Διακοπές ρεύματος: Πώς ΔΕΔΔΗΕ και δήμοι κλάδεψαν… το δίκτυο διανομής

Χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα, νερό, θέρμανση και σε συνθήκες πολικού ψύχους συνεχίζουν και ζουν ακόμη και 72 ώρες χιλιάδες νοικοκυριά της Βόρειας Αττικής, που μένουν σε απόσταση μόλις 25 και 30 χιλιομέτρων από το κέντρο της Αθήνας.

Εβδομήντα χιλιάδες νοικοκυριά, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Διαχειριστή Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας, δηλαδή 140.000 έως και 250.000 κάτοικοι της Βόρειας και Ανατολικής Αττικής, αποκλείστηκαν στα παγωμένα σπίτια τους από τη «Μήδεια» και τον μεγάλο όγκο χιονιού που σκόρπισε με την επέλασή της.

Στο πέρασμά της παρέσυρε πάνω από 1.000 δέντρα, ρίχνοντας άλλα στις γραμμές μεταφοράς μέσης και χαμηλής τάσης που διασχίζουν εναέρια τις προαναφερόμενες περιοχές και άλλα στους δρόμους, μικρούς ή μεγάλους. Το βάρος του χιονιού έσπαγε κλαδιά κυρίως πεύκων ή ξερίζωνε και ολόκληρα τα δέντρα. Το αποτέλεσμα ήταν η πρόκληση βλαβών στο δίκτυο διανομής και ο αποκλεισμός χιλιάδων κατοίκων των προαναφερόμενων περιοχών από τον… έξω κόσμο.

Η τελευταία χθεσινοβραδινή ενημέρωση του Διαχειριστή έδειξε ότι για τρίτη μέρα περίπου 10.000 οικογένειες δεν θα μπορούσαν να μαγειρέψουν στις κουζίνες τους για να φάνε, να πιουν νερό και να ζεσταθούν. Το σκοτάδι και το ψύχος παρέμεινε στις κατοικίες τους.

Και μπορεί η κλιματική αλλαγή να ευθύνεται σε ένα μεγάλο βαθμό για την πρωτόγνωρη κακοκαιρία, ωστόσο η αδιανόητη καθυστέρηση της επέμβασης δήμων και του ΔΕΔΔΗΕ φανέρωσε τη γύμνια του κρατικού μηχανισμού να λειτουργήσει σωστά έστω και μία φορά στα 20 χρόνια, που σκάει στη χώρα μας ένα ακραίο καιρικό φαινόμενο. Όπως αυτό της «Μήδειας».

Φανέρωσε, όμως, και την πλημμελή έως και ανύπαρκτη προετοιμασία του σε περιόδους φυσιολογικών καιρικών συνθηκών, όπως για παράδειγμα την Άνοιξη και το Καλοκαίρι, ώστε να θωρακίσουν τις ευάλωτες, από τον χιονιά ή και τις πυρκαγιές, περιοχές της Βόρειας και Ανατολικής Αττικής. Η έννοια και τα έργα της πρόληψης έμειναν για πολλοστή φορά στα χαρτιά…

Η θλίψη, ο θυμός και η απόγνωση των 250.000 κατοίκων για τις διακοπές ρεύματος φέρνουν κι ένα τεράστιο «γιατί»! Γιατί να μείνουν ακόμη και 72 ώρες χωρίς ηλεκτρική ενέργεια αλλά και χωρίς πρόσβαση σε σημεία προμήθειας τροφίμων και άλλων βασικών καταναλωτικών αγαθών.

Το κλάδεμα των δέντρων

Απαντήσεις για μία ακόμη φορά, όπως και τότε με τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι, δεν θα λάβουν. Αντίθετα γίνονται θεατές μίας προσβλητικής για τη νοημοσύνη τους κόντρας ανάμεσα στον ΔΕΔΔΗΕ και τους δήμους για το ποιος είχε την ευθύνη να κλαδέψει… τα δέντρα το καλοκαίρι, ώστε να μην έρχονται σε επαφή με το δίκτυο διανομής ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και να μην προκαλέσουν ατυχήματα από βίαιες πτώσεις και να μην αποκλείσουν δρόμους.

