Η Ελλάδα «επενδύει» στην Τεχνητή Νοημοσύνη

Την υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής για την Τεχνητή Νοημοσύνη, μέσω της οποίας θα καθοριστούν οι μηχανισμοί σχεδιασμού και υλοποίησης δράσεων τεχνητής νοημοσύνης στο πλαίσιο του νέου ΕΣΠΑ, οι τρόποι προσέλκυσης επενδύσεων και οι απαιτούμενες παρεμβάσεις για την υιοθέτηση της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) σε ώριμους τομείς πολιτικής αποφάσισε η κυβέρνηση.

Ειδικότερα, το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης προχωρά στη διακήρυξη Ανοικτού Ηλεκτρονικού Διαγωνισμού για την Ανάδειξη Αναδόχου στο πλαίσιο του Έργου «Μελέτη ωρίμανσης έργου για την υλοποίηση της Εθνικής Στρατηγικής για την Τεχνητή Νοημοσύνη». Η εκτιμώμενη αξία της σύμβασης ανέρχεται στο ποσό των €120.000 μη περιλαμβανομένου ΦΠΑ 24% (εκτιμώμενη αξία συμπεριλαμβανομένου ΦΠΑ: €148.800,00 ΦΠΑ € 28.800). Η διάρκεια της σύμβασης ορίζεται σε πέντε μήνες.

Ο ανάδοχος παράλληλα θα πρέπει να καθορίσει τον τρόπο παρακολούθησης των δράσεων και γενικότερα τον τρόπο με τον οποίο ο μηχανισμός διαχείρισης θα ανταποκριθεί με ταχύτητα και αποτελεσματικότητα στις ανάγκες υλοποίησης έργων για την εφαρμογή της Εθνικής Στρατηγικής για την ΤΝ.

Ο Διαγωνισμός θα πραγματοποιηθεί ηλεκτρονικά με χρήση της πλατφόρμας του Εθνικού Συστήματος Ηλεκτρονικών Δημοσίων Συμβάσεων (Ε.Σ.Η.ΔΗ.Σ.), μέσω της διαδικτυακής πύλης www.promitheus.gov.gr.
Ημερομηνία έναρξης υποβολής προσφορών ορίζεται η 27/08/2021, ώρα: 13:00 και καταληκτική ημερομηνία υποβολής Προσφορών: 13/09/2021, ώρα: 13:00.

Περιγραφή φυσικού αντικειμένου

Η μελέτη αναμένεται να εκκινήσει από τα βασικά κείμενα στρατηγικής της Ελληνικής Κυβέρνησης που σχετίζονται με τον Ψηφιακό Μετασχηματισμό του Κράτους προκειμένου:

(α) να αξιολογήσει την αποτελεσματικότητα του υφιστάμενου συστήματος διαχείρισης ΕΣΠΑ υπό το πρίσμα των στόχων και επιδιώξεων των ανωτέρω στρατηγικών κειμένων σχετικά με την ΤΝ.

(β) να αναδείξει τις προβληματικές περιοχές του υφιστάμενου συστήματος τεκμηριώνοντας κατά πόσο μπορούν να λειτουργήσουν ως ανασχετικοί μηχανισμοί στην υλοποίηση της εθνικής στρατηγικής για την ΤΝ

(γ) να προτείνει τρόπους βελτίωσης στο νέο ΕΣΠΑ, υπό το πρίσμα των ιδιαιτεροτήτων που παρουσιάζει το οικοσύστημα εταιρειών που αναπτύσσει τέτοιες τεχνολογίες.

(δ) να προτείνει οργανωτικές και διοικητικές παρεμβάσεις τόσο στο επίπεδο του ίδιου του ΕΣΠΑ όσο και του ΥΨΔ προκειμένου να είναι σε θέση να υλοποιήσει τις σχετικές πολιτικές και έργα.

(ε) να αναδείξει περιοχές και τομείς πολιτικής που είναι πιο ώριμες για τον σχεδιασμό και την υλοποίηση έργων ΤΝ από το νέο ΕΣΠΑ.

(στ) να αναδείξει τρόπους ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών και των επιχειρήσεων σχετικά με την ΤΝ, μέσω δράσεων που θα χρηματοδοτηθούν από το νέο ΕΣΠΑ.

(ζ) να αναδείξει έργα και δράσεις κρατικών ενισχύσεων και παροχής κινήτρων που αφορούν στον ψηφιακό μετασχηματισμό της οικονομίας και της κοινωνίας και οι οποίες θα μπορούν να υλοποιηθούν από το νέο ΕΣΠΑ.

