Το κρυφό χαρτί που γεμίζει τα ταμεία του κράτους

«Κάθε φορά που καταβάλλονται είτε επιδόματα αναστολής, είτε επιστρεπτέα προκαταβολή, είτε άλλες ενισχύσεις, υπάρχει άμεση αντανάκλαση στα έσοδα του προϋπολογισμού».

Με τη φράση αυτή, στέλεχος του υπουργείου Οικονομικών αναδεικνύει τις «στενές επαφές» των μέτρων στήριξης με τα έσοδα του προϋπολογισμού, με ευρύτερες προεκτάσεις ακόμα και στην πορεία των «κόκκινων» δανείων ή στη συντήρηση της κατανάλωσης παρά τις αντίρροπες δυνάμεις που ασκεί η πανδημία.

Τα κυβερνητικά μέτρα μέσα στον ένα και πλέον χρόνο που διαρκεί η πανδημία στην Ελλάδα ξεπερνούν τα 40 δισ. ευρώ, εκ των οποίων 15,5 δισ. ευρώ φέτος με τα έως σήμερα δεδομένα. Στο ίδιο διάστημα, η οικονομία υπέστη βαρύ πλήγμα, με ύφεση 8,2% πέρυσι, με (πιθανόν) ακόμα χειρότερη επίδοση το πρώτο τρίμηνο του 2021, αλλά παρ’ όλα αυτά τα έσοδα του προϋπολογισμού δεν κατέρρευσαν, όπως θα περίμενε κανείς. Ίσα ίσα που από τις αρχές του τρέχοντος έτους κινούνται πολύ κοντά στις αρχικές προβλέψεις του προϋπολογισμού, εξέλιξη η οποία επιβεβαιώνεται και τον Απρίλιο.

Οι πρώτες πληροφορίες αναφέρουν πως ο Απρίλιος κινήθηκε από πλευράς εισπράξεων φόρων κοντά στις προβλέψεις που είχαν γίνει τον περασμένο Νοέμβριο, όταν κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι το lockdown των οκτώ εβδομάδων μέχρι πριν τα Χριστούγεννα θα κρατούσε τελικά μέχρι το Πάσχα… Μάλιστα δεν αποκλείεται στον τελικό λογαριασμό του Απρίλη, οι εισπράξεις εσόδων να είναι και καλύτερες από τις αρχικές προβλέψεις. Τον Απρίλιο, η αγορά υπολειτουργούσε, η οικονομία ήταν παραπάνω από μισόκλειστη, αλλά μόνο τη Μεγάλη Εβδομάδα, μόνο το υπουργείο Εργασίας προχώρησε σε πληρωμές άνω των 2 δισ. ευρώ.

Νωρίτερα, τον Μάρτιο, οι φορολογούμενοι φαίνεται να ενίσχυσαν την προσπάθειά τους να αφήσουν όσο το δυνατό λιγότερα χρέη. Από τα στοιχεία της ΑΑΔΕ για τον Μάρτιο, μπορεί να προκύπτει αύξηση απλήρωτων φόρων κατά 25% σε σχέση με τον Μάρτιο του 2020, αλλά ο πήχης ήταν χαμηλά ένα χρόνο νωρίτερα καθώς οι φορολογικές υποχρεώσεις είχαν παγώσει για πολλούς. Τον ίδιο μήνα, όμως, η ΑΑΔΕ ξεπέρασε τον εαυτό της με σχεδόν μισό δισεκατομμύριο επιστροφών ΦΠΑ και ποσοστό ικανοποίησης αιτημάτων στο 95% εντός 90 ημερών και οι φορολογούμενοι πάτησαν γκάζι στην κουλτούρα πληρωμών. Τα στοιχεία δείχνουν εμπρόθεσμες πληρωμές ΦΠΑ κοντά στο 92% και 91,31% για όλες τις κατηγορίες φορολογικών οφειλών. «Οι ενισχύσεις που καταβάλλονται, επιστρέφουν με έναν τρόπο σε σημαντικό βαθμό στον προϋπολογισμό», σχολιάζει αρμόδιο στέλεχος.

Σε αντίστοιχα συμπεράσματα μπορεί να καταλήξει κανείς αν αναλογιστεί τις αρχικές προβλέψεις για αύξηση των κόκκινων δανείων της πανδημίας κατά 8-10 δισ. ευρώ σε σχέση με τις τελευταίες εκτιμήσεις των τραπεζών για επιδείνωση κατά 5 δισ. ευρώ, ενώ δεν είναι μυστικό πως μεγάλο μέρος των ενισχύσεων έχει καταλήξει υπό μορφή καταθέσεων στο τραπεζικό σύστημα, αυξάνοντας τις πιθανότητες δυναμικού ριμπάουντ στην οικονομία, με οδηγό την κατανάλωση μετά την «απελευθέρωση».

Παράλληλα το γεγονός ότι και η ανεργία κρατήθηκε αξιοπρόσεκτα σε συνθήκες πανδημίας και η απειλή των λουκέτων δεν έχει γίνει -τουλάχιστον ακόμα- πράξη οδηγούν στο συμπέρασμα πως τα 40 δισ. ευρώ των μέτρων στήριξης έχουν πιάσει τόπο σε πολλά μέτωπα. Το στοίχημα της επόμενης μέρας τώρα είναι γεμάτο προκλήσεις και ανοιχτό.