Εξαγορά στρατιωτικής θητείας: Ποιους και πότε συμφέρει

Ο χρόνος στρατιωτικής θητείας, είναι ο μόνος που μπορεί να προστεθεί στον ασφαλιστικό χρόνο και να αυξήσει την ανταποδοτική σύνταξη. Συνεπώς, η εξαγορά του προβληματίζει όλους τους άνδρες ασφαλισμένους, τόσο για το αν πραγματικά συμφέρει  όσο και για το πότε πρέπει να γίνει. Σύμφωνα με τους ειδικούς, η εξαγορά της στρατιωτικής θητείας προκειμένου να αυξηθεί η ανταποδοτική σύνταξη, συμφέρει περισσότερο όσους έχουν πάνω από 30 έτη ασφάλισης και έως 40, καθώς σε διαφορετική περίπτωση, η απόσβεση του κόστους μπορεί να φθάνει και τα 20 έτη. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι το όποιο κέρδος είναι συνάρτηση των συνολικών ετών ασφάλισης και του κόστους εξαγοράς.  

Αναλυτικά, ο χρόνος στρατιωτικής υπηρεσίας, είναι ο μόνος πλασματικός χρόνος που μπορεί να εξαγοραστεί ώστε να συνυπολογιστεί σε οποιαδήποτε κατηγορία συνταξιοδότησης ανδρών και να οδηγήσει σε αύξηση της ανταποδοτικής σύνταξης. Έτσι, κυρίως κοντά στο τέλος του έτους που συνήθως οι ασφαλισμένοι υποβάλλουν τις αιτήσεις συνταξιοδότησής τους, πολλές φορές, η εξαγορά ή όχι της στρατιωτικής θητείας   προβληματίζει όσους βρίσκονται στη θέση αυτή. Σύμφωνα με τον γνωστό δικηγόρο Δημήτρη  Μπούρλο, που είναι εξειδικευμένος στα θέματα κοινωνικής ασφάλισης,  εκείνο που πρέπει να υπολογισθεί για να καταλήξει κάποιος στο συμπέρασμα που θέλει, είναι το κόστος εξαγοράς σε σχέση με την συνταξιοδοτική ωφέλεια.  Πρέπει δηλαδή να υπολογισθεί ποιο είναι το χρονικό διάστημα στο οποίο θα αποσβέσει την δαπάνη εξαγοράς. Μάλιστα, ο γνωστός δικηγόρος παραθέτει σχηματικά  παραδείγματα συνδυασμού συντάξιμων αποδοχών με έτη ασφάλισης, ώστε να έχει κάποιος καλύτερη  προσέγγιση στο θέμα.

Αν κάποιος έχει συντάξιμες αποδοχές 1.200 ευρώ και εξαγοράσει 2 έτη στρατού, θα δαπανήσει 5.760 ευρώ.  Αν συνταξιοδοτείται με 20 έτη ασφάλισης (πλέον 2 του στρατού) θα λάβει σύνταξη 597 ευρώ.  Αν δεν εξαγόραζε τον στρατό, η σύνταξή του θα ήταν 574 ευρώ.  Άρα η μηνιαία ωφέλειά του από την εξαγορά θα είναι 23 ευρώ στην σύνταξή του.  Ο συγκεκριμένος ασφαλισμένος θα κάνει απόσβεση σε 250 μήνες, δηλαδή σε περίπου είκοσι χρόνια. 

Με τις ίδιες συντάξιμες αποδοχές με αντίστοιχους υπολογισμούς, κάποιος με 30 έτη ασφάλισης (χωρίς τα 2 του στρατού), θα έχει ωφέλεια στην μηνιαία σύνταξη του (από τα 30 στα 32 έτη) κατά 48 ευρώ.  Επομένως ο ασφαλισμένος θα αποσβέσει το κόστος εξαγοράς σε 120 μήνες, δηλαδή περίπου σε δέκα χρόνια.

Επίσης με τα ίδια δεδομένα αποδοχών, κάποιος που έχει 38 έτη ασφάλισης και προσθέτει με εξαγορά στρατού 2 έτη, φθάνοντας έτσι τα 40 συνολικά, θα έχει ωφέλεια στην μηνιαία σύνταξή του, κατά 62 ευρώ.  Ο ασφαλισμένος αυτός θα κάνει απόσβεση σε περίπου επτάμιση χρόνια.

Εξετάζοντας περίπτωση ασφαλισμένου με 2.000 ευρώ συντάξιμες αποδοχές, που το κόστος εξαγοράς για 2 έτη ανέρχεται σε 9.600 ευρώ, βλέπουμε ότι:

α. Στην κατηγορία από 20 σε 22 έτη ασφάλισης, θα κάνει απόσβεση σε περισσότερο από είκοσι έτη.

