Φορολογικές δηλώσεις 2021: Tα «κλειδιά» για λιγότερο φόρο

Λιγότερο τσουχτερά θα είναι τα φετινά εκκαθαριστικά για περίπου 3 εκατομμύρια φορολογούμενους, οι οποίοι θα κληθούν να πληρώσουν έξτρα φόρο.

Για έξι στους δέκα υπόχρεους, το ραβασάκι από πέρυσι ήταν είτε μηδενικό είτε πιστωτικό και φέτος τα εκκαθαριστικά που βγάζουν επιστροφή αναμένονται αυξημένα. Η γενική εικόνα που μεταφέρουν λογιστές είναι πως φέτος, με εξαίρεση τους συνταξιούχους, οι οποίοι έλαβαν αναδρομικά και θα πληρώσουν παραπανίσιο φόρο, όλοι οι υπόλοιποι είτε θα έχουν μείωση φόρου είτε αμετάβλητη φορολογική επιβάρυνση. 

Μια σειρά παρεμβάσεων στην κατεύθυνση μείωσης της φορολογικής επιβάρυνσης προ πανδημίας (εισαγωγικός συντελεστής 9%, ηπιότερη κλίμακα) και προσαρμογής στα δεδομένα της πανδημίας (τεκμήρια, αποδείξεις, προκαταβολή) «σβήνουν» φόρο στα εκκαθαριστικά, ενώ προφανώς μικρότερη θα είναι η επιβάρυνση για όσους υπέστησαν απώλεια εισοδήματος και εντάχθηκαν για παράδειγμα στο μέτρο αναστολής εργασίας με την αφορολόγητη επιδότηση των 534 ευρώ. Οι επιδοματικού τύπου ενισχύσεις στη σκιά της πανδημίας είναι αφορολόγητες αλλά τα εισοδήματα αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την κάλυψη τεκμηρίων.

Οι πύλες του Taxisnet για την υποβολή περίπου 6,5 εκατομμυρίων δηλώσεων από περίπου 9 εκατομμύρια φορολογούμενους άνοιξαν το μεσημέρι της 27ης Μαΐου, ακριβώς δύο μήνες πριν την εκπνοή της πρώτης προθεσμίας (28 Ιουλίου), η οποία οδηγεί σε 8 μηνιαίες δόσεις φόρου εισοδήματος και έκπτωση 3% σε περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης. Όσοι επιλέξουν υποβολή της δήλωσης τον Αύγουστο (έως τις 27), θα πρέπει να πληρώσουν διπλή την πρώτη δόση, χωρίς δικαίωμα έκπτωσης σε περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης.

Πώς «σβήνει» ο φόρος

Οι μεγάλοι κερδισμένοι των φετινών φορολογικών δηλώσεων μπορεί να θεωρηθούν οι ελεύθεροι επαγγελματίες. Κερδίζουν μείωση του εισαγωγικού φορολογικού συντελεστή στο 9% (από 22%) για τις πρώτες 10.000 ευρώ εισοδήματος, θα δουν στο εκκαθαριστικό τους το «πάγωμα» της εισφοράς αλληλεγγύης -οι μισθωτοί διαπιστώνουν αυξήσεις στις μηνιαίες τους αποδοχές από τις αρχές του έτους, λόγω μειωμένης παρακράτησης-, θα έχουν μειωμένη στο 55% προκαταβολή φόρου ενώ στον βαθμό που έχουν πληγεί από τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας, δεν θα πονοκεφαλιάζουν με τα τεκμήρια. Μικρότερα «κέρδη» θα έχουν οι μισθωτοί.

Οι αλλαγές που οδηγούν σε μικρότερο φόρο είναι:

1. Μειωμένοι συντελεστές. Η μείωση του εισαγωγικού συντελεστή φορολογίας εισοδήματος ψηφίστηκε το 2019 και εφαρμόζεται στα εισοδήματα του 2020. Πρώτος συντελεστής στο 9% (από 22%) και στη συνέχεια μείωση των συντελεστών κατά μία μονάδα, για να καταλήξουμε στο 44% για εισοδήματα άνω των 40.000 ευρώ.