Ο περιφερειάρχης Αττικής και δήμαρχοι της Βόρειας και Ανατολικής Αττικής επέρριπταν ευθύνες στον Διαχειριστή Δικτύου για τις πτώσεις των δέντρων στα καλώδια που είχαν σαν αποτέλεσμα να κόψουν σε 1.000 φέτες το δίκτυο διανομής και να σβήσουν τα φώτα. Όπως υποστηρίζουν, είναι ευθύνη του Διαχειριστή Δικτύου, όταν τα κλαδιά ή τα φύλλα αγγίζουν τις γραμμές μεταφοράς ρεύματος, να προχωρήσει σε κλάδεμα.

Και ως ένα βαθμό έχουν δίκιο. Με βάση τον Κανονισμό για την Εγκατάσταση και Συντήρηση Υπαίθριων Γραμμών Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΚΕΣΥΓΗΕ) που αποτελεί και νόμο του κράτους, ο ΔΕΔΔΗΕ έχει την αποκλειστική ευθύνη και αρμοδιότητα για την κλάδευση δέντρων που γειτνιάζουν στο δίκτυο.

Όπως αναφέρουν στο Euro2day.gr πηγές, η επιθεώρηση του δικτύου και η αναγκαία εντοπισμένη συντήρηση πρέπει να γίνεται τουλάχιστον μία φορά τον χρόνο. Ειδικά για την κλάδευση των δέντρων μπορεί να χρειαστεί και μία αλλά και δύο φορές, ώστε να διασφαλίζονται οι επαρκείς αποστάσεις ασφαλείας του δικτύου από τα δέντρα. Αποστάσεις οριζοντίως και κατακορύφως! Με τον τρόπο αυτό αποφεύγονται βλάβες, βραχυκυκλώματα και πυρκαγιές. Μάλιστα, οι ίδιες πηγές αναφέρουν πως επειδή πρόκειται για θέμα δημόσιας ασφάλειας, ο ΔΕΔΔΗΕ δεν υποχρεούται να λάβει καμία έγκριση από τους δήμους.

Η Περιφέρεια και δήμοι επέρριπταν ευθύνες στον Διαχειριστή, την ίδια στιγμή όμως έκρυβαν τη δική τους πλημμελή πολιτική πρόληψης να κλαδέψουν τα δέντρα που βρίσκονται σε δρόμους και φυσικά μακριά από το δίκτυο διανομής ηλεκτρικής ενέργειας. Οι πτώσεις δέντρων έκλεισαν δρόμους και προσβάσεις σε σημεία του δικτύου όπου είχαν προκληθεί ζημιές, με αποτέλεσμα τα συνεργεία του Διαχειριστή να αδυνατούν να επιχειρήσουν για την αποκατάσταση. Το ίδιο συνέβαινε και με τους αποκλεισμούς οδικών δικτύων από το χιόνι.

Οι εκκλήσεις στελεχών και τεχνικών του ΔΕΔΔΗΕ έπεφταν, όπως αναφέρουν πηγές, σε πολλές περιπτώσεις στο κενό…

Κι αν Διαχειριστής και δήμοι δεν μπορούσαν να βρουν άκρη για το κλάδεμα… των δέντρων που βρίσκονται σε δημόσιους χώρους, το πράγμα περιπλέκεται όταν αυτά έχουν φυτρώσει και μεγαλώσει σε ιδιόκτητα ακίνητα. Σύμφωνα με πηγές της ΔEΗ, το θεσμικό πλαίσιο δεν επιτρέπει στον ΔΕΔΔΗΕ να επέμβει σε απόσταση ενός μέτρου από τις ιδιοκτησίες…

