Τα δάνεια που μπήκαν σε moratorium και ο φόβος για νέα NPEs

Εξυπηρετούμενα δάνεια ήταν στη μεγάλη τους πλειονότητα αυτά για τα οποία οι δανειολήπτες έκαναν χρήση του δικαιώματος αναστολής πληρωμών το 2020, σύμφωνα με έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος.

Η έκθεση επισημαίνει ότι η παροχή μέτρων στήριξης έχει επιδράσει θετικά ωστόσο δεν αποκλείει τη δημιουργία νέου κύματος μη εξυπηρετούμενων δανείων, το οποίο στη παρούσα χρονική συγκυρία δεν μπορεί να εκτιμηθεί με ακρίβεια.

Το μέγιστο ποσό των δανείων των τεσσάρων σημαντικών ελληνικών τραπεζών που βρέθηκαν σε καθεστώς αναστολής καταβολής δόσης (moratorium) από την έναρξη της πανδημίας μέχρι το τέλος του 2020 ανήλθε σε 27,6 δισ. ευρώ, ενώ το υπόλοιπο αυτών των δανείων στο τέλος του 2020 ήταν μόλις 4,1 δισ. ευρώ, καθώς η περίοδος αναστολής είχε λήξει για το 85% των δανείων πριν το τέλος του έτους.

Οι αναστολές πληρωμών αφορούσαν κατά βάση εξυπηρετούμενα δάνεια, σε ποσοστό άνω του 80%, και σε μεγάλο μέρος δάνεια προς επιχειρήσεις, τα οποία ανέρχονταν σε ποσοστό περίπου 53% (κυρίως προς μικρομεσαίες και πολύ μικρές επιχειρήσεις).

Αναφορικά με τους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας στους οποίους κατανέμονταν τα δάνεια σε αναστολή πληρωμών στο τέλος του 2020, αυτοί ήταν κυρίως οι κλάδοι της εστίασης και παροχής καταλυμάτων (45%), των μεταφορών (13%), του εμπορίου (11%), των υπηρεσιών ακίνητης περιουσίας (9%) και της μεταποίησης (6%).

Η ΤτΕ επισημαίνει τα θετικά αποτελέσματα που είχαν οι προσπάθειες των τραπεζών να μειώσουν τα μην εξυπηρετούμενα δάνεια, στέκεται ωστόσο στο ότι παραμένουν ιδιαίτερα αυξημένα.

«Η εκτεταμένη αξιοποίηση κυβερνητικών μέτρων με τη δυνατότητα αναστολής καταβολής των δόσεων των δανείων (moratorium), η επιδότηση ποσοστού της δόσης (προγράμματα Γέφυρα Ι και ΙΙ12), καθώς και η αναστολή επιβολής μέτρων αναγκαστικής είσπραξης οφειλών, σαφώς έχουν επιδράσει θετικά στη στήριξη των δανειοληπτών. Εντούτοις, καθίσταται σαφές ότι η σταδιακή απόσυρση των μέτρων στήριξης θα επιδράσει καθοριστικά στη συναλλακτική συμπεριφορά χωρίς να αποκλείεται η δημιουργία νέου κύματος NPEs, το οποίο στη παρούσα χρονική συγκυρία δεν μπορεί να εκτιμηθεί με ακρίβεια», επισημαίνει, χωρίς ωστόσο να επαναλαμβάνει την εκτίμηση ότι θα φτάσουν τα 8-10 δισ. ευρώ, ποσό που από αρκετούς θεωρείται υπερβολικά υψηλό.

Ο λόγος των NPEs προς το σύνολο των δανείων στο τέλος του 2020 ανήλθε σε 30,1%, έναντι 40,6% στο τέλος του 2019.

H κατανομή

Τα δάνεια αβέβαιης είσπραξης (unlikely to pay) ανήλθαν σε 13,9 δισ. ευρώ (29% των NPEs) στο τέλος του 2020, μειωμένα κατά 32% σε σχέση με το τέλος του 2019 (20,4 δισ. ευρώ). Επιπλέον, παρατηρείται βελτίωση του λόγου των δανείων τα οποία είναι σε καθυστέρηση από 1 έως 90 ημέρες προς το σύνολο των εξυπηρετούμενων δανείων (πρώιμες ληξιπρόθεσμες οφειλές).

Συγκεκριμένα, ο λόγος ανήλθε σε 6,7% στο τέλος του 2020, έναντι 12,4% στο τέλος του 2019. Τα δάνεια σε καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών (χωρίς να συμπεριλαμβάνονται οι καταγγελμένες απαιτήσεις – denounced) συνέχισαν την πτωτική τους πορεία κατά τη διάρκεια του 2020 και ανήλθαν σε 11,0 δισ. ευρώ (23% των NPEs), σημειώνοντας μείωση κατά 21,6% σε σχέση με το τέλος του 2019 (14,0 δισ. ευρώ). Παρ’ όλα αυτά, επισημαίνεται ότι το 67,2% των NPEs που εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία έχει καθυστέρηση μεγαλύτερη του ενός έτους. Το αντίστοιχο ποσοστό για τα στεγαστικά δάνεια διαμορφώνεται σε 77,6% και για τα επιχειρηματικά σε 61%, ενώ για τα καταναλωτικά δάνεια, τα οποία έχουν καθυστέρηση μεγαλύτερη του εξαμήνου, το ποσοστό διαμορφώνεται σε 88,8% έναντι 80,9% στο τέλος του 2019.

Παράλληλα, το 47% των NPEs αφορά καταγγελμένες απαιτήσεις (denounced), οι οποίες στο τέλος του 2020 ανήλθαν σε 22,3 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά 34,6% σε σχέση με το τέλος του 2019 (34,1 δισ. ευρώ), κυρίως λόγω των τιτλοποιήσεων και της διαγραφής καταγγελμένων απαιτήσεων ύψους 1,7 δισ. ευρώ.