Πράσινο φως στην παράταση του «Ηρακλή» έδωσαν οι Βρυξέλλες

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε την παράταση του σχεδίου «Ηρακλής», του πλαισίου δηλαδή για τη μείωση των «κόκκινων» δανείων των τραπεζών.

Η έγκριση της Κομισιόν δίνεται στη βάση ότι δεν προβλέπεται καμία κρατική βοήθεια.

«Καλωσορίζω την παράταση του σχεδίου Ηρακλής, το οποίο είχε ήδη μεγάλη επιτυχία στη παροχή μίας εναρμονισμένης με την αγορά λύσης για τη μετακίνηση των μη εξυπηρετούμενων δανείων από τους ισολογισμούς των ελληνικών τραπεζών, χωρίς τη χορήγηση βοήθειας ή τη στρέβλωση του ανταγωνισμού», δήλωσε η επίτροπος για τον Ανταγωνισμό Margrethe Vestager, σε ανακοίνωσή της.

Το υφιστάμενο καθεστώς προστασίας περιουσιακών στοιχείων (γνωστό με την ονομασία «Ηρακλής») εγκρίθηκε από την Επιτροπή τον Οκτώβριο του 2019, για αρχική διάρκεια 18 μηνών. Η Ελλάδα κοινοποίησε στην Επιτροπή το σχέδιό της για παράταση του καθεστώτος για άλλους 18 μήνες, έως τον Οκτώβριο του 2022.

Το καθεστώς «Ηρακλής» επιδιώκει να διευκολύνει τις τράπεζες να τιτλοποιούν και να αφαιρούν μη εξυπηρετούμενα δάνεια από τους ισολογισμούς τους. Στο πλαίσιο του καθεστώτος αυτού, ένας μεμονωμένης διαχείρισης φορέας τιτλοποίησης θα αγοράζει μη εξυπηρετούμενα δάνεια από την τράπεζα και θα πωλεί τίτλους σε επενδυτές. Το κράτος θα παρέχει την εγγύηση του Δημοσίου για τους τίτλους υψηλής εξασφάλισης του φορέα τιτλοποίησης, οι οποίοι είναι χαμηλότερου κινδύνου. Σε αντάλλαγμα, το κράτος θα αμείβεται σύμφωνα με τους όρους της αγοράς. Στόχος είναι η προσέλκυση ευρέος φάσματος επενδυτών και η στήριξη των τραπεζών στις συνεχιζόμενες προσπάθειές τους να μειώσουν το ποσό των μη εξυπηρετούμενων δανείων στους ισολογισμούς τους.

Οπως αναφέρει στην ανακοίνωσή της η Επιτροπή, διαπίστωσε ότι, στο πλαίσιο του παρατεινόμενου καθεστώτος, το ελληνικό κράτος θα συνεχίσει να αμείβεται σύμφωνα με τους όρους της αγοράς για τον κίνδυνο που θα αναλάβει χορηγώντας εγγύηση για το ανώτερης εξασφάλισης τμήμα των τιτλοποιημένων μη εξυπηρετούμενων δανείων. Εάν ένα κράτος μέλος παρεμβαίνει ως ιδιώτης επενδυτής και αμείβεται για τον κίνδυνο που αναλαμβάνει κατά τρόπο που θα δεχόταν ένας ιδιώτης επενδυτής, οι παρεμβάσεις αυτές δεν συνιστούν κρατική ενίσχυση. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το παρατεινόμενο ελληνικό μέτρο δεν συνιστά κρατική ενίσχυση κατά την έννοια των κανόνων της ΕΕ.

Εγγυήσεις 12 δισ. ευρώ στις τράπεζες

Ο Υφυπουργός Οικονομικών, αρμόδιος για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, κ. Γιώργος Ζαββός δήλωσε:

«Με τον “Ηρακλή ΙΙ” η Ελληνική Κυβέρνηση σηματοδοτεί την αποφασιστικότητά της να συνεχίσει την επιτυχημένη μεταρρύθμιση του τραπεζικού συστήματος για τη μείωση των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ). Οι τράπεζες απαλλάσσονται  από τον βραχνά των “κόκκινων” δανείων και θα μπορούν να επιτελέσουν τον ρόλο τους, δηλαδή της χρηματοδότησης της ελληνικής οικονομίας, των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών. Η μείωση των ΜΕΔ στηρίζεται στους επενδυτές και δεν επιβαρύνει τον Έλληνα φορολογούμενο. Έπειτα από μια μακρόχρονη και δύσκολη περίοδο το τραπεζικό σύστημα  γυρίζει σελίδα και μπορεί να προσβλέπει με αισιοδοξία στην επόμενη μέρα της πανδημίας.

Παράλληλα, ο “Ηρακλής” συμβάλλει σημαντικά στον εκσυγχρονισμό των ελληνικών τραπεζών, που  θα πρέπει να είναι εγκαίρως προετοιμασμένες ώστε να μεταφέρουν αποτελεσματικά τους  σημαντικούς πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης στις παραγωγικές επενδύσεις που χρειάζεται η πραγματική οικονομία. Μόνο έτσι μπορεί να επιτευχθεί ο διπλός μετασχηματισμός που χρειάζεται η ελληνική οικονομία, δηλαδή τόσο της βάσης του παραγωγικού ιστού όσο και του ιδίου του  τραπεζικού συστήματος. 