Η απαξίωση του δικτύου διανομής

Πέρα, όμως, από τις ευθύνες για το κλάδεμα των δέντρων, ο Διαχειριστής και η μητρική του ΔEΗ εγκατέλειψαν επί σειρά ετών τις επενδύσεις για την ενίσχυση, την ανακαίνιση, την αντικατάσταση και τη βελτίωση του δικτύου διανομής ηλεκτρικής ενέργειας. Μία ματιά να ρίξει κανείς στην περίοδο 2012-2019, θα διαπιστώσει πως τα κεφάλαια για τα έργα που αφορούν τη θωράκιση των γραμμών και υποδομών μεταφοράς ρεύματος μέσης και χαμηλής τάσης κλαδεύτηκαν… πάνω από 50%. Από τα 280,7 εκατ. ευρώ το 2012 συρρικνώθηκαν στα 123,1 εκατ. ευρώ το 2018, για να ανέβουν το 2019 στα 135,1 εκατ. και το 2020, οι προβλέψεις δείχνουν τα 178 εκατ. ευρώ.

Έργα όπως οι υπογειοποιήσεις δικτύων διανομής και οι μεταφορές γραμμών μεταφοράς μέσης και χαμηλής τάσης από δασικές εκτάσεις και περιαστικά δάση συρρικνώθηκαν ή και εγκαταλείφθηκαν… Η κακή πορεία της χώρας και της ΔEΗ στην εποχή των μνημονίων έριξαν σε δεύτερη μοίρα την ασφάλεια της διανομής ρεύματος.

Παρεμβάσεις για την προστασία του δικτύου από την κλιματική αλλαγή προγραμματίζονται από το 2022, σύμφωνα με το πενταετές πλάνο ανάπτυξης του ΔΕΔΔΗΕ, και αυτές θα ανέρχονται σε περίπου 60 εκατ. ευρώ ετησίως.  

Η ασφάλεια του δικτύου αποτυπώνεται και στους δείκτες που μετρούν τις διακοπές ηλεκτροδότησης. Σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Διαχειριστή, ο μέσος ετήσιος χρόνος διακοπών ανά πελάτη από τα 98 λεπτά το 2017 εκτινάχθηκε στα 140 λεπτά το 2019.

Το προσωπικό του ΔΕΔΔΗΕ, οι έμπειροι κι εξειδικευμένοι τεχνικοί (π.χ. εναερίτες) τείνουν προς εξαφάνιση από την εταιρεία. Έχουν απομείνει περί τους 600, μετά την αποχώρηση (λόγω συνταξιοδότησης) περίπου 600 την τελευταία τριετία. Δεν αναπληρώθηκαν. Πληροφορίες θέλουν να προγραμματίζονται ισάριθμες προσλήψεις.

Έργο επίσης που θα διασφάλιζε τον άμεσο εντοπισμό βλαβών και μάλιστα ανά παροχή ρεύματος (ρολόι), όπως η εγκατάσταση των έξυπνων μετρητών κατανάλωσης, σκάλωσε εδώ και χρόνια στα δικαστήρια. Η ΔEΗ προγραμματίζει την προκήρυξη του έργου, ύψους 800 εκατ. ευρώ, τον ερχόμενο Σεπτέμβριο. Οι έξυπνοι μετρητές έχουν τη δυνατότητα αμφίδρομης επικοινωνίας ανάμεσα στους καταναλωτές και τους παρόχους, ενώ το σύστημα Τηλεμέτρησης του ΔΕΔΔΗΕ παρέχει την ευχέρεια του άμεσου εντοπισμού ζημιών και διακοπών ηλεκτροδότησης.

Οι πολύωρες διακοπές ηλεκτροδότησης άνοιξαν ξανά και το θέμα της υπογειοποίησης των δικτύων διανομής. Πηγές της ΔEΗ αναφέρουν πως το κόστος της υπόγειας μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας για όλη την Ελλάδα εκτιμάται σε 20 δισ. ευρώ! Αυτό, με απλά λόγια, θα προκαλέσει αυξήσεις της τάξης του 40% στους λογαριασμούς ρεύματος.

Ωστόσο, θα μπορούσαν στοχευμένα να γίνουν τέτοια έργα σε περιοχές όπου οι εναέριες γραμμές μεταφοράς ρεύματος είναι ευάλωτες.