Φόβοι για κενά στα ράφια ενόψει Black Friday - εορτών

Στο φουλ εργάζονται τα στελέχη των αλυσίδων του λιανεμπορίου, για να διαχειριστούν μια άνευ προηγουμένου κρίση στην εφοδιαστική αλυσίδα ενόψει της Black Friday, εμπορικό γεγονός που θα αποτελέσει ισχυρό stress test για τις αντοχές τους ενόψει της ζήτησης των Χριστουγέννων.

Ένα χρόνο μετά την καραμπόλα στο «last mile» (την παράδοση δηλαδή των παραγγελιών), οι εταιρείες έχουν επενδύσει σε υποδομές, συνεργασίες με πλατφόρμες και στόλο, προετοιμασμένες για έκτακτες καταστάσεις. Η σημερινή αναταραχή, όμως, απαιτεί άλλα εργαλεία. Μάλιστα το εκρηκτικό μείγμα αυξήσεων σε ενέργεια, πρώτες ύλες και μεταφορές, έχει εκτοξεύσει το κόστος, πιέζει την κερδοφορία και κλιμακώνει την πολυπλοκότητα.

Οι επιχειρηματίες ετοιμάζονται για ελλείψεις σε συγκεκριμένα είδη, αλλά από ένα μεγάλο φάσμα δραστηριοτήτων, από φωτογραφικά είδη, προϊόντα τεχνολογίας, αυτοκίνητα, μέχρι ρούχα. Η έλλειψη τσιπ, που έχει βάλει φρένο στην παγκόσμια παραγωγή αυτοκινήτων, αυξάνοντας μέχρι ένα χρόνο την περίοδο παράδοσης τόσο στο εξωτερικό όσο και στην Ελλάδα, έχει επηρεάζει και μια σειρά άλλους τομείς.

Στελέχη μεγάλων αλυσίδων ηλεκτρονικών ειδών αναφέρουν στο Euro2day.gr προβλήματα ειδικά στην κατηγορία υπολογιστών και φωτογραφικών ειδών, τις κονσόλες και τα κινητά, που σχετίζονται κι αυτά με έλλειψη σε πρώτες ύλες, οι οποίες είναι απαραίτητες για την κατασκευή τους.

Μεγάλοι κατασκευαστές ημιαγωγών, των πολύτιμων chips, είχαν στείλει το μήνυμα. Ήδη εταιρείες όπως η TSMC, με πελάτες την Apple και την Qualcomm, αλλά και οι DB Hitek, UMC, SMIC και άλλες προειδοποιούσαν από τα τέλη της περσινής χρονιάς για την εξάντληση της παραγωγικής τους δυναμικότητας. Αλλά δεν είναι μόνο αυτές.

Σήμερα το θέμα παίρνει διαστάσεις, όπως αναφέρουν στελέχη της ελληνικής αγοράς, που προετοιμάζουν εναλλακτικά σχέδια για να καλύψουν ελλείψεις που πιθανόν θα αντιμετωπίσουν τα Χριστούγεννα, αν και συνιστούν ψυχραιμία. Ενόψει της Black Friday, όλοι οι μεγάλοι παίκτες, από τον Κωτσόβολο και τη MediaMarkt μέχρι το Praktiker, τη Leroy Merlin αλλά και τις αλυσίδες παιχνιδιών όπως η Μουστάκας, μεγάλοι όμιλοι όπως η Jumbο και μεμονωμένα καταστήματα, έχουν προσπαθήσει να γεμίσουν αποθήκες αρχίζοντας τις παραγγελίες για τη «θερμή» σεζόν του Δεκεμβρίου νωρίτερα από την περίοδο της κανονικότητας.

Ορισμένοι επιχειρηματίες μάλιστα, σε κλάδους όπως τα ηλεκτρικά/ηλεκτρονικά είδη, συνεχίζουν να δίνουν παραγγελίες αυξάνοντας το στοκ σε επίπεδα 20-30% πάνω από την περίοδο προ πανδημίας. Ας σημειωθεί δε ότι πέρυσι στόκαραν κλιματιστικά και φέτος πρέπει να αυξήσουν τα αποθέματα σε υπολογιστές και είδη τεχνολογίας, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για μεγάλους παίκτες που ελέγχουν σε συγκεκριμένες κατηγορίες ποσοστά 40-50% της αγοράς.

Τα υψηλά αποθέματα είναι ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, αλλά σε μια περίοδο που αυξάνονται και οι τιμές, ο ανταγωνισμός θα κριθεί και σε άλλα πεδία. Με ορόσημο την Black Friday προετοιμάζονται για τη διαταραχή που προβλέπεται να έχει διάρκεια.

