), καταγράφεται ραγδαία αύξηση της ανεργίας των νέων από 32,8% σε 39,1%. Αύξηση παρατηρείται και σε σχέση με τον Νοέμβριο του 2020 (38,5%), παρότι ένα χρόνο πριν, το γενικό ποσοστό ανεργίας ήταν στο 16,2%.

Σε αυτό το πλαίσιο, το πρόγραμμα επιδότησης που κατ’ εκτίμηση του υπουργείου Εργασίας αφορά τουλάχιστον 40.000 νέους, ηλικίας έως 29 ετών, οι οποίοι θα αποκτήσουν το πρώτο τους ένσημο εντός του 2022, αποκτά ιδιαίτερη σημασία. Η συνολική ενίσχυση ανέρχεται σε 1.200 ευρώ για τους πρώτους 6 μήνες πλήρους απασχόλησης. Στους νέους που θα προσληφθούν για πρώτη φορά εντός του 2022 θα καταβληθεί επίδομα 600 ευρώ για έξι μήνες, σε έξι ισόποσες μηνιαίες δόσεις. Αντίστοιχα, 600 ευρώ θα δοθούν και στους εργοδότες, προκειμένου να επιδοτηθεί ένα μέρος του μισθολογικού κόστους. Έτσι, για παράδειγμα, νέος που θα προσληφθεί σήμερα με τον κατώτατο μισθό των 663 ευρώ, θα λάβει καθαρά 570 ευρώ τον μήνα συν 100 ευρώ από την επιδότηση του πρώτου ενσήμου, σύνολο 670 ευρώ.

Προσοχή όμως. Το επίδομα δεν θα χορηγηθεί από τον εργοδότη μαζί με τον μισθό. Θα καταβληθεί από το υπουργείο Εργασίας.

Βέβαια, το «πρώτο ένσημο» αφορά και θέσεις μερικής απασχόλησης, καθώς απευθύνεται και σε φοιτητές που επιδιώκουν να αποκτήσουν επαγγελματική εμπειρία ενώ σπουδάζουν. Στην περίπτωση αυτή, η επιδότηση μειώνεται στα 600 ευρώ (το ήμισυ του αρχικού ποσού) και επιμερίζεται σε 300 ευρώ για τον εργοδότη και 300 ευρώ για τον εργαζόμενο.

Προκειμένου να δημιουργήσει ισχυρά κίνητρα πρόσληψης νέων στις επιχειρήσεις αλλά και να στηρίξει μέρος από το μισθολογικό και το μη μισθολογικό κόστος, το υπουργείο Εργασίας «τρέχει» το πρόγραμμα αυτό ταυτόχρονα με το πρόγραμμα επιχορήγησης 50.000 θέσεων εργασίας, επιπλέον των 100.000 θέσεων που καλύφθηκαν εντός του 2021. Το πρόγραμμα θα παραμείνει ανοιχτό έως ότου καλυφθούν οι θέσεις εντός του 2022 και αφορά την επιδότηση από το κράτος του συνόλου των ασφαλιστικών εισφορών (εργοδοτών-εργαζομένων) για έξι μήνες, για προσλήψεις πλήρους απασχόλησης σε επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα.

Από τον συνδυασμό των δύο προγραμμάτων, ο εργοδότης μπορεί να έχει όφελος, για τους πρώτους 6 μήνες, της τάξης του 42%. Και αυτό γιατί κερδίζει 100 ευρώ τον μήνα από τον μισθό μέσω του προγράμματος «πρώτο ένσημο» και 243 ευρώ τον μήνα από τις ασφαλιστικές εισφορές (εφόσον του δίνει τον κατώτατο μισθό) μέσω του προγράμματος επιδότησης των 100.000 + 50.000 θέσεων εργασίας. Έτσι, για έναν εργαζόμενο πλήρους απασχόλησης με κατώτατο μισθό 663 ευρώ τον μήνα, το αρχικό κόστος για τον εργοδότη είναι 820 ευρώ τον μήνα, το οποίο με τον συνδυασμό των δύο προγραμμάτων, μειώνεται για 6 μήνες κατά 343 ευρώ.

Τι πρέπει να προσέχουν εργαζόμενοι και εργοδότες

Να σημειωθεί ότι σύμφωνα με πρόσφατη υπουργική απόφαση, το πρόγραμμα «πρώτο ένσημο» προβλέπει την υποχρέωση του νέου, αμέσως μετά την πρόσληψή του, να υποβάλει ηλεκτρονική αίτηση-υπεύθυνη δήλωση αποδοχής συμμετοχής του σε αυτό. Σε αυτήν, εκτός των προσωπικών του στοιχείων και του αριθμού πρωτοκόλλου ένταξής του στο πρόγραμμα, τα οποία αντλούνται αυτόματα από το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ, θα πρέπει να δηλώνει και το πιστωτικό ίδρυμα και τον αριθμό τραπεζικού λογαριασμού (ΙΒΑΝ).

Προηγείται βέβαια η αίτηση ένταξης στο πρόγραμμα από τον εργοδότη, η έγκρισή της και στη συνέχεια η πρόσληψη, η οποία και δηλώνεται στο σύστημα. Σε περίπτωση που η επιχείρηση επιθυμεί να εντάξει έναν ή περισσότερους ωφελούμενους παράλληλα και στο πρόγραμμα «πρώτο ένσημο» και στο πρόγραμμα των 150.000 νέων θέσεων εργασίας, υποβάλλει για κάθε νέο ξεχωριστή ηλεκτρονική αίτηση.

Οι θέσεις εργασίας που επιδοτούνται με το «πρώτο ένσημο» είναι επιπρόσθετες σε σχέση προς τις υφιστάμενες θέσεις εργασίας. Αυτό στην πράξη σημαίνει πως ο εργοδότης υποχρεούται να διατηρήσει κατά μέσο όρο τον ίδιο αριθμό εργαζομένων που είχε την 12η Νοεμβρίου 2021 (ημερομηνία δημοσίευσης της νομοθετικής ρύθμισης για το πρόγραμμα) για το χρονικό διάστημα επιδότησης της νέας θέσης εργασίας, προσαυξημένο κατά τον αριθμό των νέων επιδοτούμενων θέσεων εργασίας, σύμφωνα με το παρόν πρόγραμμα.

Εάν μετά από έλεγχο διαπιστωθεί ότι δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις, οι επιχειρήσεις εκπίπτουν του προγράμματος και οι επιδοτήσεις που έχουν ήδη καταβληθεί αναζητούνται ως αχρεωστήτως καταβληθείσες. Στην περίπτωση έκπτωσης του εργοδότη, ο ωφελούμενος εργαζόμενος δεν εκπίπτει του προγράμματος.

Τέλος, πρέπει να σημειωθεί ότι δεν επιτρέπεται η αντικατάσταση της θέσης εργασίας ενός επιδοτούμενου εργαζόμενου στο πλαίσιο του προγράμματος με νέο επιδοτούμενο εργαζόμενο. Η επιχείρηση όμως μπορεί να κάνει αίτηση για την έγκριση νέας επιδοτούμενης θέσης εργασίας.