β. Στην κατηγορία από 30 σε 32 έτη ασφάλισης, θα κάνει απόσβεση σε περίπου 10 χρόνια.

γ. Τέλος, στην κατηγορία από 43 σε 45 έτη ασφάλισης, θα κάνει απόσβεση σε περίπου σαράντα χρόνια και αυτό βεβαίως ακριβώς επειδή πάνω από τα 40 έτη ασφάλισης, οι συντελεστές αναπλήρωσης ελάχιστα αυξάνουν.

Σύμφωνα με τον κ. Μπούρλο, η απόσβεση του κόστους εξαγοράς κάτω από τα τριάντα και πάνω από τα σαράντα χρόνια ασφάλισης απαιτεί σημαντική πάροδο χρόνου.  Πλησιάζοντας τα σαράντα, η απόσβεση γίνεται ταχύτερα, δηλαδή,  περίπου στα επτάμιση χρόνια. Βέβαια, στα παραδείγματα οι  συντάξιμες αποδοχές είναι ίδιες με τις αποδοχές εξαγοράς, κάτι που σε αρκετές περιπτώσεις δεν ισχύει.  

Να σημειωθεί επίσης, ότι, το δικαίωμα αναγνώρισης στρατιωτικής υπηρεσίας έχει καταργηθεί για τους  ήδη συνταξιούχους καθώς και για τα μέλη της οικογένειάς του ασφαλισμένου, σε περίπτωση θανάτου. 

Η σχετική αίτηση αναγνώρισης πλασματικών ετών μπορεί να υποβληθεί στις αρμόδιες υπηρεσίες του ΕΦΚΑ οποτεδήποτε, προγενέστερα ή μεταγενέστερα του έτους, τις προϋποθέσεις του οποίου επιθυμεί να κατοχυρώσει ο ασφαλισμένος, ακόμα και ταυτόχρονα με την αίτηση συνταξιοδότησης, σε καμία όμως περίπτωση μετά την ημερομηνία της εν λόγω αίτησης ή σε χρόνο μεταγενέστερο εκείνου που ο ασφαλισμένος κατέστη συνταξιούχος.

Οι εισφορές υπολογίζονται με  βάση τις αποδοχές του ασφαλισμένου κατά τον τελευταίο μήνα απασχόλησης που προηγείται του μήνα υποβολής της αίτησης εξαγοράς. Στην περίπτωση που η απασχόληση δεν είναι πλήρης, τότε ανάγεται σε πλήρη απασχόληση και υπολογίζεται στις αποδοχές που αντιστοιχούν σε αυτή.

Ειδικά για τους μη μισθωτούς (ελεύθερους επαγγελματίες και αγρότες)  με βάση και την πρόσφατη εγκύκλιο του ΕΦΚΑ, Από 1.1.2020 η μηνιαία εισφορά εξαγοράς  υπολογίζεται σύμφωνα με την  ασφαλιστική κατηγορία που έχει επιλεγεί κατά το έτος υποβολής της αίτησης αναγνώρισης. Προσοχή όμως. Νέοι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι (έως 5 έτη ασφάλισης) που κατά το έτος υποβολής της αίτησης αναγνώρισης χρόνου με εξαγορά έχουν ενταχθεί στην ειδική ασφαλιστική κατηγορία, δεν μπορούν να πληρώσουν ποσό μικρότερο από την  1η ασφαλιστική κατηγορία.

Το ίδιο ισχύει και για τις μητέρες, που έχουν μείωση κατά 50% στις καταβαλλόμενες εισφορές. Η εξαγορά υπολογίζεται σε ολόκληρο το ασφάλιστρο.  

Ποιες είναι οι πιο συνηθισμένες περιπτώσεις αναγνώρισης εξαγοράς πλασματικών ετών;

Η καταβολή του ποσού της εξαγοράς γίνεται:

α) Εφάπαξ, μέσα σε 3 μήνες από την κοινοποίηση της απόφασης αναγνώρισης με έκπτωση 2% για κάθε έτος εξαγοράς.  

β) Σε ισόποσες μηνιαίες δόσεις, ανάλογα με τον αριθμό των μηνών που αναγνωρίζονται. Σε περίπτωση εκπρόθεσμης καταβολής δόσης, το ποσό αυτής επιβαρύνεται με τα προβλεπόμενα πρόσθετα τέλη.

γ) Σε περίπτωση θεμελίωσης συνταξιοδοτικού δικαιώματος ή προσαύξησης του ποσού της σύνταξης το ποσό εξαγοράς παρακρατείται κάθε μήνα από τη σύνταξη  ποσό ίσο με το ¼ του ποσού της σύνταξης, μέχρι και την εξόφληση.