«Βλέποντας και κάνοντας» αναφέρει χαρακτηριστικά στέλεχος διοίκησης μεγάλης αλυσίδας, που προετοιμάζεται για προβλήματα σε ένα μεγάλο μέρος του 2022. Παράγοντες της αγοράς επιβεβαιώνουν την ανησυχία των προμηθευτών που αναζητούν εναλλακτικές αγορές για να ικανοποιήσουν τους πελάτες τους, πέραν της Κίνας, του Βιετνάμ κ.ά.

Η διαταραχή επηρεάζει όλους τους κλάδους και όλους τους μεγάλους πολυεθνικούς παίκτες του λιανεμπορίου όπως π.χ. η ΙΚΕΑ, η οποία αξιοποιεί εναλλακτικά σχέδια για να καλύψει τις ανάγκες παραγωγής. Ελλείψεις όμως έχουν αρχίσει να εμφανίζονται και στην ελληνική αγορά, αν και διατηρούνται σε διαχειρίσιμα επίπεδα. Η αλυσίδα που αναπτύσσει ο όμιλος Fourlis στην τοπική αγορά είναι σε καλύτερη θέση από άλλους retailers και ειδικά μεσαίου και μικρού μεγέθους επιχειρήσεις που αντιμετωπίζουν ήδη δυσκολίες με τις εισαγωγές.

Ακόμη και η ένδυση είναι μπροστά σε προκλήσεις, με τη Nike να αντιμετωπίζει δυσκολίες παράδοσης μετά το κλείσιμο εργοστασίων στο Βιετνάμ αλλά και την Adidas που μετέφερε εν μέσω πανδημίας μέρος της παραγωγής της στο Βιετνάμ, για να διαχειριστεί τα προβλήματα με την Κίνα.

Τα παιχνίδια

Στην αγορά του παιχνιδιού επίσης επικρατεί αναβρασμός, με τους λιανέμπορους να έχουν αρχίσει να χτίζουν στοκ πολύ νωρίτερα φέτος ενώ οι βιομηχανίες προειδοποιούν για ελλείψεις. Πολλές επιχειρήσεις έχουν στραφεί σε εναλλακτικούς προμηθευτές, εκτός Κίνας. Η έλλειψη εμπορευματοκιβωτίων και χώρου στα πλοία που διακινούν εμπορεύματα από την Κίνα, από παιχνίδια και εξαρτήματα μέχρι είδη ένδυσης και υπόδησης, προκαλεί μεγάλες καθυστερήσεις κι έχει εκτοξεύσει το κόστος, με προϊόντα από την Κίνα αλλά και από Φιλιππίνες, Ταϊλάνδη, Ινδονησία, Μαλαισία κ.α. να επιβαρύνονται με υψηλότερες τιμές.

Είναι ενδεικτικό ότι η παγκόσμια ένωση παιχνιδιών The Toy Association έχει προειδοποιήσει την αμερικανική κυβέρνηση ζητώντας μέτρα για τις αρνητικές επιπτώσεις από τις καθυστερήσεις στις μεταφορές, το αυξημένο κόστος και τις ελλείψεις εμπορευματοκιβωτίων που πλήττουν τον κλάδο. Τα μέλη της ένωσης αναφέρουν αύξηση 500% στα κόστη των εμπορευματοκιβωτίων, με επιπλέον μεγάλες επιβαρύνσεις για τη μεταφορά των προϊόντων.

Τα στοιχεία επιβεβαιώνουν τις ανησυχίες που έχει εκφράσει ο Σύνδεσμος Ελλήνων Βιοτεχνών Παιδικών Παιχνιδιών και Αμαξών (ΣΕΒΠΠΑ), αλλά και ο επικεφαλής του ομίλου Jumbο Απόστολος Βακάκης, που επανέλαβε προ ημερών ότι παρά τη συνεχιζόμενη κρίση στην αλυσίδα εφοδιασμού θα μείνει προσηλωμένος στη διαφύλαξη της σχέσης τιμής με το προσφερόμενο προϊόν, επιλέγοντας μέχρι και την άρνηση επαναγορών σε πολλές κατηγορίες προϊόντων που υπονομεύουν αυτή την ισορροπία.

Τα παιχνίδια αναμένεται να επηρεαστούν περισσότερο από τη διεθνή συγκυρία, ως προϊόντα υψηλής ζήτησης ενόψει Χριστουγέννων, με τις εταιρείες του κλάδου να πραγματοποιούν πάνω από το 30% του τζίρου τους την περίοδο των γιορτών. Παράγοντες της αγοράς σημειώνουν ότι τα ράφια των καταστημάτων δεν αναμένεται να παρουσιάσουν «κενά» αλλά είναι πιθανό οι καταναλωτές να έχουν λιγότερες επιλογές από τα προηγούμενα χρόνια. Για παράδειγμα η έλλειψη που παρατηρείται σε τσιπ για ορισμένες κατηγορίες παιχνιδιών που παράγουν ήχο, δημιουργούν καθυστερήσεις σε κατασκευαστικές εταιρείες.