Ο “Ηρακλής” αποτελεί απτή απόδειξη της υλοποίησης σε χρόνους ρεκόρ των εμπροσθοβαρών μεταρρυθμίσεων που επαγγέλθηκε ο Πρωθυπουργός και η Κυβέρνηση. Είναι το αποτέλεσμα της σκληρής δουλειάς του οικονομικού επιτελείου της Κυβέρνησης σε στενή συνεργασία και με τον συντονισμό του Υπουργού Οικονομικών». 

Η έγκριση της παράτασης του «Ηρακλή» αφορά σε περίοδο 18 μηνών, ήτοι από τον Απρίλιο του 2021 μέχρι τον Οκτώβριο του 2022. Στο χρονικό αυτό διάστημα, ο «Ηρακλής ΙΙ» στοχεύει σε περαιτέρω απομείωση των ΜΕΔ των ελληνικών τραπεζών κατά το ποσό των 30 – 32 δισ. ευρώ, δηλαδή σε επίτευξη μονοψήφιου ποσοστού ΜΕΔ και για τις τέσσερις συστημικές τράπεζες, ήδη από το τρέχον έτος για κάποιες, και με βεβαιότητα για όλες εντός του 2022, συγκλίνοντας έτσι  με τον μέσο ευρωπαϊκό όρο ΜΕΔ μέχρι τα τέλη του επόμενου έτους.

Όπως και στην περίπτωση του «Ηρακλή Ι», το Ελληνικό Δημόσιο θα παράσχει εγγυήσεις 12 δισ. ευρώ στις υψηλής προεξοφλητικής προτεραιότητας ομολογίες των τιτλοποιήσεων το οποίο αποτελεί και το πλέον ασφαλές μέρος της συναλλαγής.

Στην πρώτη περίοδο λειτουργίας του «Ηρακλή» (Δεκέμβριος 2019-Απριλιος 2021), τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια των τεσσάρων συστημικών τραπεζών απομειώθηκαν κατά 31,35 δισ. ευρώ. Αναλυτικά, στον «Ηρακλή Ι» συμμετείχαν:

• η Alpha Bank με τιτλοποιήσεις ύψους  € 10,8 δισ.,
• η Eurobank με τιτλοποιήσεις ύψους € 7,5 δισ.,
• η Εθνική Τράπεζα με τιτλοποιήσεις € 6,25 δισ. και
• η Τράπεζα Πειραιώς με τιτλοποιήσεις ύψους € 6,8 δισ.

Σε συνέχεια της αποτελεσματικής λειτουργίας της πρώτης περιόδου του «Ηρακλή», η παράταση του Σχήματος έρχεται κατόπιν αιτήματος των ίδιων των τραπεζών, οι οποίες έχουν ήδη ανακοινώσει στην επενδυτική κοινότητα τους σχεδιασμούς τους για την περαιτέρω απομείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, κυρίως μέσω νέων τιτλοποιήσεων που θα μεταβιβάσουν στον «Ηρακλή ΙΙ».

Την ίδια αποδοχή για την έλευση του «Ηρακλή ΙΙ» εκδηλώνουν και οι διεθνείς επενδυτές, οι οποίοι έδωσαν ψήφο εμπιστοσύνης στο Σχήμα ακόμη και εν μέσω της πρωτόγνωρης κρίσης του COVID-19, αναφέρει η ανακοίνωση του ΥΠΟΙΚ. 

Η παράταση του «Ηρακλή» αποτελεί, επίσης, δέσμευση της Ελληνικής Κυβέρνησης στο Eurogroup της 30ής Νοεμβρίου 2020. Την προοπτική του «Ηρακλή ΙΙ» είχαν χαιρετίσει  τα όργανα της Ε.Ε.,  όπως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στην 9η Έκθεση Ενισχυμένης Εποπτείας που δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο 2021.

Το σχέδιο «Ηρακλής» αποτελεί μία συστημική λύση για τη ριζική αντιμετώπιση των «κόκκινων» δανείων, των οποίων ο όγκος στερούσε τη ρευστότητα από την πραγματική οικονομία. 

Είναι μία λύση που στηρίζεται στις αγορές, γιατί αντλεί τα κεφάλαια από τους επενδυτές και δεν επιβαρύνει τον Έλληνα φορολογούμενο και τον κρατικό προϋπολογισμό. Συνιστά ελκυστική τοποθέτηση για τους επενδυτές, καθώς προσφέρει ομόλογα με θετικές αποδόσεις σε μια εποχή αρνητικών επιτοκίων.

Χάρη στον «Ηρακλή» και στην παράτασή του, οι τράπεζες θα μπορέσουν να εξυγιάνουν πλήρως τους ισολογισμούς τους και να επικεντρωθούν εξ ολοκλήρου στον πραγματικό τους ρόλο, που είναι η χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας. Η εξυγίανση των ελληνικών τραπεζών μέσω της απαλλαγής τους από το φορτίο των ΜΕΔ, τις ξανακάνει επενδύσιμες, όπως δείχνει και η θετική αποτίμηση των προοπτικών τους από διεθνείς οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης, και αποτελεί πρόκριμα για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και την απόκτηση επενδυτικής βαθμίδας της χώρας μας, καταλήγει το Υπουργείο Οικονομικών.