Η ισχύουσα κλίμακα

(για εισόδημα από μισθούς, συντάξεις και επιχειρηματική δραστηριότητα)

Κλιμάκιο εισοδήματος-συντελεστής:

• 0-10.000: 9%
• 10.001-20.000: 22%
• 20.001-30.000: 28%
• 30.001-40.000: 36%
• 40.001 και πλέον: 44%

Μισθωτός χωρίς παιδιά με φορολογητέο εισόδημα 12.000 ευρώ θα πληρώσει φέτος 177 λιγότερο φόρο, εξαιτίας της νέας κλίμακας, με την επιβάρυνση να περιορίζεται από τα 740 στα 563 ευρώ. Για ελεύθερο επαγγελματία με φορολογητέο εισόδημα 10.000 ευρώ, ο φόρος από 2.200 ευρώ περιορίζεται στα 900 ευρώ και το όφελος αγγίζει τα 1.300 ευρώ, μόνο και μόνο από την αλλαγή στην κλίμακα.

2. Το αφορολόγητο. Ο φόρος που προκύπτει με βάση την παραπάνω κλίμακα περιορίζεται κατά 777 ευρώ για μισθωτούς, συνταξιούχους και κατ' επάγγελμα αγρότες χωρίς παιδιά. Η έκπτωση φόρου διευρύνεται σε 1.340 ευρώ για όσους έχουν τέσσερα παιδιά και το έμμεσο αφορολόγητο διαμορφώνεται σε 8.634 ευρώ για φορολογούμενο χωρίς παιδιά, σε 9.000 ευρώ για όσους έχουν δύο παιδιά, στις 10.000 για τρία παιδιά και στις 11.000 ευρώ για τέσσερα. Αναλυτικά η έκπτωση φόρου φτάνει στα:

• 777 ευρώ, εάν δεν υπάρχουν προστατευόμενα παιδιά.
• 810 ευρώ, εάν υφίσταται ένα προστατευόμενο παιδί.
• 900 ευρώ, εάν υπάρχουν δύο προστατευόμενα παιδιά.
• 1.120 ευρώ, εάν υφίστανται τρία προστατευόμενα παιδιά.
• 1.340 ευρώ, εάν υφίστανται τέσσερα προστατευόμενα παιδιά.
• επιπλέον 220 ευρώ για κάθε προστατευόμενο τέκνο από το πέμπτο και πάνω.

3. Το «πάγωμα» της εισφοράς. Ελεύθεροι επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενοι, ατομικές επιχειρήσεις, φορολογούμενοι με εισοδήματα από ακίνητα θα δουν στο φετινό εκκαθαριστικό το κέρδος από το πάγωμα της εισφοράς αλληλεγγύης στα περσινά τους εισοδήματα. Για ελεύθερο επαγγελματία με εισόδημα έως 12.000 ευρώ δεν υπάρχει κέρδος καθώς η εισφορά επιβάλλεται σε υψηλότερα εισοδήματα, στις 13.000 ευρώ το όφελος είναι ανεπαίσθητο, μόλις 22 ευρώ, στις 20.000 ευρώ ανεβαίνει στα 176 ευρώ και στις 40.000 ευρώ το κέρδος είναι 1.326 ευρώ.

4. Μείωση προκαταβολής φόρου. Η φετινή μείωση της προκαταβολής φόρου για όλα τα φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα και τις επιχειρήσεις μειώνεται με μόνιμο τρόπο. Για τους ελεύθερους επαγγελματίες από το 100% στο 55% ενώ για τα νομικά πρόσωπα η προκαταβολή μειώνεται φέτος στο 70% και από του χρόνου διαμορφώνεται στο 80%.

5. Μικρότερο πέναλτι για e-αποδείξεις. Φέτος, δεν επιβάλλεται σε όσους επλήγησαν από την πανδημία καθώς και στους φορολογούμενους άνω των 60 ετών, προσαύξηση φόρου, εάν το δηλωθέν ποσό με ηλεκτρονικές συναλλαγές είναι μικρότερο του 30% του πραγματικού εισοδήματος ενώ μειώνεται στο μισό η επιβάρυνση για υπόχρεους που δεν εμπίπτουν στις εξαιρέσεις. Αν το δηλωθέν ποσό δαπανών είναι χαμηλότερο από 30% αλλά μεγαλύτερο από 20%, η ποινή φόρου στη διαφορά περιορίζεται σε 11% αντί για 22%, ενώ εάν είναι χαμηλότερο και από το 20%, τότε η ποινή προκύπτει κλιμακωτά με συντελεστές 11%-22%.