(η) να αναδείξει σημαντικούς τομείς της δημόσιας διοίκησης οι οποίοι μπορεί να επωφεληθούν από δράσεις ΤΝ που θα χρηματοδοτηθούν από το νέο ΕΣΠΑ.

(θ) να αναδείξει τους τρόπους με τους οποίους θα γίνεται ο σχεδιασμός, η παρακολούθηση και η υλοποίηση των σχετικών έργων όπως ενδεικτικά: δείκτες παρακολούθησης, χρονοδιαγράμματα, τρόπος κοστολόγησης και budgeting των προτεινόμενων έργων.

(ι) να αναδείξει νέους τρόπους συμβασιοποίησης έργων στο πλαίσιο της κείμενης νομοθεσίας για τις δημόσιες συμβάσεις, όπως π.χ. συμβάσεις καινοτομίας, οι οποίες να αποτελούν πιο κατάλληλα εργαλεία για έργα ΤΝ.

(ιβ) Να αναδείξει τους τομείς εκείνους της ΤΝ που παρουσιάζουν ερευνητικό ενδιαφέρον και προοπτική και να προτείνει τρόπους ενίσχυσης της έρευνας στους τομείς αυτούς μέσω δράσεων που θα χρηματοδοτηθούν από το νέο ΕΣΠΑ.

Η Τεχνητή Νοημοσύνη στην ΕΕ

Η τεχνητή νοημοσύνη αναφέρεται σε συστήματα που χαρακτηρίζονται από ευφυή συμπεριφορά, αναλύοντας το περιβάλλον τους και ενεργώντας -με κάποιο βαθμό αυτονομίας- για την επίτευξη συγκεκριμένων στόχων.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) έχει αναγνωρίσει ήδη την ανάγκη για συντονισμένη προσέγγιση στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης προκειμένου να αξιοποιήσει στον μέγιστο βαθμό τις ευκαιρίες που προσφέρει η τεχνητή νοημοσύνη και να αντιμετωπίσει τις νέες προκλήσεις που δημιουργεί.

Τον Απρίλιο 2018, η Ε.Ε., με την ανακοίνωσή της «Τεχνητή νοημοσύνη για την Ευρώπη», αναγνώρισε την ουσιαστική συμβολή και τον πρωταγωνιστικό ρόλο που μπορεί να έχει σε μια προσέγγιση της τεχνητής νοημοσύνης, η οποία ωφελεί τους ανθρώπους και την κοινωνία στο σύνολό της και προσανατολίστηκε στην ανάληψη ευρωπαϊκής πρωτοβουλίας σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη.

Υπό το πρίσμα αυτό, τον Μάιο 2018 η Ελλάδα υπέγραψε τη Διακήρυξη Συνεργασίας στην Τεχνητή Νοημοσύνη (Declaration on Cooperation on Artificial Intelligence) ως ένδειξη ισχυρής βούλησης να ενώσει τις δυνάμεις της με το σύνολο των χωρών της Ε.Ε. και να συμμετάσχει σε μια ευρωπαϊκή προσέγγιση για την Τεχνητή Νοημοσύνη.

Τον Δεκέμβριο 2018 η Ε.Ε. δημοσίευσε το «Συντονισμένο Σχέδιο για την Τεχνητή Νοημοσύνη», προσκαλώντας τα κράτη-μέλη να το εφαρμόσουν, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης εθνικών στρατηγικών τεχνητής νοημοσύνης έως τα μέσα του 2019, περιγράφοντας τα επίπεδα επενδύσεων και τα μέτρα εφαρμογής και τους νομοθέτες να δρομολογήσουν άμεσα τις νομοθετικές πρωτοβουλίες που είναι απαραίτητες για την επιτυχία της ευρωπαϊκής στρατηγικής Artificial Intelligence (AΙ), συμπεριλαμβανομένων των προτάσεων που υποβάλλονται στο πλαίσιο του επόμενου πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου.

Τον Απρίλιο 2019 η συσταθείσα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Ιούνιο 2018, Ομάδα Εμπειρογνωμόνων Υψηλού Επιπέδου για την Τεχνητή Νοημοσύνη, εξέδωσε τις «Κατευθυντήριες γραμμές δεοντολογίας για αξιόπιστη Τεχνητή Νοημοσύνη», στις οποίες καταγράφονται οι βάσεις και οι τρόποι υλοποίησης αξιόπιστης Τεχνητής Νοημοσύνης.

Τον Φεβρουάριο 2020, η Ε.Ε. δημοσίευσε και έθεσε σε δημόσια διαβούλευση το «WHITE PAPER On Artificial Intelligence - A European approach to excellence and trust», με στόχο την προώθηση ενός ευρωπαϊκού οικοσυστήματος αριστείας και εμπιστοσύνης στην τεχνητή νοημοσύνη, προτείνοντας μέτρα που θα εξορθολογήσουν την έρευνα, θα ενθαρρύνουν τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών και θα αυξήσουν τις επενδύσεις στην ανάπτυξη και ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης και παράλληλα τις επιλογές πολιτικής για ένα μελλοντικό κανονιστικό πλαίσιο της Ε.Ε. για την Τεχνητή Νοημοσύνη, με ιδιαίτερη έμφαση στις εφαρμογές υψηλού κινδύνου.

Επίσης, τον Φεβρουάριο του 2020 δημοσιεύτηκε το κείμενο «AI Watch - Εθνικές Στρατηγικές Τεχνικής Νοημοσύνης - Η Ευρωπαϊκή Προοπτική για το 2019», που συγκεντρώνει τις δράσεις των κ.μ. στο πλαίσιο ορισμού των εθνικών στρατηγικών σε κάθε περίπτωση. Το κείμενο αυτό ορίζει συγκεκριμένους άξονες για το πλαίσιο πολιτικής για την Τεχνητή Νοημοσύνη (policy framework on AI) οι οποίοι είναι οι παρακάτω:

α) Ανθρώπινο Κεφάλαιο,
β) Από το εργαστήριο στην αγορά,
γ) Δικτύωση,
δ) ρυθμιστικό πλαίσιο και
ε) Υπολογιστικές Υποδομές.

Είναι ζωτικής σημασίας να συνεχίσει η ΕΕ να εργάζεται για τη δημιουργία ενός περιβάλλοντος που τονώνει τις επενδύσεις και χρησιμοποιεί τη δημόσια χρηματοδότηση για τη μόχλευση ιδιωτικών επενδύσεων. Για να είναι ανταγωνιστική, μία από τις μείζονες προκλήσεις για την ΕΕ είναι η εξασφάλιση της χρήσης τεχνολογίας τεχνητής νοημοσύνης σε όλους τους τομείς της οικονομίας της.

Ήδη μια πληθώρα κρατών μελών έχει αναπτύξει και εφαρμόζει Εθνική Στρατηγική για την Τεχνητή Νοημοσύνη ενώ η πλειοψηφία των υπολοίπων έχει δρομολογήσει την κατάρτισή της, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα.

Όπως αναφέρεται στην προκήρυξη το παραπάνω πλαίσιο, αναδεικνύει την ανάγκη να δημιουργηθούν οι κατάλληλες οργανωτικές δομές και ροές εργασιών στο πλαίσιο της νέας Προγραμματικής Περιόδου 2021-2027, προκειμένου να είναι σε θέση οι φορείς της δημόσιας διοίκησης να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν έργα που σχετίζονται με την τεχνητή νοημοσύνη. Λόγω της φύσης των εν λόγω τεχνολογιών και της ταχύτητας με την οποία αυτές αναπτύσσονται, καθίσταται προφανές πως το πλαίσιο του συστήματος διαχείρισης των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων, αλλά και το ευρύτερο πλαίσιο των δημοσίων συμβάσεων, πρέπει να προσαρμοστεί καταλλήλως ώστε να είναι σε θέση να ανταποκριθεί στους στόχους της ευρωπαϊκής και εθνικής πολιτικής για την ΤΝ.

«Επιπλέον, καθίσταται επιτακτική η ανάγκη να καθοριστούν προτεραιότητες σε τομείς πολιτικής προκειμένου να είναι εκείνοι οι πρώτοι στους οποίους θα υλοποιηθούν σχετικά προγράμματα. Εν ολίγοις, ο τρόπος οργάνωσης και διαχείρισης των έργων καθώς και η προτεραιοποίηση των έργων που θα υλοποιηθούν πρέπει να είναι καλά σχεδιασμένη και να αντικατοπτρίζει τους στόχους και τις επιδιώξεις, ώστε να υπάρχει το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα» αναφέρει η προκήρυξη.