Τράπεζες: Φρένο στην πιστωτική επέκταση λόγω... αποπληρωμών!

Χορηγήσεις νέων δανείων, ύψους 16,5 δισ. ευρώ, καταγράφουν αθροιστικά στο εννεάμηνο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου οι τέσσερις συστημικές τράπεζες, αλλά η παραπάνω σημαντική επίδοση δεν οδηγεί σε αξιοσημείωτη πιστωτική επέκταση καθώς στο ίδιο διάστημα υπήρξαν αποπληρωμές δανείων συνολικού ύψους 14,3 δισ. ευρώ. 

Βάσει των στοιχείων, τα οποία παρείχαν Πειραιώς, Eurobank, Εθνική και Alpha, κατά τις πρόσφατες παρουσιάσεις αποτελεσμάτων εννεαμήνου, οι εκταμιεύσεις νέων δανείων -κυρίως σε επιχειρήσεις- σημείωσαν υψηλό δεκαετίας. Η Eurobank έδωσε νέα δάνεια ύψους 5,3 δισ. ευρώ, η Πειραιώς 4,6 δισ. ευρώ, η Alpha 3,8 δισ. ευρώ και η Εθνική 2,8 δισ. ευρώ.

Σε καθαρή βάση, όμως, οι χορηγήσεις αυξήθηκαν μόλις κατά 2,2 δισ. ευρώ, με την Alpha να εμφανίζει την καλύτερη επίδοση (+800 εκατ. ευρώ), τη Eurobank να ακολουθεί (+600 εκατ. ευρώ) και τις Πειραιώς και Εθνική να αυξάνουν τα υπόλοιπα των χορηγήσεών τους κατά περίπου 400 εκατ. ευρώ έκαστη.

Αν μάλιστα συνυπολογιστεί και η αποαναγνώριση τυπικά ενήμερων δανείων, τα οποία συμπεριλήφθηκαν σε τιτλοποιηθέντα χαρτοφυλάκια, η «πίτα» των εξυπηρετούμενων δανείων σε αρκετές περιπτώσεις μειώθηκε ή παρέμεινε στα ίδια επίπεδα, με την Εθνική να εμφανίζει την καλύτερη επίδοση (+400 εκατ. ευρώ).

Οι τράπεζες περίμεναν ότι αρκετές από τις επιχειρήσεις που έκαναν πέρυσι, κατά την έναρξη της πανδημίας, χρήση διαθέσιμων πιστωτικών ορίων, θα αποπλήρωναν φέτος τον πρόσθετο δανεισμό, από τη στιγμή που δεν απαιτήθηκε η χρησιμοποίησή του. Επίσης, ήταν περίπου αναμενόμενο ότι οι αποπληρωμές στεγαστικών δανείων θα υπερβούν και φέτος τις νέες εκταμιεύσεις.  

Το ύψος, όμως, των αποπληρωμών ξεπέρασε τους υπολογισμούς των τραπεζών για δύο βασικούς λόγους. Μεγάλοι επιχειρηματικοί όμιλοι προχώρησαν σε ομολογιακές εκδόσεις, που καλύφθηκαν, είτε από ξένους επενδυτές είτε από εγχώριους, αποπληρώνοντας τραπεζικό δανεισμό. Ιδιαίτερα, η ΔΕΗ αποπλήρωσε τραπεζικά δάνεια της τάξης των 500 εκατ. ευρώ, τα οποία, μάλιστα, είχαν υψηλό spread για τις τράπεζες.

Επιπρόσθετα, επιχειρήσεις σε σειρά από κλάδους παρήγαγαν υψηλές ελεύθερες ταμειακές ροές, τις οποίες κατεύθυναν για πρόωρη -μερική- αποπληρωμή δανεισμού. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα, λόγω μεγέθους και κλάδου, ο οποίος ευνοήθηκε από την πανδημία, είναι η αλυσίδα super market Σκλαβενίτης.

Ενδεικτικό είναι ότι οι προπληρωμές δανείων ξεπέρασαν στο 9μηνο τα 4 δισ. ευρώ, ενώ οι αποπληρωμές δανείων στη διάρκεια του τρίτου τριμήνου ξεπέρασαν σε κάποιες τράπεζες τις χορηγήσεις νέων δανείων.

Η θετική έκπληξη για τις τράπεζες ήρθε από το μέτωπο των χορηγήσεων προς μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Η ζήτηση ήταν μεγαλύτερη του αναμενομένου, με αποτέλεσμα να διευρυνθεί το μερίδιό τους στη σχετική «πίτα», εξέλιξη που συνέβαλε στη συγκράτηση των περιθωρίων με τα οποία χορηγούν νέα δάνεια οι τράπεζες.

Οι τραπεζίτες εκτιμούν ότι οι αποπληρωμές θα επανέλθουν σε φυσιολογικά επίπεδα το 2022, εξέλιξη που σε συνδυασμό με την έναρξη των υπαγωγών επενδυτικών σχεδίων στο Ταμείο Ανάκαμψης θα οδηγήσει σε σημαντική πιστωτική επέκταση. Επιπρόσθετα, υπάρχουν, σύμφωνα με στελέχη εταιρικών χορηγήσεων, στα σκαριά μεγάλα επενδυτικά σχέδια, που δεν σχετίζονται με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης.