Πώς θα δουλέψει η αγορά από Δευτέρα, τι φοβούνται οι έμποροι

«Μισοανοίγει» από Δευτέρα το λιανεμπόριο, με ένα μείγμα μέτρων στα οποία επιχειρήθηκε να συνδυαστεί ο στόχος για μερική αποσυμπίεση κοινωνίας και αγοράς με αυτόν του περιορισμού των επαφών, υπό τον φόβο υπερμετάδοσης των νέων στελεχών του ιού, μέχρι την έλευση των self-tests και την πρόοδο του εμβολιαστικού προγράμματος, που θα επιτρέψουν την επανεκκίνηση του τουρισμού σε ένα πιο ασφαλές περιβάλλον.

Παρά τις καλές προθέσεις, το νέο μοντέλο ενέχει πολυπλοκότητα και δημιουργεί σύγχυση σε μεγάλη μερίδα της αγοράς, που τελεί εν αναμονή της εξειδίκευσης των μέτρων.

Το πλαίσιο λειτουργίας της αγοράς

Με βάση το γενικό πλαίσιο, από Δευτέρα 5 Απριλίου οι καταναλωτές θα έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν με τι τρόπο θα κάνουν τις αγορές τους, click inside ή click away. Σε κάθε περίπτωση, απαιτείται ραντεβού, αποδεικτικό από το κατάστημα και sms στο 13032, μετά την αποστολή του οποίου οι καταναλωτές θα έχουν 3 ώρες στη διάθεσή τους για να διεκπεραιώσουν αγορές επισκεπτόμενοι το κατάστημα εντός ή εκτός και μόνο μία φορά την ημέρα. Οι αγορές μπορούν να γίνουν με τις παραπάνω υβριδικές μεθόδους σε όλα τα καταστήματα πλην πολυκαταστημάτων, outlet και καταστημάτων εντός εμπορικών κέντρων και εκπτωτικών χωριών. Ουσιαστικά αποκλείονται από αυτή τη φάση επανεκκίνησης της αγοράς τα εμπορικά κέντρα και οι εταιρείες που λειτουργούν με το μοντέλο shop in shop. Παράλληλα ισχύει περιορισμός ένα άτομο ανά 25 τ.μ. εμπορικού χώρου και ανώτατο όριο 20 επισκεπτών ανά κατάστημα.

Σε πρώτη ανάγνωση, επιχειρήσεις με μεγάλα καταστήματα σχολίαζαν το νέο πλαίσιο ασύμφορο και στελέχη μικρομεσαίων επιχειρήσεων ζητούσαν εξηγήσεις.

Οι αντιφατικές εισηγήσεις

Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι μέχρι αργά χθες το απόγευμα γινόταν «μάχη» για το άνοιγμα της αγοράς, με αντιφατικές εισηγήσεις. Ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων Άδωνις Γεωργιάδης πρότεινε οριζόντιο άνοιγμα της αγοράς με αποστολή sms και όχι με τη μέθοδο της παράδοσης εκτός (click away), για να μη δημιουργηθεί αθέμιτος ανταγωνισμός για καταστήματα που δεν μπορούν να δουλέψουν με αυτή τη μέθοδο. Οι λοιμωξιολόγοι ζήτησαν δύο επιπλέον περιορισμούς, click away και κλειστά malls και ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας και Διαχείρισης Κρίσεων Νίκος Χαρδαλιάς ανακοίνωσε αργά το απόγευμα ένα πλαίσιο περιορισμών, χωρίς σαφή προσδιορισμό των καταστημάτων που ανοίγουν από Δευτέρα.

Στην πράξη

Με βάση τις διευκρινίσεις που λάβαμε από αρμόδιους φορείς, ουσιαστικά δεν θα μπορούν να λειτουργούν π.χ. τα εμπορικά καταστήματα στο Smart Park, αν και όπως σημείωναν επιχειρηματίες, λειτουργεί στον χώρο Ηypermarket Σκλαβενίτης με 3.900 τ.μ. εκθεσιακού χώρου. Επίσης, δεν θα μπορούν να λειτουργούν τα attica, λόγω του μοντέλου shop in shop αλλά θα μπορούν να λειτουργούν τα Hondos Center, που έχουν ένα ΑΦΜ, όπως μας επιβεβαίωσε ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας Καταναλωτή Παναγιώτης Σταμπουλίδης.

Αλλά πέρα από αυτές τις αντιθέσεις διατυπώνονται ερωτήματα από επιχειρηματίες για το κατά πόσον καταστήματα 1-2 χιλ. τ.μ. ή μεγαλύτερα, που απασχολούν περί τους 20 εργαζόμενους, θα λειτουργούν αποδοτικά με 20 άτομα ανώτατο αριθμό επισκεπτών.

Ταυτόχρονα είναι ζητούμενο αν θα μπορέσουν να λειτουργήσουν αποδοτικά υπό αυτό το καθεστώς πολυπλοκότητας και οι μικρές επιχειρήσεις, που τελούν εν αναμονή των σημερινών διευκρινίσεων, όπως μας μετέφερε αργά χθες ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ Γιώργος Καρανίκας. Προσθέτει δε την ανάγκη να προωθηθεί άμεσα στοχευμένο πρόγραμμα στήριξης της ρευστότητας των επιχειρήσεων του λιανεμπορίου κατά τα πρότυπα αυτού που ετοιμάζεται για την εστίαση, καθώς η πίεση στον εμπορικό κόσμο, λόγω του στοκ των εμπορευμάτων, είναι 10 φορές μεγαλύτερη από αυτή των επιχειρήσεων εστίασης. Στο πλαίσιο αυτό έχει ζητήσει επείγον ραντεβού με την ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων. Πάντως ο πρόεδρος του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών (ΕΣΑ) εξέφραζε την ικανοποίησή του για το άνοιγμα.

Οι προβλέψεις για τις πωλήσεις

Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, τα μέτρα φαίνεται να σχεδιάστηκαν για να διασφαλίσουν ότι δεν θα παρατηρηθούν ουρές έξω από τα καταστήματα αλλά ταυτόχρονα αποθαρρύνουν και τη ζήτηση. Όπως αναφέρουν στο Euro2day.gr επιχειρηματίες, με τους παραπάνω περιορισμούς ο Απρίλιος θα «τρέξει» με πτώση πάνω από 80%, χωρίς να εξυπηρετηθούν επί της ουσίας καταναλωτές, επιχειρήσεις, δημόσια έσοδα, ακόμη και οι στόχοι για τη δημόσια υγεία.

Ειδικότερα, ενόψει της κρίσιμης εορταστικής περιόδου του Πάσχα, εκτιμάται ότι τα έσοδα των καταστημάτων θα είναι πενιχρά και ως εκ τούτου θα επηρεαστούν και τα δημόσια έσοδα. Εξάλλου, καταστήματα πολλών τετραγωνικών με πάνω από 10-20 άτομα προσωπικό θα εξυπηρετούν δυσανάλογα μικρό αριθμό πελατών ανά ημέρα, με στελέχη μεγάλων ελληνικών και πολυεθνικών αλυσίδων να επισημαίνουν ότι αντίστοιχοι περιορισμοί δεν ισχύουν στα supermarket. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι για τις μεγάλες αλυσίδες το 30-40% του τζίρου τους έρχεται από σημεία πώλησης εντός εμπορικών κέντρων, στα οποία είναι τοποθετημένες και μικρές εταιρείες ενώ το ίδιο ισχύει για τα σήματα του λιανεμπορίου στα shop in shop των πολυκαταστημάτων και των εκπτωτικών κέντρων, που δεν πρόκειται να ανοίξουν.

Επίσης, όπως σημειώνουν στελέχη της αγοράς, οι καταναλωτές θα είναι επιφυλακτικοί να μπουν στις απαιτούμενες διαδικασίες, που αλλοιώνουν την εμπειρία αγορών στο κατάστημα.

Τέλος, αναφορικά με το θέμα της δημόσιας υγείας, αναφέρεται ότι δύσκολα θα επιτηρηθεί η εφαρμογή των μέτρων ενώ από την άλλη μεριά, θα αυξηθεί η κινητικότητα με την επιστροφή των εργαζομένων στα καταστήματα (σημειώνεται ότι μόνο στον κλάδο ένδυσης - υπόδησης απασχολούνται περί τις 300.000 άτομα) και δεν θα αποφευχθούν οι ουρές στα καταστήματα.