Για παράδειγμα, φορολογούμενος με πραγματικό εισόδημα από μισθωτή εργασία, συντάξεις και επιχειρηματική δραστηριότητα ίσο με 15.000€, απαιτείται να δηλώσει πραγματοποιηθείσες εντός του φορολογικού έτους 2020 δαπάνες με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής ποσού τουλάχιστον 4.500€ (15.000*30%=4.500). Εάν αυτός δηλώσει δαπάνες με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής που ανέρχονται στο 25% (ανώτερο του 20%, αλλά υπολειπόμενου του απαιτούμενου 30%) του πραγματικού του εισοδήματος (15.000*25%=3.750€), τότε η προσαύξηση θα είναι ίση με 82,5€ [(4.500-3.750)*11%=82,5].

Στη δεύτερη περίπτωση, όπου οι συγκεντρωθείσες δαπάνες είναι χαμηλότερες από το 20% του εισοδήματος φορολογούμενος με πραγματικό εισόδημα ίσο με 19.000 ευρώ και δηλωθείσες δαπάνες με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής έτους 2020 ίσες με 1.850 ευρώ (οι απαιτούμενες δαπάνες είναι 19.000*30% = 5.700€), θα επιβαρυνθεί με προσαύξηση φόρου ίση με 638€ (429€+209€). Το πρώτο μέρος της προσαύξησης των 429€ αντιστοιχεί στο 22% της διαφοράς που προκύπτει μεταξύ του 20% του πραγματικού εισοδήματος και του δηλωθέντος ποσού δαπανών {[(20%*19.000)-1850]*22% = 429€}. Το δεύτερο μέρος της προσαύξησης των 209€ αντιστοιχεί στο 11% της διαφοράς που προκύπτει μεταξύ του απαιτούμενου ποσού δαπανών και του 20% του πραγματικού εισοδήματος {[(30%*19.000)-(20%*19.000)]*11%=209€.

6. Ηπιότερα τα τεκμήρια. Τα τεκμήρια διαβίωσης απενεργοποιούνται υπό προϋποθέσεις για όσους έχουν πληγεί από την πανδημία, ενώ μειώνονται κατά 30% για συνταξιούχους άνω των 65 ετών. Συγκεκριμένα όσοι περιλαμβάνονται στις λίστες των πληττόμενων, εργαζόμενοι οι οποίοι μπήκαν ακόμα και για λίγες μέρες σε αναστολή το 2020 ή εντάχθηκαν στο πρόγραμμα ΣΥΝ-Εργασία για οποιοδήποτε χρονικό διάστημα αλλά και ιδιοκτήτες ακινήτων με απώλεια ενοικίου και τουλάχιστον μία εγκεκριμένη δήλωση Covid δεν χρειάζεται να ανησυχούν φέτος για τα τεκμήρια. Για το «συγχωροχάρτι» των τεκμηρίων απαραίτητη προϋπόθεση είναι να μην έχουν φορολογηθεί για τεκμαρτό εισόδημα τουλάχιστον μία από τις δύο τελευταίες χρήσεις.

7. Τα ανείσπρακτα ενοίκια. Με μια απλή εξώδικη δήλωση που θα κοινοποιήσουν στους ενοικιαστές τους, οι ιδιοκτήτες ακινήτων θα απαλλαγούν από τη φορολόγηση με συντελεστές έως 45% για τα ενοίκια που δεν εισέπραξαν το 2020. Οι ιδιοκτήτες ακινήτων αυτής της κατηγορίας θα πρέπει πρώτα να απευθυνθούν στην αρμόδια Δ.Ο.Υ με το αντίγραφο εξωδίκου καθώς και το αποδεικτικό επίδοσής του. Αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία από τη Δ.Ο.Υ., θα πρέπει να υποβληθεί το έντυπο Ε2, συμπληρώνοντας το ποσό των ανείσπρακτων ενοικίων για το οποίο έχει εκδοθεί η σχετική απόφαση. Τα ανείσπρακτα εισοδήματα από εκμίσθωση ακίνητης περιουσίας που δηλώθηκαν στο προηγούμενο φορολογικό έτος στους κωδικούς 125-126 και εισπράχθηκαν κατά το έτος 2020, δηλώνονται ανά κατηγορία ακινήτου και είδος μίσθωσης στο έντυπο Ε2 του φορολογικού έτους 2020.