Ταμείο Ανάκαμψης: Αρχισε τα «μπρος-πίσω» στα κονδύλια η Κομισιόν

Βγάζει κονδύλια για έργα από τον προϋπολογισμό του 2022 η Κομισιόν και τα μετακινεί στο τέλος του επταετούς προϋπολογισμού της ΕΕ 2021-2027.

Σύμφωνα με απόφαση του Κολεγίου των Επιτρόπων (College of Commissioners) και με την πρόφαση να μη γίνει «συνωστισμός» εκταμίευσης το 2022, αναμένεται να πάνε από την αρχή στο... τέλος αρκετές γραμμές χρηματοδότησης του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ) 2021-2027, το οποίο συνοδεύει το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. 

Αναφέρει το σχετικό έγγραφο:

«Στόχος μας είναι η παροχή επαρκών πόρων για τις προτεραιότητες της ΕΕ, όπως η πράσινη και η ψηφιακή μετάβαση, η συνοχή και η καινοτομία. Ταυτόχρονα, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι γίνεται βέλτιστη χρήση των πόρων».

«Το Συμβούλιο προέβη σε λεπτομερή ανάλυση του σχεδίου προϋπολογισμού της ΕΕ για το 2022, που υπέβαλε η Επιτροπή στις 8 Ιουνίου. Προκειμένου να αποφευχθούν μεγαλύτερες αυξήσεις σε σύγκριση με το 2021 και να διασφαλιστεί η ικανότητα απορρόφησης των κονδυλίων στην πράξη, το Συμβούλιο προτείνει να μετατεθεί χρονικά μέρος της χρηματοδότησης ορισμένων γραμμών του προϋπολογισμού στο δεύτερο μέρος της περιόδου του πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ) 2021-2027. Το Συμβούλιο τονίζει επίσης ότι οι διαχειριστικές δαπάνες στον προϋπολογισμό του 2022, ιδίως όσον αφορά το επίπεδο των ανθρώπινων πόρων, θα πρέπει να συνάδουν με την ισχύουσα συμφωνία για το ΠΔΠ».

Η θέση αυτή προκαλεί ερωτήματα, ιδιαίτερα τώρα, που αρκετά Εθνικά Σχέδια Ανάκαμψης, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, έχουν εγκριθεί και οι κυβερνήσεις έχουν «υπολογίσει» και ανακοινώσει τι τους αναλογεί.

Αυτό έγινε με βάση την αρχική συμφωνία ότι ο προϋπολογισμός θα είναι εμπροσθοβαρής, ώστε να βοηθηθεί η ανάκαμψη σε χώρες του Νότου. Αντί γι' αυτό, προκρίνονται κονδύλια για την πράσινη ενέργεια, καινοτομία και ψηφιακή μετάβαση, τομείς οι οποίοι περιλαμβάνονται στις προτεραιότητες των πιο πλούσιων χωρών της ΕΕ.

Η Ιταλία, η Ελλάδα, η Κύπρος, η Πορτογαλία και η Ισπανία για παράδειγμα έχουν διαφορετικές ανάγκες για το 2022-2024 απ’ ό,τι η Γερμανία, η Γαλλία, η Σουηδία, η Φινλανδία, η Λετονία, η Εσθονία και η Δανία.

Ήδη ο υπουργός Οικονομικών Χ. Σταϊκούρας έχει δηλώσει ότι αποτελεί πρόκληση η εφαρμογή του ελληνικού Σχεδίου Ανάπτυξης, που ήδη εγκρίθηκε από την Κομισιόν.

Και αυτό γιατί θα πρέπει τώρα να βρεθούν έργα για το εμπροσθοβαρές κομμάτι του 2021-2022, ώστε να έρθουν και να απορροφηθούν κονδύλια από την ΕΕ. Εάν όχι, τότε τα κονδύλια θα λιμνάζουν σε μια πολύ κρίσιμη περίοδο για την ανάκαμψη όλης της ευρω-οικονομίας.

Σύμφωνα με την απόφαση, το «κενό» μπορεί να συμπληρώσουν κονδύλια από το πρόγραμμα Next Generation EU, ώστε να ενισχυθεί η ανάκαμψη.

Η απόφαση έρχεται σε μια χρονική στιγμή που σαρώνει η μετάλλαξη Δέλτα και ακούγεται έντονα, από σχεδόν όλες τις χώρες-μέλη της ΕΕ, η λήψη νέων μέτρων από τον Σεπτέμβριο. Εάν προκληθεί lockdown σε κάποιες χώρες, τότε τινάζεται όλη η προσπάθεια ανάκαμψης και στήριξης στον αέρα. Και το 2022 κανονικά θα έπρεπε να ήταν ένα από τα πιο εμπροσθοβαρή έτη του 7ετούς προϋπολογισμού της ΕΕ.

Μήπως προκρίνεται πλέον ο δανεισμός από τον ESM παρά η χρήση κονδυλίων από τον προϋπολογισμό της ΕΕ;

Αυτό δε που προκαλεί εντύπωση είναι ότι η απόφαση των Επιτρόπων ακολουθεί μια σειρά από άλλες, πρόσφατες αποφάσεις, που δείχνουν πως κάποιες χώρες επιμένουν να διαμορφώσουν μια Ευρώπη δύο ταχυτήτων.

1. Πρώτα είχαμε το Eurogroup της Δευτέρας, στο οποίο συμμετείχε και η Αμερικανίδα υπουργός Οικονομικών Janet Yellen. Επισήμως μίλησε για τον εταιρικό φόρο. Ανεπισήμως εκφράστηκαν ιδιαίτερες ανησυχίες για την αμερικανική και ευρωπαϊκή οικονομία, τόσο σε επίπεδο πληθωρισμού όσο και σε επίπεδο χρηματοπιστωτικής, οικονομικής και δημοσιονομικής σταθερότητας.

2. Την Τρίτη, στο συμβούλιο του Ecofin, με τη συμμετοχή όλων των υπουργών Οικονομικών της ΕΕ, αποφασίστηκε να δοθεί κίτρινη κάρτα σε 9 χώρες και σε 3 χώρες, κόκκινη κάρτα: Ελλάδα, Ιταλία και Κύπρος.

Ο λόγος; Κατά τις χώρες του Βορρά, οι οικονομίες αυτών των χωρών είχαν ήδη προβλήματα δημοσιονομικής προσαρμογής και υψηλό χρέος, τα οποία δεν δημιουργήθηκαν λόγω της πανδημίας αλλά ήταν δομικά προβλήματα που απλά επιδεινώθηκαν. Συνεπώς, όταν ομαλοποιηθεί η κατάσταση, οι τρεις αυτές χώρες  αναμένεται να ακολουθήσουν πιο σφιχτή δημοσιονομική προσαρμογή για να διορθώσουν τα δομικά τους προβλήματα, ώστε να μη φέρουν σε κίνδυνο άλλες χώρες μέσω spillover.

Μια τέτοια απόφαση λογικά θα θεωρείτο άκαιρη λόγω των προβλέψεων για το 2022.

Το Κολέγιο των Επιτρόπων όμως ήρθε να σφραγίσει τη μετάβαση στη λεγόμενη νέα οικονομία, στο νέο μοντέλο που θα απορροφήσει, σύμφωνα με της εκτιμήσεις οικονομολόγων, έως και 10 τρισ. δολάρια μέχρι το 2030: Πράσινη ενέργεια, digital innovation, τεχνολογία Διαστήματος (space technology) και Τεχνητή Νοημοσύνη.